Imperium Osmańskie - Turcja

Imperium Osmańskie, mianowicie Turcja w XVI w zajmowała tereny Azji i Afryki, zajęła się podbijaniem terenów Europy. W roku 1521 Turcy podbili Serbie oraz Belgrad. W 1526 Turcy zaatakowali Węgry. Odbyła się tam bitwa pod Mohacze, w której Węgrzy ponieśli klęskę. To wydarzenie spowodowało zakończenie rządów Jagiellonów w Czechach i na Węgrzech.

Środkowa część Węgier została przyłączona do Turcji. Nie wielka cześć tego państwa, północno zachodnia, była we władaniu Habsburgów. Zwracając uwagę na księstwo Siedmiogrodu, zostało ono lennem Turcji

Przyjrzyjmy się teraz sytuacji Polskiej w XVI w. Otóż król Zygmunt Stary bał się bezpośredniego zagrożenia na południu kraju, więc postanowił zawrzeć traktat z sułtanem, podtrzymany również potem przez Zygmunta Augusta.

Wracając do Imperium Osmańskiego, zajęło się dalszym podbijaniem Węgier oraz basenu Morza Śródziemnego. W roku 1571 Turcja zdobyła Cypr ? wyspę Wenecka ? dokonując tam rzezi ludzi wiary chrześcijańskiej. Wywołało to gwałtowną reakcje Papieża Piusa V, wyprawił on wyprawę wojenną przeciw Turkom. I jeszcze w tym samym roku, w 1571, flota chrześcijańska pokonała flotę muzułmańskie, lecz nie udało im się odzyskać Cypru, ale znacznie osłabiło wojska Turcji.

Polska, a Prusy Zakonne.
Dynastia Jagiellończyków w XVI w. ustąpiła w rywalizacji z Habsburgami, ponieważ byłą licznie zagrożona przez Moskwę oraz Zakon.

W roku 1511 wielkim mistrzem krzyżackim został Albrecht Hohenzollern, siostrzeniec Zygmunta Starego. Albrecht nie chciał złożyć hołdu lennego wujowi i popierał kapitułę warmińską , która chciała odebrać Warmię od Polski. Toteż siostrzeniec króla zawarł porozumienie z Moskwą, myśląc, że przy pomocy sojusznika, uda mu się wyswobodzić z zależności lennej od Polski. Polski król znalazł się w bardzo trudnej sytuacji, więc pozostało mu tylko zawrzeć porozumienie z Habsburgami i wypowiedzieć wojnę upartemu siostrzeńcowi.

Wojna trwała od roku 1519 do 1521. Polskie wojska odnosiły znaczne sukcesy na ziemiach zakonnych. Niestety w skarbcu Polskim brakowało pieniędzy na zakończenie wypraw wojennych. Dopiero oto ten konflikt rozwiązało rozszerzenie się reformacji w Niemczech.

Luteranizm szybko znajdował zwolenników w Zakonie, toteż Albrecht postanowił uznać religie w Prusach, zrywając tym samym z cesarstwem. Zdecydował się również na sekularyzację swojego Państwa i złożyć hołd Zygmuntowi Staremu. To wydarzenie zdarzyło się w kwietniu roku 1525. Ustanowiono w nim sojusznika Prus, pomoc Albrechta i jego kraju w wyprawach wojennych jak i również pieniężnych.

Inflanty
W tej części państwa krzyżackiego nie odbyła się sekularyzacja, lecz szerzyła się reformacja luterańska. Inflantom zagrażała Szwecja, Polska z Litwą oraz Moskwa. Port i miasta handlowe stawały się coraz bogatsze i stanowiły bramę do Rosji.

W latach 1557 ? 1570 odbyła się wojna o Inflanty z wymienionymi wyżej państwami. Polska miała jako głównego przeciwnika Moskwę, która chciała za wszelką cenę mieć dostęp do Bałtyku. Po zdobyciu portu w Narwie uruchomiono szlak handlowy łączący ich państwo z Europą. Polacy i Litwini przystąpili do zwalczania oto tej żeglugi norweskiej. W roku 1561 Gotord Keller zawarł z Augustem układ, który opierał się na tym, że ta część państwa zostanie sekularyzowana i inflanty zostaną podzielone na dwie części. Zapewnił on rodowi Kellerów panowanie w Kurlandii.
Demokracja Szlachecka

W XVI w monarchowie nadawali możnowładcom dobra królewskie oraz ważne urzędy co prowadziło do koncentracji władzy i wyczerpania skarbu królewskiego. W czasie sprawiania rządów Augusta Jagiellończyka, posłowie szlacheccy grożąc buntem, wymusili na królu zakaz nadawania dóbr królewskich bez zgody sejmu.
Uchwalono Konstytucję Nihil novi (Nic nowego bez zgody wszystkich). W roku 1505 na sejmie w Radomiu król obiecał, że nic nie zostanie postanowione bez zgody sejmu i izby poselskiej.

Ruch egzekucyjny
Ruch średniej szlachty powstawał wokół haseł egzekucji praw i dóbr. Duży wpływ na powstanie tego ruchu miała reformacja. Ruch egzekucyjny zdominował zjazdy sejmikowe i sejmowe. Jagiellonowie aż do wojny inflanckiej oddali żądania egzekucjonistów

Sejmy egzekucyjne
Na sejmie w Piotrkowie w roku 1562 doszło do porozumienia z egzekucjonistami. Uchwalono, że wszyscy którzy otrzymali królewszczyznę bez zgody sejmu, muszą ja zwrócić. Dochód poszedł na wojsko zaciężne.

Unia Lubelska
Widoczny stawał się fakt, że Zygmunt August nie doczeka się potomka. Gdyby władca zmarł jego związkowi z Litwą groził by rozpad. Zacienieniu Unii sprzeciwili się litewscy możnowładcy obawiający się utraty dominującej pozycji. Problem został rozwiązany w roku 1569 w Lublinie na sześciomiesięcznym sejmie. Zygmunt August postanowił wcielić do korony polskiej tereny znajdujące na terenach Litwy. Władca Litewski obawiając się dalszych działań polskiego króla, zgodził się na zawiązanie unii realnej, która potem nazywano Rzeczpospolitą Obojga Narodów.