Socjologia -ściąga

edukacja to ogół procesów,których celem jest zmienianie ludzi,przede wszystkim dzieci i młodzieży,stosownie do panujących w danym społ.ideałow i celów wychowawczych.Struktura problemów w zakresie s.ed.-Mikroedukacja-małe grupy społ(rodzina,sąsiedzi,mass media),-socjalizacja,-patologie społ. i szk. jako instytucja społ.Mezoedukacja-problemy mezospołeczności,edukacyjne relacje wieś-miasto,dostęp do placówek;Makroedukacja-edukacja narodowa,obywatelska,wielokulturowa;wychowanie obywatelskie,polityczne.Socjologia transglobalnej edukacji-międzynarodowa edukacja,dialog między kulturowy,edu.przez całe życie.Cele współczesnej edu:1.podejście tradycyjne-strona rzeczowa(relacje ze światem zewnętrznym),poznawanie wiedzy o swiecie,wdrożenie do działania,kształtowanie naukowago poglądu o świecie.-rozwój indywidualny(strona osobowościowa),rozwijanie zdolności poznawczych,rozwijanie zainteresowan tworczych,wdrazanie do samokształcenia.2.podejscie polskie,program kreator-umiejętności planowania,organizowania i oceniania własnego uczenia się,sami siebie oceniamy a nie n-le., umiejętność rowiązywania problemow w tworczy sposób, umiejętność działania w zespole,skutecznego porozumiewania sie,pracy z komputerem..3.cele na XXI wiek i dalej-filary edu. Jacques deLores:uczyc sie aby wiedziec,uczyc sie aby dzialac,uczyc sie aby zyć wspólnie(działania społeczne),uczyc sie aby być,Konserwatyzm:edukacja na wysokim poziomie;-przywiązanie do tradycyjnych zespołówi wartości;-edu.niezbędna do zapewnienia dobrobytu;-niechęc do nowych nauk społecznych.Neokonserwatyzm:nie moze byc utozsamiany z tradycjonalizmem;-poszanowanie tradycji i ciągłości kulturowej;-surowe wychowanie dzieci;-silny etnocentryzm;Niewiele z tego przetrwało bo ciagle dązymy ku postępowi,zatracił sie autorytet na-la,przetrwała mozliwosc wyboru szkół,integracja,szkoły prywatne, kształcenie ogólne,otwarcie szkół na inne religie i kultury,czyli wyrównywanie szans.Nurt Radyklny:uczniowie mają wolnosć slowa,dostęp do edukacji,uczniowie współtworza społeczność,dobre i złe zachowanie w szkołach,funkcje socjalizacyjnei selekcyjne szkoły.Ideologia demokratyczna:pozwala uczniom na wyrazanie własnego zdania;-podejmowanie wspólnych decyzji i ukierunkowanie;-n-el liczy sie zopinia ucznio(dialog);-związek partnerski.Cechy szkoły:-prestiż szkoły(wielkość);-ekologia szkoły i klasy;-struktura klasy(kl.szkolna);-klimat klasy;-3 środowiska klasowe(-zorientowane na osiągnięcia;-zorientowane na porządek;-zorientowane na współżycie).koncepcje społecznego sensu istnienia szkoły:1.formowanie Funkcja rodzinautonomicznej osobowiści kulturalnej wychowanka jako najwyzszej wartości społecznej.2.traktowanie wychowanka instrumentalnie, jako pracownika ,lojalnego obywatela-jako osobnika uzytecznego dla waznych celów społecznych.3.sens szkoły to przekazywanie wytyczonej programem wiedzy bez troszczenia sie o społeczne skutki tego działania.cpecyfika szkoły:-szk.przekazuje wiedze naukowa;-jest instytucją nauczającą metodami naukowymi;-stara sie dawac całościowy poglad na wiedzę człowieka o świecie;-stara sie przygotowac udziału w funkcjonowaniu w społeczenstwie czyli uspołeczniac swoich wychowanków.-może syntezowac i kierunkowac wpłych oddziaływan innych organizacji lub grup.szkoła a społeczenstwo:szk.i gosp.