Mezopotamia
Mezopotamia (Międzyrzecze) położona była pomiędzy dwiema wielkimi rzekami Eufrat i Tygrys . Leży zatem w miejscu gdzie stykają się dwa półwyspy . Położenie takie w czasach starożytnych było wręcz wymarzone dla powstania silnej i wpływowej cywilizacji, tutaj bowiem między dwiema rzekami istniały żyzne gleby , które były ważnym czynnikiem rozwoju rolnictwa. Terytorium Mezopotamii było również miejscem gdzie krzyżowały się główne szlaki handlowe Azji, Europy, oraz Afryki , a więc handel nie stanowił żadnego problemu.
Bogactwa naturalne to ważny czynnik rozwojowy . Ziemie położone w południowej części tej krainy -nad dolnym Tygrysem i Eufratem posiadały bardzo żyzną glebę - żyźniejszą, aniżeli ta w Egipcie . Jednakże poza nią pozbawione były innych bogactw naturalnych takich jak:
- kamień
- drewno
- rudy metali
- kamienie szlachetne i półszlachetne
- barwniki mineralne
Pociągało to za sobą konieczność ich importu choćby z zachodniego Iranu, czy też północno-wschodniej Azji Mniejszej.
Natomiast w środkowej i północnej części Mezopotamii istniały lasy, oraz pokłady kamienia. Występowały tam również regularnie opady deszczu.Ziemia tam była jednak mniej urodzajna i wymagała większych nakładów by ją uprawić .To sprawiło iż początkowo to południe wiodło prym, później jednak role się odmieniły.
Sumerowie
Najstarszą grupę osadników stanowili Sumerowie . Osiedlili się w południowej części Mezopotamii w 4-tysiącleciu p.n.e. Odegrali oni ważną rolę w dziejach Międzyrzecza . Zamieszkiwali liczne państewka, obejmujące często swój obszar miasta i ziemie do niego przyległe; pełne i trwałe zjednoczenie południowej Mezopotamii, za czasów sumeryjskich, nigdy nie nastąpiło.Potęga Sumerów nie tkwiła bowiem w sile militarnej, a w wiedzy ponadprzeciętnej . To oni stworzyli pierwsze pismo na Ziemi - pismo klinowe; jego narodziny datowane są jeszcze na koniec 4 tysiąclecia p.n.e. Pismo to bardzo szybko zyskało sobie uznanie wśród społeczeństw Bliskiego Wschodu - używano go w :
- Azji Mniejszej
- Syrii
- Fenicji
- zachodnim Iranie
W Egipcie pisma tego, w swej korespondencji dyplomatycznej; używali faraonowie.
Osiągnięcia Sumerów:
• budownictwo z suszonej cegły
• zikkuraty (zigguraty) - monumentalne budowle, ze świątyniami ku czci boga - An
• wiedza dotycząca nawadniania
• produkcja kolorowego szkła
• wynalezienie koła garncarskiego
• ceramika zdobiona wzorami figuralnymi i geometrycznymi
• osiągnięcia w dziedzinie nauki:
• rozwinięta matematyka i geometria:
• obliczanie powierzchni pól ( już w 4-tysiącleciu p.n.e.)
• obliczanie stosunku obwodu koła do jego średnicy (pi)
• system dziesiętny
• stworzenie pisma klinowego (ok.3200r.p.n.e.)
• "Epos o Gilgameszu" (3-tys.p.n.e.)-najstarsze znane dzieło literackie
• rozwinięta astronomia
• rok oparty na fazach księżyca
• podział doby na 24 godziny
• rozwinięte prawo
• pierwsze kodeksy