Szybki rozwój związany z odkryciami geograficznymi i wprowadzeniem na rynek cennych kruszców spowodował spadek wartości pieniądza czyli tzw. inflację. Doprowadziło to do tego, iż szlachta w Europie musiała szukać nowych źródeł dochodów. Odbiło się to oczywiście na sytuacji chłopstwa no bo komu tu zabrać jak nie najbiedniejszym:) I tak nic nie zrobią bo co mogą? Doprowadziło to do DUALIZMU gospodarczego w Europie. Podzieliła się ona wzdłuż rzeki Łaby na wschód i zachód.
Sytuacja przedstawiała się mniej więcej tak:
Podstawa produkcji rolniczej:
ZACHÓD: gospodarstwa chłopskie, umowy krótkoterminowe lub połownictwo(chłopi oddają połowę plonów), inwestycje szlachty w celu zwiększenia wydajności: narzędzia, nowe rośliny i zwierzęta, nowe metody rolnicze.
WSCHÓD: folwarki szlacheckie(prywatne), zabieranie ziem chłopstwu, ciągły wzrost pańszczyzny.
SKUTKI DZIAŁAŃ:
ZACHÓD: wzrost wydajności produkcji>wzrost zamożności chłopów>rozwój gospodarki> ROZWÓJ MIAST> początek kapitalizmu
WSCHÓD: spadek wydajności produkcji>spadek zamożności chłopów>zanik gospodarki>SPADEK ROLI MIAST> zacofanie
ZMIANY W ROLNICTWIE
Niderlandy: HOLANDIA>
-płodozmian
-krzyżówki ras
-nowe narzędzia
-masowa uprawa
-osuszanie terenów przymorskich
= PODWOJENIE PRODUKCJI
ANGLIA:
-proces grodzeń - usuwanie dzierżawców, łączenie gruntów w tereny gminne, stawianie ogrodzeń, hodowanie owiec na ogromną skalę
-zmniejszenie zapotrzebowania na pracowników
=chłopi wędrują do miast w celu poszukiwania pracy, tam zastają bezrobocie, więc mają niskie oczekiwania, płace są marne, ponieważ chłopi się na nie godzą, muszą przecież przetrwać = ZYSKI KAPITALISTÓW
= zwiększenie liczby ludności spowodowane poprawą warunków życia = zwiększenie liczby pracowników oraz konsumentów = koniec SAMOWYSTARCZALNOŚCI = import żywności.
Centra ekonomiczne: Niderlandy, Szwajcaria, Włochy, Lombardia, tereny nad Renem
ROZWÓJ PRODUKCJI
Cechy przestają już wystarczać. Powodem jest ich powolność i drogie produkty. Potrzebują wielu wykwalifikowanych pracowników przez co zyski są małe. Zwiększająca się liczba ludności potrzebuje masowej produkcji. Wykształca się więc SYSTEM NAKŁADU.
DZIAŁANIE SYSTEMU NAKŁADU
-----surowce, narzędzia----->
KUPIEC RZEMIEŚLNIK
<-----tani produkt---------------
Prosty schemat przedstawia zależność. Rzemieślnik nie mający narzędzi i surowca może je dostać od kupca. Wykonuję on za ich pomocą produkt wysokiej jakości i sprzedaje kupcowi po niskiej cenie. Ten za to dany produkt rozprowadza. Prowadziło to do znacznego wzbogacenia się kupców.
MANUFAKTURY
Były to przedsiębiorstwa, które działały na podstawie najważniejszej zasady: podział pracy na pracowników.
Oznaczało to SZYBKOŚĆ, TANIOŚĆ, MASOWOŚĆ i dawało możliwość zatrudnienia taniej siły roboczej w postaci byłych więźniów, biedoty, żołnierzy.
Właściciel manufaktury mógł osobiście kontrolować przebieg prac, wszystko odbywało się w jednym miejscu co sprowadzało do minimum koszty transportu.
Dokładnie działało to tak: (w duuuużym uproszczeniu:))
Pracownik I wykonuje SEDES
Pracownik II wykonuje MUSZLĘ
Pracownik III wykonuje SPŁUCZKĘ
itd.
Z czego powstaje nam kibelek:) Każdy z nich robi tylko jedną część składową produktu. Bez przerwy tę samą. SZYBKO&TANIO&DUŻO
WYNALAZKI UŁATWIAJĄCE ŻYCIE: kołowrotek, warsztaty tkackie, koło wodne, broń, artyleria.
POWSTANIE KAPITALIZMU:
XVI w. > KAPITALIZM > gospodarka wolnorynkowa.
KAPITAŁ - środki przeznaczone na PROWADZENIE działalności.
Największymi miastami w tamtym czasie były jak się domyślacie miasta-porty. Tam przecież odbywał się ten "właściwy" handel. Najszybszą i "najpojemniejszą" formą transportu były statki. One jednak czasem toną. Dlatego kapitaliści zaczęli się przed tym zabezpieczać tworząc SPÓŁKI.
KUPIEC I KUPIEC II KUPIEC III ... = SPÓŁKA = KAPITAŁ OD WIELU PRZEDSIĘBIORSTW
> Wtedy utrata jednego statku nie rujnowała kupca tylko dała się odczuć jako mniejszy zysk dla całej spółki a przedsiębiorca też nie tracił wszystkiego. Spółki przekształciły się w KOMPANIE HANDLOWE np.
Lewantyńska(1518r.) czy największa Wschodnioindyjska(1600r.).
HANDEL KOLONIALNY
AFRYKA ----niewolnicy--->Ameryka----tytoń, bawełna, cukier, złoto--->EUROPA
______<________broń, alkohol, sukno, ozdoby______<_______/
Ruszyły pełną parą także GIEŁDY, na których nabyć można było akcje(udziały) spółek ( Londyn , Antwerpia) i DOMY KUPIECKO-HANDLOWE udzielające pożyczek np. przedsiębiorcom. (Fuggerowie z Augsburka - największy dom kupiecki)
Problemy z gotówką? Mamy rozwiązanie! WEKSLE - papiery wartościowe. Coś w rodzaju czeku.
Co przynosiła KAPITAŁ? Nie największy - rolnictwo, ale za to manufaktury i system nakładu owszem. A także górnictwo w Styrii, Kartynii i Tyrolu czyli wydobywanie SREBRA i przerabianie go na dobra luksusowe.
I to by było na tyle.