-edu. jest finansowana z budżetu państwa im lepsza gosp. tym lepszy budżet i tym lepsze szkoły.większe nakłady finansowe na edukacje,jesli wyzsza jakosc ksztalcenia przyczynia sie do ksztaltowania wyzszego poziomu gospodarczego;-szk. w kulturze narodowej-poznajemy kulture,kształtujemy swiadomosc tożsamości narodowej,mobilizowanie do powstawania czegos nowego.-szk.a badania naukowe-szk. tworzy teorie badawcze,dostarcza materiału naukowego do tworzenia teorii.-szk.w społ. lokalnej-ma sie interesowac srodowiskiem;-szk. a polityka-ze szk. związana jest ideologia danego panstwa i danego spoleczenstwa.Kontrola społeczna:całość pozytywnych i negatywnych środków społecznych stosowancyh przez zbiorowość w celu skłonienia członków do postrzegania przyjętych norm zachowania i działania.Wiedza 3-wymiarowa n-la:posiadanie przygotowania merytorycznego(w zakresie wiedzy przedmiotowej)profesjonalna wiedz o świecie;-posiadania przygotowania dydaktycznego(w zakresie wiedzy z metodyki i dydaktyki przedmiotowej)wiedza o relacjach człowiek-świat;-posiadanie przygotowania ped-psych,wiedza o sobie samym.Role wspołcz. n-la:fachowiec-ma wiedze merytoryczną,podkreśla cele nauczania,umiejętności indywidualne.inspirator-podtrymuje motywacje w trakcie lekcji,przejmuje od menadżera swoje umiejętności,potrafi zaoferowac pomoc,inspiruje do przyszłości.menadzer-dobry organizator, potrafi powiązac w logiczna strukture cele edukacji i cele kształceniapotrafi zorganizowac kontekst przestrzenny i kontekst czasowy, wywala motywacje,osoba wywołujaca zainteresowanie,kształtuje pozytywne nastawienie do nauki,ma w sobie umiejetnosci komunikacyjne,potrafi połączyc strategie nauczania i uczenia.integrator-odpowiada za sprawy wychowawcze,dba o wzajemne relacje, potrafi negocjowac i rozwiązywac konflikty.Osobliwosci roli n-la:-niejasnosc roli-brak uzgodnionych konkretnych kryteriów,wymierzonych kryteriów zawodowej doskonałości.wew. niespojnosc roli-wystepuje wtedy gdy składaja sie na nie takie oczekiwania ze w danych warunkach spelnie jednych wyklucza spełnienie drugich.psych. trudność roli-termi opisujacy przecietna wysokosc kosztow psychicznycj które trzeba poniesc przy wykonywaniu roli.niezgodnosc roli z innymi rolami-wystepuje gdy spelnianie oczekiwan związanych z daną rolą utrudnia czy uniemozliwia wywiązanie sie z obowiązkow nakładanych na jednostke przez inną rolę.Co buduje wizerunke n-la:cechy osobowosci-kultura zachowania , klut. języka,sprawiedliwoscoceniania,umiejetosc rozwiązywania konfliktów.wiedza o uczniu-o rozwoju psychofizycznym, o zaburzeniach, defektach, srodowisku rodzinnymGRUPA-zbiorowosc połączona więzią społeczną,uznająca wspolne wartości,trwale ustrukuralizowana, w ktorej czlonkowie wzajemnie na siebie oddzialywują na podstawie wspólnego zestawu oczekiwan co do zachowania partnera.Secyficzne cechy klasy szkolnej:przynależność do zespołu jest przymusowa,-wspólne działania i sposob postepowania zespołów są określone przez strukture organizmów nadrzędnych;-szk. zwykle nie narzuca zespołowi klasowemu specjalnej struktury;-szkoła jest zainteresowana przestrzeganiem norm;-grupy kolezenskie maja niezwykle duzy wpływ na uczniow.wymiary subiektywnego śr. szkolnego:życzliwość-wrogość;sensowność-bezsensowność;kontrola-bez kontroli.struktura grupyukład miejsc jaki zajmuja jej członkowie względem siebie.miejsce jednostki w strukturze wyznaczaja czynniki:role