Cele dydaktyczne :
- Rozwijanie umiejętności pracy w grupach.
- Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w klasie.
- Uświadomienie uczniom potrzeby bezpieczeństwa.
- Zwiększenie zaufania uczniów do siebie w sytuacjach potencjalnej przemocy.
- Nauka radzenia sobie w groźnych społecznie sytuacjach.
- Ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wyzwalających agresję.
- Rozwijanie przez dzieci i młodzież samoświadomości własnych emocji i uczuć.
Pomoce wykorzystywane podczas zajęć :
- Stare czasopisma i gazety.
- Nożyczki.
- Kartki papieru.
- Worek z różnymi, niewielkimi przedmiotami.
- Arkusze szarego papieru.
Przebieg zajęć :
1. AGRESJA NA OBRAZKU.
Każde dziecko wyszukuje w starych czasopismach i gazetach, a następnie wycina jedno zdjęcie, które według niego wyraża agresję. Potem wszyscy wspólnie przyglądają się fotografiom. Na temat niektórych, wybranych przez grupę, dyskutujemy. Jeżeli zespół nie jest zbyt liczny, trzeba omówić każde zdjęcie, zatytułowane przez uczestników ?agresja".
Czy występują jakieś treści, kolory, kształty, techniki przedstawie-nia motywów itp., które wybierane były szczególnie często, to znaczy że kojarzone są z agresją? Czy są jakieś dzieci, które wybrały bardzo podobne albo nawet te same obrazki?
2. PODRÓŻ DO KRAINY WŚCIEKŁOŚCI.
Prowadzący opowiada historyjkę, w trakcie której wykonywane są określone ruchy-wszystkie dzieci je powtarzają, a być może wymyślą jeszcze jakieś dodatkowe.
?Udajemy się dzisiaj w daleką podróż do tajemniczego kraju. Jedziemy długo, bardzo długo pociągiem"- dzieci ustawiają się w szeregu, chwytają się nawzajem za biodra i biegają po pomieszczeniu, wydający przy tym odgłosy pociągu. Pociąg zatrzymuje się. Dotarliśmy do krainy radości. Ludzie, którzy tutaj mieszkają, są zawsze radośni i uśmiechnięci. Cieszą się już od samego rana, od momentu wstania z łóżka przeciągają się z zadowoleniem, witają się z nami z uśmiechem na ustach, podskakują do góry z radości, obejmują nas i tańczą z nami, dwójkami, trójkami, w wiele osób, w dużym kole, żadne z dzieci nie jest samo?Niestety musimy jechać dalej. Lokomotywa już sapie. Wsiadamy do pociągu i jedziemy, jedziemy?Nagle robi się ciemno. Pociąg zatrzymuje się. Dotarliśmy do krainy wściekłości . Tutaj mieszkają ludzie, którzy czują się obrażeni i niesprawiedliwie potraktowani. Są źli i zdenerwowani, tupią nogami, rzucają się na ziemię potrząsają głowami, ściskają dłonie w pięści, krzyczą: Nienawidzę cię? Wreszcie nasza lokomotywa sapie i wzywa nas do pociągu. Zatrzymujemy się, nabieramy głęboko powietrza do płuc?i uspokajamy się. Wsiadamy do naszego pociągu i jedziemy dalej? Pociąg zatrzymuje się: dotarliśmy do końcowej stacji. Jesteśmy w krainie spokoju, wszyscy ludzie uśmiechają się łagodnie, poruszają się spokojnie i ostrożnie, delikatnie głaskają się nawzajem, prowadzą się za ręce albo siedzą spokojnie obok siebie??
Prowadzący pyta dzieci : Jak czuliście się w trakcie podróży? Jak czujecie się po jej zakończeniu?
3. ZŁOŚCI MNIE.
Każde dziecko wypisuje na kartce papieru litery swojego imienia jedna pod drugą i szuka do każdej z nich dowolnego wyrazu ? nazwy wydarzenia, które może szczególnie rozzłościć młodego człowieka, na przykład:
M matematyka
O okropna pogoda
N niespełnione marzenia
I idiota
A atak migreny
Następnie trzeba dać uczestnikom możliwość porozmawiania o indywidualnych przyczynach wybuchów złości. Być może znajdą się takie sytuacje, które denerwują całą grupę. Można je ujawnić przy sporządzaniu ?Alfabetu złości?, na przykład:
A ?a nie mówiłem??
B beznadziejna pogoda
C chamstwo
D durnie, deszcz
E ewentualna kara
F fałszywi przyjaciele
4. WOREK WŚCIEKŁOŚCI.
Z przygotowanego wcześniej przez prowadzącego worka z różnymi, niewielkimi przedmiotami (piłeczka do tenisa stołowego, zapałka, patyk, sznurek, papier, ołówek, plastelina itp.) każde dziecko wyjmuje sobie jedną rzecz, która kojarzy mu się ze złościła lub agresją. Dlaczego wybrany został właśnie ten przedmiot?
5. ODGADYWANIE ŻYCZEŃ.
Wszystkie dzieci odpowiadają anonimowo na kartkach na jedno lub więcej pytań, na przykład:
-Czego życzysz sobie na urodziny?
-Jakiej muzyki słuchasz najchętniej?
-Jakich sławnych ludzi chciałbyś poznać?
Kartki są dokładnie mieszane, a grupa próbuje odgadnąć, które z dzieci jest autorem poszczególnych odpowiedzi. Dla ułatwienia duże grupy dzielimy przed rozpoczęciem zabawy na mniejsze zespoły, liczące po około sześć do ośmiu osób.
6. OBRONA PRZED GŁUPIMI ZACZEPKAMI.
Prowadzące do agresji sytuacje mogą zostać czasem złagodzone dzięki temu, że ?ofiary? zareagują w sposób zaskakujący i błyskotliwy. Niestety, w decydującym momencie rzadko komu przychodzi do głowy coś odpowiedniego. W takim przypadku sucha zaprawa może nam bardzo dużo pomóc.
Na przezwiska można zareagować m.in. w następujący sposób:
-?Ty smarkaczu!? -?Ach, rzeczywiście, masz może chusteczkę higieniczną??
-?Słabeusz? -?Tak niestety, czy mógłbyś mi w takim razie pomóc??
-?Głupek? -?Ciesz się, że jestem głupi, bo w przeciwnym razie nie byłbyś niczym szczególnym!?
Dzieci zastanawiają się nad niezwykłymi reakcjami na agresywne zaczepki albo samodzielne, albo też w małych zespołach, a następnie przedstawiają swoje propozycje na forum całej grupy. Ich działanie można również wypróbować w zaimprowizowanych scenkach. Być może w odpowiedniej sytuacji dzieci przypomną sobie jakąś oryginalną ripostę, zamiast odpowiadać na agresje agresją.
7. NASZA WSPANIAŁA WYSPA.
Prowadzący dzieli uczniów na grupy . Każda grupa dostaje arkusz szarego papieru. Zadaniem uczniów jest narysowanie i nazwanie swojej wspaniałej wyspy. Uczniowie muszą także stworzyć jej regulamin, co można robić na wyspie, co jest zakazane itp.