Demografia - nauka o ludności
1. Przyrost naturalny różnica między liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów przypadających na 1000 mieszkańców. Podajemy w promilach.
- w krajach wysokorozwiniętych przyrost naturalny jest niski - > 2,5%
- w krajach słaborozwiniętych i rozwijających się 15%
- Niskorozwiniętych 8%
Przyrost ujemny mają kraje najwyżej rozwinięte z wyjątkiem USA np. Wielka Brytania Hiszpania Niemcy, transformacja gospodarcza Ukraina 7,5% Rosja Litwa 3,8%
Czynniki wpływające na wysoki i niski przyrost naturalny
Wysoki
- duży współczynnik urodzeń
- wielodzietny model rodziny
- duża liczba młodych kobiet
- mała świadomość o antykoncepcji
- mentalność społeczeństwa
- kompensacja strat wojennych
Niski
- wzrost aktywności zawodowej kobiet
- opóźnienie zawierania małżeństw
- wzrost liczby rozwodów
- konsumpcyjny styl życia
- antykoncepcja
- powszechność planowania rodziny
- niepewność materialna
Przyrost rzeczywisty = przyrost naturalny saldo migracji ( imigranci - emigranci)
Epidemie choroby katastrofy terroryzm
ROZMIESZCZENIE LUDNOŚCI NA ŚWIECIE
Ekumena - obszar stale zamieszkany przez człowieka
Subekumena - okresowo np. Antarktyda Grenlandia
Anekumena - w ogóle
Czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności na świecie
a) PRZYRODNICZE
- KLIMAT: 70% LUDNOŚCI ZAMIESZKUJE OBSZARY STREFY UMIARKOWANEJ I PODZWROTNIKOWEJ
- wysokość nad poziomem morza - 50% ludności mieszka na terenach nizinnych
- szata roślinna - najwięcej w strefie lasów liściastych i podzwrotnikowa
- odległość od zbiorników wodnych, gęsto zaludnione wybrzeża, doliny rzeczne
- surowce mineralne - rozwoj przemysłu, miejsca pracy
- gleby
a) POZAPRZYRODNICZE
- ekonomiczne - rozwoj przemysłu, transportu, gęstość zaludnienia komunikacja dobrze rozwinięte rolnictwo
- polityczne nakazy i zakazy władz, konflikty, wojna
- historyczne - ziemie rodzinne
- imigracja
Miarą rozmieszczenia ludności na świecie jest gęstość zaludnienia świat to około 47 osób na km kwadrat
Graficznym obrazem struktury biologicznej ludności jest piramida wieku
Wskaźnik analfabetyzmu - ludzie powyżej 15 roku życia nieumiejący czytać ani pisać
Urbanizacja - proces prowadzący do rozwoju miast
Wskaźnik urbanizacji - miara procesu urbanizacji, odsetek ludności miejskiej do ogółu
Fazy urbanizacji
1. Wstępna - państwa słabo Roz. Ludność wiejska do miast efekt: zwiększenie ludności miejskiej (demograficzny), więcej ludzi pracuje (ekono)
2. Suburbanizacja - panstwa średnio Roz Argentyna Chiny Brazylia ludność do miast, ale w slumsy efekt: więcej ludności miejskiej (demo) ekonomiczne
3. Dezurbanizacja wysoko i śr. Ludzie z miast na przedmieścia, rozwój motoryzacji i wzbogacanie się efektem spada znaczenie centrum, rozwój strefy podmiejskiej
4. Reurbanizacja - powstają megalopolis, Japonia Belgia ludność miejska na wieś, spadek liczby mieszkańców