pełnione przez jednostke w zespole oraz znaczenia jakie pozostali członkowie przypisują tym rolom,-stopien w jakim jednostka podporządkowuje sie normom obowiązującym w grupie;-msc. w struk. przywodczej;-msc w struk. atrakcyjności;-msc. w strukturze porozumiewania się.Normy wspólnego zachowania(stanowią wzorcowe uogolnienie dotyczące zachowania się członków grupy w rożnych sytuacjach):o największym znaczeniu:regulujące interakcje w grupie;dotyczace zadania i regulujące metody i sposoby postępowania,dotyczące zewnetrznych przrekonań.dotyczące postaw i przekonań; normy obowiązujące w klasie szkonej:dzieli sie na : ze względu na to kto jest szczegolnie zainteresowany w ich popieraniu i na ze względu na swoistość w danej grupie.(normy szczegolnie proponowane przez szkołe i normy regulujące wspołżycie uczniów).Spójność grupy:elementy ktore sie na nią składają:istniejące w wieku członków swoiste poczucie duzego znaczenia danej grupy,jej roli i odrębnośći od innych grup.-atrakcyjność grupy dla jej członków,poczucie satysfakcji płynące z prznależności do zespołu.-zbierzność interesów i motywów skłaniających poszczególnych członkow grupy do przynaleznosci do niej.-akceptowanie przez większość członkw zespolu obowiązujących w niej norm.-znaczna liczba związków przyjacielskich łączących członków grupy.-wielkość typów więzi łączących uczestników zespołu,co oznacza ze rózne potrzeby jednostki mogą zaspokajać w ramach zespołu. Zasady wydzielania jednostek rodziny: ze wzg. na liczbe osob żyjących w zwiazku malzenskim:mał. monogeniczne(1m i 1k);mał. poligamiczne(wielozeństwo);mał. grupowe.ze wzg. na układ władzy i prestz w rodzie:rodziny patryiarchalne i matryialchalne,egalitarne.ze wzg. na dobor małżonków:mał.endogamiczne(ta sama grupa.klasa.społ. lokalna),mał.egzogamiczne(rozne grupy,klasy itd).ze wzg. na sposob dziedziczenia:matrylinearne i patrylinearne.ze wzg. na miejsce zamieszkania:patrylokalne( z rodzicami męza),matrylokalne(z rodz. żony),neolokalne(samodzielne).ze wzg. na ceche wyrozniajacą rodzine:strukturalny,osadniczy, społ-zawodowy.Struktura pełna:-rodz. naturalna;-rodz. zrekonstruowana-utworzona z powtornego związku małżenskiego;-rodz. przysposobiona-małzeństwo prawne, adopcja;-rodz.zastępcza-rodzaj umowy państwo pokrywa koszty utrzymania dziecka;-rodz. kontraktowa-podejmujaca czasowo piecze nad dzieckiem odpłatnie,głownie z inicjatywy terenowych ośrodkow pomocy społecznej.Struktura niepełna:-rodzina sierocza-rodz. półsierocza;-rodz.rozbita;-rodz, samotnych niezamęznych matek lub niezamęznych matek nieletnich.rodzinagrupowa- kilka lub kilkanascie małżenstw lub par zyjących w luźnym związku lub wręcz ludzi samotnych zakłada coś w rodzaju społdzielni zyciowej.FUnkcje rodziny:-prokreacyjna(biologiczna)-zaspakaja potrzeby małżonków.-emocjonalna-miłość, szacunek,akceptacja.-ekonomiczna,-socjalizująca.Postawa rodzicelska całościowa forma ustosunkowania sie rodziców do dzieci, do zagadnien wychowawczych, uksztaltowana podczas pełnienia funkcji rodzicielskich.względnie trwały emocjonalny stosunek do dziecka.