Arabowie

ARABOWIE
Według przekazu Biblii i Koranu, Arabowie są potomkami Sema.

Między II a I tys.p.n.e. religią Arabów był politeizm, w którym obok najwyższego Boga Allaha czczono ciała niebieskie. Przełomem w rozwoju ich kultury było stworzenie Islamu i zjednoczenie Półwyspu arabskiego przez Mahometa. Wkrótce po jego śmierci Arabowie pod przewodnictwem Kalifów podbili rozległe tereny- m.in. Mezopotamię, Persję, Turkiestan, Hiszpanię i Sycylię. Rozpowszechnili na podbitych terenach swe pismo, kulturę oraz język.

Pod koniec średniowiecza kultura arabska podupadła, Arabowie przez wieki znajdowali się w większości pod panowaniem tureckim. Po wyzwoleniu spod rządów Turków większość terenów arabskich uległa kolonizacji europejskiej, w większości francuskiej i angielskiej.

Odrodzenie kultury arabskiej miało miejsce na przełomie XIX i XX stulecia. Walczono wtedy o stworzenie państw świeckich na wzór zachodni i ograniczenie roli religii w życiu publicznym

Obecnie największym problemem z jakim borykają się Arabowie jest terroryzm oparty na radykalnych ruchach religijnych takich jak wahhabizm.

ISLAM
Jest to religia zapoczątkowana przez Mahometa. Świętą księgą muzułmanów, czyli wyznawców islamu jest Koran. To w niej zostały spisane nauki Mahometa. Muzułmanie otaczają czcią tych samych patriarchów i proroków co Żydzi i Chrześcijanie. Jednak podstawową różnicą pomiędzy tymi religiami jest to że Islam nie uznaje boskości Jezusa, który jest dla nich jednym z wielu proroków.

Źródłem ich wiary jest także ,, Sunna?- księga opisująca życie Mahometa. Wyznanie wiary muzułmanina brzmi: ,, Nie ma Boga prócz Boga (Allaha), Mahomet jego prorokiem?

Zgodnie z wiarą muzułmanów Allah w ciągu sześciu dni stworzył świat i człowieka. Za życie zgodne z nakazami religii nagrodą jest raj. W islamie nie ma sakramentów ani duchownych. Mężczyźnie nakazane jest małżeństwo przy czym jest dopuszczane wielożeństwo.

Zbawienie można osiągnąć spełniając pięć powinności - filarów:
I Wyznanie wiary. Muzułmanin musi je wyrecytować w obecności innych wiernych a potem wielokrotnie powtarzać.
II Odmawianie pięć razy dziennie modlitwy z twarzą zwróconą w stronę Mekki. Dniem wspólnej modlitwy jest piątek. Dzieci i osoby chore mogą odmawiać modlitwę trzy razy dziennie
III Jałmużna. Określoną część swego majątku, który nie jest jego dochodem muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym.
IV Post. W ciągu dziewiątego miesiąca roku muzułmańskiego wyznawcy muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia, a także palenia tytoniu. Wahhabici unikają nawet przełykania śliny.
V Pielgrzymka do Mekki. Muzułmanin musi odbyć ją przynajmniej raz w życiu jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna. Często na podroż składa się cała rodzina lub wspólnota, która deleguje jedną osobę.

ARCHITEKTURA
Architektura islamu obejmuje wszelkie zjawiska architektoniczne będące wytworem islamu jako zjawiska społecznego, kulturowego, politycznego i religijnego. Stąd obejmuje zarówno budynki służące celom kulturowym, jak i świeckim, historyczne i współczesne, a także twórczość ośrodków będących pod wpływem islamu.

