1. Procesy integracyjne
Integracja to formalny, świadomy proces, mający na celu pogłębienie wzajemnych powiązań i wymiany między grupą krajów. Oto jego dwie najczęściej spotykane formy:
I. Integracja Ekonomiczna (gospodarcza), polegająca na usuwaniu ograniczeń w handlu między państwami i zapewnieniu swobody przepływu towarów, usług, osób oraz kapitału;
II.Integracja Polityczna, polegająca na tworzeniu instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji.
Integracja gospodarcza może przybierać kilka form, które reprezentują równocześnie różne stopnie integracji:
- STREFA WOLNEGO HANDLU - kraje wchodzące w skład strefy znoszą między sobą cła oraz ogranizenia ilościowe, ale każdy z nich utrzymuje własne cła w stosunku do krajów nieczłonkowskich;
- UNIA CELNA- członkowie unii znoszą bariery w przepływie towarów i ustaawiają wspólną taryfęcelną wobec partnerów zwnętrznych;
- WSPÓLNY RYNEK - kraje zapewniają swobodę nie tylko przepływu towarów i usług, ale również kapitału i siły roboczej;
- UNIA GOSPODARCZA - jej uczestnicy, uwzględniając przedsięwzięcia z poprzedniego etapu integracji, zmierzają do zharmonizowania swoich działań w sferze polityki gospodarczej;
- PEŁNA INTEGRACJA GOSPODARCZA - na tym etapie państwa członkowskie ujednolicają politykę gospodarczą i powołują organ ponadnarodowy, którego decyzje obowiązują wszystkich członków.
Procesy integracyjne mają charakter regionalny. Wśród nich można wymienić chociażby: Północnoamerykańskie Porozumienie o WOLNYM HANDLU (NAFTA) oraz Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (CEFTA). Pełną integrację jako jedyna organizuje UNIA EUROPEJSKA.