źrodła postaw rodzicielskich:dziedzictwo z rodziny pochodzenia,uwarunkowania podmiotowe rodziców,jakość związku małzeńskiego,czynniki tkwiące w dziecku.3 komponenty postawy rodzicielskiej:1.poznawczy-wyraza sie w formie poglądu na dziecko,moze zawierac ocene jego zachowania.2.uczuciowo-motywacyjny-ozwierciedla sie zarówno w wypowiedzi jak i jej tonie i sposobie ekspresji.3.behawioralny-przejawia sie w zachowaniu rodzica wobec dziecka. Młodzierz podlega Moratorium, czyli odroczeniu-odpowiedzialnosc związana zfinansowaniem sowjego utrzymania,załozenia rodziny i opieki nad dzieckiem;-psych-społeczne moratorium to swoisty okres ochronny,pozwala na wypróbowanie róznych form aktywności bez konieczności ponoszenia nietrafnych wyborów.Młodzież identyfikuje sie z grupą:-ideowo-wykazujac poprzez przyjętą ideologie swoj stosunek do rodziny szkoły i społeczenstwa;-zewnętrznie-ubior, niekonwencjonalne zachowania,upodobania do okreslonego gatunku muzyki;Subkultura-względnie spójna grupa społeczna pozostająca na marginesie dominujących w danym systemie tendencji zycia społecznego,wyrażająca swojaodrębność po przez zanegowanie lub podwazanie powszechnie akceptowanych wzorów kultury.(założenia ideologiczne,obyczajowość,kreowany wizerunek,aktywność twórcza). Okres subkultury młodziezowej:ten etap charakteryzuje chęć odróznienia się grup młodzieżowych od reszty społeczenstwa.subkulturowa innośc jest podkreslona głównie przez zew. atrybuty-ubior,styl spędzania wolnego czasu, język.Wzory zachowania tego rodzaju mieszczą się w ramach powszechnie obowiązującego porządku społecznego.Okres kontrkultury-młodziez uswiadamia sobie swoja odrebnosc pokoleniowa i kulturową.Protest przeciwko zasadom funkcjonowania oraz wartością tworzącym fundament społeczenstwa zachodniego kręgu kulturowego doprowadzil do powstania tzw. światopogladu contestacyjnego.Jego gł. elementy to zakwestionowanie świata rządzonego przez wartości materialne nastawione na efekt i zysk.zwracanie uwagi na zspokojenie potrzeb duchowych zwlaszcza samorealizacji.Okres kultury alternatywnej-najbardziej dojrzale stadium, totalna krytyka zastanego swiata dorosłych jest powoli zastępowana przez proby kreowania wzorów zachowań.(bikiniarze,hipisi,git,punki,skini,sataniści,rastafarianie itd).Konflikt-antagonizm,kolizja,zatarg,spór,w waznej sprawie w której niezgodnością lub sprzecznościom towarzyszą emocje negatywne.Sytuacja konfliktowa-to taka w ktorej występuje spostrzegana przez uczestników niezgodność interesów, poglądów,postaw lub celów miedzy dwiemalu wiecej osobami.Konflikt relacji:stereotypowe postrzeganie ludzi,zła komunikacja, negatywne emocje,chęć zemsty.-k.danych-odmienna interpretacja,brak infernacji,niewłaściwe rozumienie,skrajny punkt widzenia,celowe wprowadzanie w błąd.-k.interesów-jedna ze stron chce zaspokoic swoje potrzeby kosztem innej osoby,dotyczyc moze pieniedzy, sposobu prowadzenia rozwoju,zaufania,szacunku.k.strukturalny-niejasne okreslanie ról w grupie,niesprawiedliwy podział zadań,nierealistyczne terminy wykonania pracy,nierówny rozkład sił, niewlaściwa kontrola efektów pracy,ograniczone zasoby.k.wartości-rózne interpretacje dobra i zła,odmienne reguły sprawiedliwości,sprzeczność między normami obowiązujacymi w grupie a własnymi.Podejście do konfliktów:TRADYCYJNE:konflikty są szkodliwe,należy ich unikać,trzeba je jak najczęściej eliminować,źródłem konfliktów są cudze błędy,przeszkadzają w efektywnym współdziałaniu.NOWOCZESNE:są pożyteczne,są nieuniknione i nie należy ich powstrzymywac ale kierowac nimi, należy zawsze uważnie sie im przyglądać,ich źródła są różnorodne, w perspektywie zwiększają