Charakterystyczne elementy architektury islamskiej:
1. Kopuły oparte na kolistych murach, pendetywach lub trompach często złożonych z maleńkich celek lub pionowo spiętrzonych stalaktytów; łuki kopuł i sklepień mają często przekrój wydłużonych parabol
2. Występują łyki podkowiaste i wielolistne. Są to łuki zaczynające się w strefie zewnętrznej linią wybrzuszoną, która przechodzi w linie proste stykające się w osi otworu pod kątem rozwartym
3. Meczety z minaretami
4. Wielkie dziedzińce są często połączone z centralną salą modlitw
5. Dekoracja za pomocą geometrycznych i powtarzalnych ornamentów ( arabesek)
6. Częste używanie dekoracyjnego kaligrafowanego pisma jako ornamentu
7. Skierowanie uwagi raczej na przestrzeń wewnętrzną niż zewnętrzną budowli
8. Rzadkie przedstawienia figuralne ( ludzi i zwierząt). Częstym motywem są- zazwyczaj stylizowane i uproszczone-liście roślin. Wystrój wykonywany w formie malowideł lub mozaiki z płytek fajansowych jaskrawych, nasyconych barwach, spotykany jest zarówno na płaszczyznach ścian jak i wewnętrznej powierzchni kopuł.
9. Kolumny o głowicach w formie stalaktytów, spiętrzonych belek i rozłożystych wachlarzy
10. Architektura islamu jest często nazywana ,,architekturą zasłony?, gdyż jej piękno leży w przestrzeniach wewnętrznych, które nie są widoczne z zewnątrz
11. Użycie monumentalnych form, takich jak wielkie kopuły, wysokie minarety i duże dziedzińce, ma sprawiać wrażenie siły i potęgi.

Charakterystyczny dla islamu styl rozwinął się tuż po śmierci Mahometa w 632r. Od początku korzystała ona z dorobku architektury starożytnego Rzymu, Egiptu, a także architektury perskiej i bizantyjskiej. Jednaki specyficzne formy architektury islamskiej powstały na terenach Hiszpanii i Północnej Afryki, wraz z podbojem tych terenów przez Arabów w VIIIw. Były to obszary wzajemnych wpływów islamu i kultury zachodniej Europy. Najwybitniejszym osiągnięciem architektury mauretańskiej jest wspaniały obronny pałac Alhambra w Grenadzie. Architektura chrześcijańska powstała na terenach objętych władzą muzułmanów i nazwana jest architekturą mozarabską.

MAHOMET
Urodził się 20 kwietnia 571roku w Mekce, zmarł 8 czerwca 632r. Bardzo wcześnie został sierotą i wychowywał się u stryja, któremu towarzyszył w podróżach kupieckich. Legenda głosi, że podczas jednej z takich podróży pewien mnich powiedział Mahometowi, że jest on wysłannikiem bożym i prorokiem. Po tym zdarzeniu jego życie bardzo się odmieniło. Z czasem gdy dorastał stał się pomocnikiem karawan. Został zauważony i zatrudniony przez Chadidżę, zamożną kobietę handlującą na szlaku między Mekką a Syria. Później została ona żoną młodszego o 15 lat Mahometa.

Co roku Mahomet udawał się do pobliskiej jaskini Al.-Hira gdzie przez miesiąc oddawał się rozmyślaniom. W 610 roku w miesiącu zwanym Ramdam około 27 dnia ukazał mu się tam Anioł Gabriel, który powiedział mu kilka zdań i nakazał je recytować. Później stały się one początkiem 96 sury Koranu.

W oparciu o religie: żydowską i chrześcijańską utworzył on swój własny, oryginalny system religijny. Mahomet głosił bardzo konsekwentny monoteizm , którego nie komplikowały subtelne doktryny teologiczne. Mahomet kreślił wyraźne granice pomiędzy tym co było jego własnym poglądem, a tym co zostało mu zesłane od Boga. Był w swym przekonaniu ostatnim prorokiem w długiej linii proroków wśród których był także Jezus:; zesłanych przez Allaha. Jego pierwszą słuchaczką była Chadżidża, a później dołączyli do nich rodzina i przyjaciele Mahometa, natomiast mieszkańcy jego rodzinnego miasta wyśmiali go. Religię, która głosił nazwał islamem, a jego wyznawców muzułmanami.

Zniechęcony niepowodzeniem w swoim rodzinnym mieście Mahomet w 622r. Wyjechał do małej miejscowości Jatrib, która z czasem zmieniła nazwę na Medynę czyli ,? miasto proroka?. Liczba zwolenników nowej religii szybko rosła. Po ośmiu latach prorok na czele wiernych sobie wojsk zdobył Mekkę. Ten sukces podniósł jego autorytet wśród Arabów, którzy zaczęli chętnie przyjmować nową naukę.

