Hypomyces ochraceus
Ilustracja
Hypomyces ochraceus na gołąbkach
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

rozetkowce

Rodzina

rozetkowate

Rodzaj

podgrzybnica

Gatunek

Hypomyces ochraceus

Nazwa systematyczna
Hypomyces ochraceus (Pers.) Tul. & C. Tul.
Select. fung. carpol. (Paris) 3: 38 (1865)

Hypomyces ochraceus (Pers.) Tul. & C. Tul. – gatunek grzybów należący do rodziny rozetkowatych (Hypocreaceae)[1]. Pasożyt wielu gatunków grzybów.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hypomyces, Hypocreaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Sphaeria ochracea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1865 r. Louis René Tulasne i Charles Tulasne[1].

Synonimy:

  • Discosphaera ochracea (Pers.) Dumort. 1822
  • Hypolyssus ochraceus (Pers.) Kuntze 1898
  • Hypomyces terrestris Plowr. & Boud. 1880
  • Sphaeria citrina var. ochracea (Pers.) Fr. 1823
  • Sphaeria ochracea Pers. 1801[2].

Morfologia

Teleomorfa

Na powierzchni żywiciela tworzy płaską, początkowo białą, potem czerwonawo-ochrową podkładkę z kulistymi owocnikami typu perytecjum o stożkowym ostiolum i delikatną, żółtawą ścianą. Worki 8-zarodnikowe, wrzecionowate, 250–300 × 6,5 µm. Zarodniki w workach częściowo zachodzą na siebie, są długie, wrzecionowate z ostro zakończonymi wierzchołkami, 35 × 6,5 µm, szkliste, w stanie dojrzałym dwukomórkowe i zwężone na przegrodzie[3].

Anamorfa

Tworzy dwie bezpłciowe morfy, dawniej opisywane jako odrębne gatunki: Verticillium agaricinum i Blastotrichium puccinioides. W Polsce obserwowano wyłącznie te formy. Podzielone przegrodami i rozgałęzione konidiofory o długości 55-88 µm powstają pęczkami po kilka. Ich końcowe gałązki są najszersze u podstawy i zwężają się ku końcom. Powstające na ich szczytach konidia mają łezkowaty, rzadziej kulisty kształt, wielkość 11,5–25,5 × 7,5–12,5 µm, są cienkościenne i szkliste. Ten typ zarodnikowania opisywano jako Verticillium agaricinum. W drugim typie, opisywanym jako Blastotrichium puccinioides, tworzą się chlamydospory. Następuje to podczas suchej pogody. Chlamydospory o wymiarach 61–107 × 30,5 µm powstają na szklistych, rozgałęzionych, septowanych i zaopatrzonych w gutule strzępkach o grubości 7–10 µm. Chlamydospory są maczugowate z zaokrąglonymi wierzchołkami, szkliste, pokryte brodawkami i mają 2–4 komórki. Dolna komórka zwykle jest gładka, największa jest środkowa[3].

Występowanie i siedlisko

Hypomyces ochraceus występuje na niektórych wyspach i na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[4]. Występuje także w Polsce, ale był opisywany jako Verticillium agaricinum[5]. Jest to teleomorfa tego gatunku. K. Bitner znalazł w Polsce ten gatunek 191 razy, w tym, jak pisał 186 razy jako V. agaricinum[3].

Grzyb nagrzybny będący obligatoryjnym, groźnym pasożytem wielu gatunków grzybów kapeluszowych. Występuje w wilgotnych i cienistych lasach od lipca do września, w gorące letnie dni po deszczach masowo. K. Bitner podał, że 17 sierpnia 1950 r. zaatakował wszystkie owocniki gołąbków w całym zbadanym przez niego obszarze lasu. Przy ciepłej pogodzie po deszczach Hypomyces ochraceus jest najczęściej występującym pasożytem grzybów, podczas zimnej pogody brak go zupełnie. Pasożytuje na gatunkach z rodzajów Russula (gołąbek) i Agaricus (pieczarka). Atakuje zdrowe owocniki, początkowo tworząc na nich niewielką, białą pleśń, która bardzo szybko rozrasta się, opanowuje cały owocnik i rozprzestrzenia na otaczające go rośliny. Owocnik ulega zniszczeniu i staje się miękki jak gąbka[3].

Przypisy

  1. 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-16] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-16] (ang.).
  3. 1 2 3 4 Krzysztof Bitner, Grzyby jako pasożyty grzybów kapeluszowych, „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”, 22 (4), 1953, s. 689–722, DOI: 10.5586/asbp.1953.042, ISSN 0001-6977 [dostęp 2023-03-16] (pol.).
  4. ↑ Występowanie Hypomyces ochraceus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-16] (ang.).
  5. ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.