efektywność współdziałania.Psychologiczne prawidłowości w sytuacjach konfliktowych:zniekształacanie obrazu własnych i cudzych zachowań,intencji, stanowisk przez osobę wchodzącą w konflikt;własne braki traktuje się jako niewielkie i usprawiedliwione;skłonnośc do uproszcznego myślenia w sytuacji konfliktowej(my-to co słuszne,przeciwnik-nie słuszny);tłumienie pozytywnych uczuć jakie pojawiają sie obok negatywnych wobec drugiej osoby;uzywanie celowo takich sposobow porozumiewania sie które pogarszają rozumienie partnera.zadania n-la w sytuacji konfliktowej:tworzenie klimtu bezpieczenstwa i zaufania,tworzenie sytuacji grupowych umozliwiających wgląd w istotę konfliktu;tworzenie warunkow ujawnienia informacji o sytuacji konfliktowej służących lepszemu poznaniu się zaangażowanych osób;wspólne poszukiwanie rozwiązań;sytuacje ćwiczeniowe.postępowanie wobec sytuacji k-wej-zapewnianie trafnego spostrzegania konfliktu;zapewniani trafnego, skutecznego komunikowania się stron;tworzeni klimatu zaufania i współpracy sprzyja otwarte pokazanie partnerowi że zalezy nam na porozumienu;określenie istoty konfliktu.Negocjacje to proces wzajemnego poszukiwania takiego rozwiązania ktore satysfakcjonuje wszystkie zaangażowane w konflikt strony.Negocjacje pozycyjne:-miękkie-celem jest porozumienie się za wszelką cenę;unikamy walki,ustępujemy za często,,ufamy bezkrytycznie,poddajemy się naciskowi,ulegamy.-twarde-celem jest zwycięstwo za wszelką cenę;walczy się nieustępliwie i podstępnie,traktuje rozmówcow jak wrogow,twardo stawia rządania,nie ufa,stosuje sie najczęsciej wojne psychologiczną,taktyki dywersyjne i presję pozycujną.Wojna psych;-uciązliwe dla drugiej strony warunki negocjacji, ironiczne i niegrzeczne komentarze,podwazanie autorytetu i racjonalności,straszenie stratami.Taktyki dywersyjne-kłamstwo, groźby zerwania rozmów,technika manipulacyjna,powoływanie się na rzekomo ograniczone kompetencje do podejmowania decyzji.Presja pozycyjna-lista rządań nie do negocjacji,polityka faktów dokonanych,wskazywanie na rzekome własne ograniczenia, opóźnianie rozmów,eskalacja rządań po dokonaniu przez rozmówcę ustępstw,domaganie się wielu korzyści bez ich odwzajemniania.*najgorszym najmniej efektywnym podejściem do konfliktu jest przegrana-czyli zgoda na własne straty aby tylko oni mieli jeszcze gorzej.Negocjacje integracyjne:(win-win,czyli obie strony mogą wygrać)-traktowanie konfliktów jako problemow do rozwiązania.Krok1:rozpoznianie i określenie problemu.2.zrozumienie istoty problemu czyli rozpoznanie rzeczywistych potrzeb,interesów stron w odróżnieniu od stanowisk.3.wspólne tworzenie alternatywnych rozwiązań,4.wspólna ocena i wybór najlepszych rozwiązań.Zasady Negocjaji:skoncentrowanie sie na interesach a nie na stanowiskach,oddzielenie ludzi od problemu,poszukiwanie wielu wariantow rozwiazania problemu,opieranie rozstrzygnięć na obiektywnych kryteriach.Mediacje-negocjacje z udziałem mediatora.Mediator-specjalista rozumiejący istotę sporu,bezstronny cieszący się zaufaniem obu stron i akceptowny przez nie.Nie ma prawa podejmowania decyzji.Funkcje mediatora-pilnuje przestrzegania ustalonych reguł gry,kieruje kwestiami proceduralnymi;zbiera i porządkuje informcje;dokładnie definiuje problem;pokazuje obupólne korzysci z rozwiązywania konfliktu;pomaga w analizie problemu,uwzględnia rozne perspektywy,ułatwia komunikacje;w razie potrzeby z każdą ze stron prowadzi rozmowy na boku;wycisza emocję,poprawia atmmosferę;pomaga zachowac twarz obu stron w trudnych chwilach;pomaga w szukaniu róznych rozwiązań konfliktu.etapy procesu ewaluacji:gromadzenie informacji o uczniu,zasob jego wiedzy itp.