Czerwony Fort w Agrze[1][infobox 1]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Indie

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

III

Numer ref.

251

Region[infobox 2]

Azja i Pacyfik

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1983
na 7. sesji

Położenie na mapie Uttar Pradesh
Mapa konturowa Uttar Pradesh, po lewej znajduje się punkt z opisem „Czerwony Fort w Agrze”
Położenie na mapie Indii
Mapa konturowa Indii, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Czerwony Fort w Agrze”
Ziemia27°10′46″N 78°01′17″E/27,179444 78,021389
Czerwony Fort
Czerwony Fort
Brama Delhi
Jahangir Mahal
Moti Masjid
Diwan-i-Am
Diwan-i-Khas
Khas Mahal
Nagina Masjid

Czerwony Fort w Agrze (hindi आगरा का किला, urdu آگرہ قلعہ) – zespół budowli fortecznych i pałacowych w Agrze w Indiach, wzniesiony z inicjatywy Akbara (1556–1605).

W 1983 roku fort został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Położenie

Fort leży na prawym brzegu rzeki Jamuny, na północno-zachodnich krańcach ogrodów Szahdżahana otaczających Tadź Mahal[6].

Historia

Budowa fortu rozpoczęła się w 1565 roku z inicjatywy Akbara (1556–1605), który przeniósł stolicę państwa Mogołów do Agry[7]. Nowy fort wzniesiono w miejscu dawnego fortu Radźputów[8][9]. Kompleks na planie nieregularnego półkola zaprojektował Quasim Khan Mir Barr o Bahr[10]. Do budowy zaangażowano tysiące robotników a prace ukończono w 1573 roku[10]. Nadworny historyk Akbara Abdul Fazal zanotował, że w granicach fortu stanęło 500 budowli kamiennych[uwaga 1][10].

Prace budowlane były kontynuowane przez następców Akbara, zwłaszcza Szahdżahana w pierwszej połowie XVII w. Po przejęciu władzy przez jego syna i następcę Aurangzeba w 1658 roku Szahdżahan został uwięziony w Czerwonym Forcie, gdzie w 1666 zmarł[11].

W 1983 roku fort został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[11].

Architektura

Czerwony Fort jest zespołem budowli zamkniętych wewnątrz potężnych murów zewnętrznych z bloków czerwonego piaskowca. Mury mają ok. 20 metrów wysokości i około 2,5 kilometra łącznej długości[6][8]. Od środka wyłożone są białym marmurem, a delikatniejsza (najbardziej wyrafinowana ze wszystkich fortów indyjskich) architektura wnętrza fortu obliczona była na ukazanie potęgi władcy[10]. Otacza je szeroka na 10 metrów fosa o głębokości 9 metrów, która łączy się z rzeką Jamuną[8].

Głównym wejściem do fortu jest Brama Amara Singha (zwaną również Bramą Lahore) po stronie południowej; po stronie zachodniej znajduje się drugie wejście – Brama Delhi[11][8].

Wewnątrz fortu znajduje się szereg budowli, głównie o charakterze pałacowym, w tym[6]:

  • Moti Masjid (pol. Meczet Perłowy) – wykonany z marmuru, uważany za jeden z najpiękniejszych meczetów Indii[12]
  • Diwan-i-Am – sala audiencji publicznych
  • Diwan-i-Khas – sala audiencji prywatnych, gdzie władcy mogolscy przyjmowali dygnitarzy i zagranicznych gości. W tym miejscu znajdował się słynny Pawi Tron, przeniesiony później do Delhi, a następnie do Iranu.
  • Khas Mahal – prywatny pałac Akbara
  • Jahāngīri Mahal (pol. Pałac Dżahangira) – prywatna rezydencja władców mogolskich zbudowana przez Akbara dla syna
  • Shish Mahal (pol. Pałac Luster)
  • Nagina Masjid (pol. Meczet Klejnotu)

Uwagi

  1. ↑ Asher (1992) uważa tę liczbę za przesadzoną.

Przypisy

  1. ↑ Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
  2. Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
  3. ↑ Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
  4. Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
  5. ↑ Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
  6. 1 2 3 UNESCO: Agra Fort – Advisory Body Evaluation. [dostęp 2015-01-29]. (ang.).
  7. ↑ Catherine Blanshard Asher: Architecture of Mughal India. T. I cz. 4. Cambridge University Press, 1992, s. 47, seria: New Cambridge history of India. ISBN 978-0-521-26728-1. [dostęp 2015-01-31].
  8. 1 2 3 4 Ali Javid: World Heritage Monuments and Related Edifices in India. Algora Publishing, 2008, s. 119. ISBN 978-0-87586-484-6. [dostęp 2015-01-31].
  9. ↑ Ernest Binfield Havell: A Handbook to Agra and the Taj, Sikandra, Fatehpur-Sikri, and the Neighbourhood. Asian Educational Services, 1912. ISBN 978-81-206-1711-7. [dostęp 2015-01-31].
  10. 1 2 3 4 Catherine Blanshard Asher: Architecture of Mughal India. T. I cz. 4. Cambridge University Press, 1992, s. 49, seria: New Cambridge history of India. ISBN 978-0-521-26728-1. [dostęp 2015-01-31].
  11. 1 2 3 UNESCO: Agra Fort. [dostęp 2015-01-29]. (ang.).
  12. ↑ Manohar Sajnani: Encyclopaedia of Tourism Resources in India. Gyan Publishing House, 2001, s. 348. ISBN 978-81-7835-017-2. [dostęp 2015-01-31].

Linki zewnętrzne

  • Department of Tourism, Government of UP, Uttar Pradesh: Agra Fort. [dostęp 2015-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-06)]. (ang.).
  • Agra: Agra Fort. [dostęp 2015-01-31]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.