Mahomet resztę swojego życia poświęcił na organizowanie wspólnoty muzułmańskiej, zaś rok jego wyjazdu do Medyny ? hidżra przesiedlenie się; uznano za początek muzułmańskiej rachuby czasu.

KULTURA
Arabowie jak wszystkie ludy Bliskiego Wschodu, są kulturą patriarchalną. Gościnność i odwaga są w tej kulturze dwoma najważniejszymi zaletami człowieka. Od czasów Mahometa jej nieodłącznym elementem jest islam. Jednak jaszcze przed islamem Arabowie chętnie tworzyli literaturę, jednak ze względu na małe rozpowszechnienie pisma była to głównie twórczość ustna. Rozwinięto tam skomplikowaną, sformalizowaną poezję, w której z reguły opisywano trzy tematy: pustynię, kobietę i wielbłąda. Istniało 16 gatunków poetyckich, znanych jako bihar.

Niewątpliwie największym osiągnięciem pogańskiej kultury arabskiej są mualki, czyli poematy autorów takich jak: Imru al.-Kajs, Labid ibn Rabia i Antara idn Szaddad, które zostały wyhaftowane złotem na jedwabiu i zawieszone w świątyni Kaaba. Proza cieszyła się mniejszym powodzeniem jednak należy wymienić dzieło historyczne Dni Arabów.

Okresem największego rozkwitu kultury arabskiej było średniowiecze. Arabowie zdołali przyswoić sobie i pogodzić z islamem większość kultury hellenistycznej dominującej na podbitych przez nich terenach.

Upowszechnili oni niektóre rośliny : :ryż, trzcinę cukrową, palmę daktylową. Od obcych ludów przejęli tajemnicę wytopu i przerobu stali; rozwinęli swoje umiejętności tak, że produkowana przez ich broń nie miała sobie równych.

Uczeni Arabscy przetłumaczyli wiele utworów autorów starożytnych. Zajmowali się matematyką i astronomią; wprowadzili oni takie nazwy jak algebra, logarytm, alchemia, alkohol. Byli też znakomitymi lekarzami.

W kulturze arabskiej dominują wzorce hellenistyczne i bizantyjskie oraz osiągnięcia techniczne rzymian. Najwspanialszymi osiągnięciamisą świątynie- meczety. Do najsłynniejszych należą: Oamara w Kairze, Omajadów w Damaszku oraz Wielki Meczet w Kordobie. Religia zakazuje muzułmanom przedstawiania w sztuce wizerunków Boga, ludzi i zwierząt.

PODBOJE ARABSKIE
Po śmierci proroka Mahometa jego następcy, chcąc szerzyć nową wiarę, rozpoczęli podboje. Zaatakowali Bizancjumi Persję, które były w tym czasie bardzo osłabione przeztrwające nieustannie walki i trudności gospodarcze. Większość ludności tych krajów sama poddała się najeźdźcom. Muzułmanie zajęli Palestynę Mezopotamię i Egipt, gdzie przyjęto ich jako wyzwolicieli. Gdy skierowali się na zachód upadły dwa znaczące dla Chrześcijaństwa miasta Antiochia i Aleksandria.

Do końca VII w. Arabowie opanowali całe wybrzeże Północnej Afryki. Na początku VIII w. Ich wojska dotarły do Indii i Chin oraz zajęły Hiszpanię.

Do podbojówArabów skłaniały różne przyczyny, ich własna krainabyła biedna i ulegała łatwo przeludnieniu. Byli oni dość tolerancyjni, nie zmuszali podbitej ludności do przyjmowaniaIslamu. Jednak narzucali prawo rządy i język arabski.

Ogromnym państwem arabskim zarządzali Kalifowie. W VIII w. Stolicę przeniesiono z Mekki do Bagdadu. Z czasem państwo rozpadło się na trzy kalifaty ze stolicami w Bagdadzie, Kairze i Kordobie.