Co jest przyczyną upadku państwa istniejącego przeszło osiem wieków? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Wymazanie polski na 123 lata nie było spowodowane jednym konkretnym wydarzeniem lecz wieloma powiązanymi ze sobą. Aby odpowiedzieć na to trudne pytanie musimy się przyjrzeć przyczynom wewnętrznym i zewnętrznym:
Przyczyny wewnętrzne
- Jedna przyczyn to słabość władzy królewskiej. W 1573 roku panowała wolna elekcja Która pozwalała na wkraczanie obcych rodów do rządzenia krajem. Jedni królowie dobrze rządzili krajem, starali się pomóc Polsce a inni królowie osłabiali RP. Największą porażką dla RP było dopuszczenie do władzy rodu Wettinów. Ten błąd polityczny przyniósł a sobą przyczyny gospodarcze które doprowadziły do upadku RP.
- W latach 1732-1733 trwała wojna o sukcesje polską pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim a Augustem III ?królem polski, ów wojna spowodowała podział szlachty a dokładniej między rodem Czartoryskich zwanych również Familią a rodziną Potockich.
- Przyjęta w 1652 roku zasada Liberum Veto (wolne, nie pozwalam) uniemożliwiała prowadzenie jakichkolwiek obrad sejmowych ponieważ wedle tej zasady każdy poseł mógł w każdej chwili zerwać obrady nie podając powodu. Wielu magnatów którzy rządzili krajem celowo paraliżowali sejm, nie chcąc jednak wychodzić publicznie przekupywali posłów którzy zrywali obrady. Doprowadziło to do klęski skarbowo-wojskowej ponieważ nie było można podjąć żadnych uchwal dotyczących gospodarki RP.
- Czynniki społeczne miały również ogromny wpływ na upadek RP. Jednym z tych czynników była zacofana oświata ponieważ podawana wiedza o państwach ościennych była bardzo uboga i społeczeństwo dzieliło się z niewiedzy. W Polsce ?wyrosła? nietolerancja dla innych Religi zdarzały się napady na osoby innych Religi lecz ów przejawy były rzadkie.
- Wpływ na upadek RP miał również kryzys gospodarczy kraju, gospodarka znalazła się nad przepaścią. Ludność miast i wsi malała, upadło handel i rzemiosło. Na skutek wyludnienia kraju zaostrzono poddaństwo chłopskie. Na skutek wyzysku gospodarstwa chłopskie upadły.
Te właśnie czynniki wewnętrzne skłoniły Rosję, Austrię i Prusy do podzielenia Polski między siebie.
Przyczyny zewnętrzne
Ogromny wpływ na upadek RP miały również państwa ościenne.
- Największe przemiany zaszły w państwie rosyjskim. Rosja stała się potęgą polityczną, której znaczenie wzrosło pod rządami cara Piotra I Wielkiego. Dokonał on olbrzymich reform związanych z gospodarką i polityką.
- Również duże przemiany można było zauważyć w państwie Pruskim. W 1701r. elektor brandenburski zjednoczył rozrzucone po Europie posiadłości Hohenzollernów i utworzył z nich Królestwo Pruskie, a sam przyjął tytuł króla. Jego następca Fryderyk Wilhelm I umocnił rządy absolutne w kraju i zreformował armię.
- Swoją pozycje umocniła również Austria Maria Teresa wyciągnęła państwo z kryzysu i ujednoliciła administrację, sądownictwo, poprawiono położenie chłopów. Właściwy proces reform wewnętrznych w duchu oświeceniowego absolutyzmu podjął jednak Józef II przeprowadzając trudna do zliczenia ilość reform. Z początkiem XVIII wieku Austria władała Węgrami, Siedmiogrodem oraz Bałkanami.
- W 1720 roku car Piotr I i Fryderyk Wilhelm I zawarli traktat w Poczdamie, na mocy którego oba państwa będą stać na straży panującego w Polsce ustroju i to one będą dawać kandydatów na tron polski.
- W 1732 roku do Rosji i Prus dołączyła także Austria w wyniku czego podpisano traktat któremu nadano nazwę Trzech Czarnych Orłów.
Generalizując za czasów panowania w Rosji- Katarzyny II, w Prusach Fryderyka II Wielkiego, a w Austrii Marii Teresy i jej syna Józefa II w państwach tych dokonano wiele ważnych reform. Reformy te w dziedzinie politycznej wzmacniały zarządzanie państwem, rozbudowywały armię z fachowym korpusem oficerskim. W dziedzinie gospodarczej stwarzały warunki do rozwoju przemysłu, handlu i rolnictwa.
Lecz w Polsce było zupełnie inaczej. Brak jasnego programu, wewnętrzne walki o przywództwo i wystąpienie konfederatów przeciwko królowi oraz Czartoryskim podzieliło Polaków i uniemożliwiło walkę przeciwko największemu wrogowi- Rosji. Wypadki z lat wojny oraz klęski konfederatów przyspieszyły działania naszych sąsiadów i wzmogły chęć wzbogacenia się kosztem terytoriów Rzeczypospolitej.
Wśród przyczyn upadku RP był jeszcze jeden problem który należy zarówno do przyczyn wewnętrznych jak i zewnętrznych. A mianowicie jest to związek pomiędzy królem Polski Stanisławem Augustem Poniatowskim i Carycą Katarzyną II. Poniatowski zakochany bez wzajemności był wykorzystywany do niecnych planów carycy. Na jej prośbę, Poniatowski od razu począł starać się o ujednolicenie praw innowierców z katolikami, lub też po prostu w podpisywaniu sejmu rozbiorowego w 1773 roku, kiedy to Poniatowski odznaczył się biernością wobec decyzji o zagarnięciu terenów RP.
Moim własnym zdaniem przyczynami upadku są niewłaściwi rządzący Polską, oraz dopuszczenie do władzy Niemców, a przecież była niepisana zasada żeby nie zasadzać na tronie Niemca natomiast stało się inaczej. Polska naiwność doprowadziła do zniknięcia Polski z mapy Europy na blisko 123 lata.