-analiza,w przypadku n-la jest to konfrontowanie umiejętności z kryteriami oceniania.-interpretacja.Ewaluacja: -systematyczne badanie wartości lub zalet jakiegoś obiektu,proces diagnostyczno-oceniającyZamierzane konsekwencje oceniania:dostosowanie się do wymagań n-la;mobilizacja do uczenia się;kalkulowanie zyskow i strat;ukryte kons. oceniania:konformizm,kombinowanie(ściąganie),krętactwa,rywalizacja.Pułapki oceniania:tendencja centralna(ocenianie w skali 1-6),efekt aureoli,efekt pierwszego wrażenia,efekt kontrastu,efekt pierwszenstwa i efekt świeżości.Błędy popełniane przy ocenianiu(najczęstsze):błędyatrybucji,efekt samospełniającej się przpowiedni(jeśli cos sobie wmawiamy to sami w to uwierzymy),prefernencja zadan rozwiązywanych na czas,błąd wzmacniania negatywnych stanow rzeczy,subiektywizm w ocenianiu poziomu i jakości pracy,błędy perspektywy i generalizacja,reglamentowanie czasu odpowiedzi i liczby pytan i liczby pytan naprowadzających na włąsciwy tok rozumowania.Błędy n-la w procesie dydaktycznym:przyjęcie załozenia ze uczniowie muszą sie uczyc niejako z definicji,niewykorzystanie doświadczen osobistych uczniow,nie odwoływanie sie do ich wyobraźni,bierny start(otworzcie ksiązki na stronie),krytykowanie skojarzen dzieci,brak zachowan osmielających do wypowiadania się,brak świadomości celu lekcji,domaganie sie pelnej wiedzy-cytaty,źle sformułowane pytania.Błędy popełniane przy ocenianiu:brak jasnych kryteriow oceniania,nieznajomość wymagań,nieuwzględnianie indywidualnych cech i zdolności uczniów,stosowanie punktacji przeliczanej na oceny bez właściwego wywarzania punktów,wyznaczanie z góry ilości możliwych sprawdzianów bez możliwości powtórnego przepytania ucznia,ograniczenia czasowe,kładzenie nacisku na negatywy w komentarzu do ocen,cechy indywidualne oceniającego(stereotypy,emocje, itp).Cechy obniżające trafność spostrzegania, a wkonsekwencji powodujące błędy w ocenianiu:*wysoki poziom neurotyczności, nieakceptowanie siebie,stany napięcia i konfliktow wew,*wysoki poziom autorytarnosci i niechęc do poznawania siebie i własnej psychiki,umysł schematyczny, spostrzeganie innych w kategoriach czarno-białych-słaba tolerancja wobec wieloznaczności,zaleznośći od autorytetow,*poziom inteligencji,*koncentracja na sobie i dyspozycyjność,*rutyna,*siła nastawienia na manipulowanie innymi.Alternatywność-wybor pomiedzy dwoma możliwościami;jako wybór opozycyjny dla istniejących rozwiązań.założenia ped.alternatywnej budowane mogą być antacjonistycznie czyli przeciwko istniejącej określonej treści czy strykturze lub też koegzystencjalnie(istnienie równoległe).Elementy edu. alternatywnej:-humanizacja edukacji;-przezwycięzanie percepcyjno-odtwórczych form aktywności dzieci na rzecz form percepcyjno-innowacyjnych;-przymus wew. jako podstawowe źrodło aktywnośći edukacyjnej;-zmiana funkcji programu z realizacyjnej na interpretacyjną;-zmiana funkcji szkoły z selekcyjnej na wspierającą rozwoj dzieci(diagnozowanie i ocena opisowa);-odejscie od lekcyjnych form organizacyjnych na rzecz wielokierunkowej aktywności dzieci,