Biblia jako źródło wartości dla współczesnego człowieka

Biblia, inaczej Pismo Święte, to jedna z najstarszych ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha Świętego. Jest jednym z podstawowych źródeł kultury europejskiej poruszającym problemy dotyczące płaszczyzny religijnej, moralnej i filozoficznej. Czterdzieści sześć ksiąg Starego Testamentu i dwadzieścia siedem Nowego Testamentu to tzw. kanon Pisma Świętego zatwierdzony na Soborze Trydenckim.

Początkowo Biblia była opowiadana, następnie pojawiły się zapiski na glinianych tabliczkach, skórach zwierząt, papirusie i pergaminie. W przeciągu dziejów była tłumaczona na wiele języków. Pierwszy przekład polski to Biblia Szaroszpatacka królowej Zofii (XVw.). Obecnie efektem pracy biblistów jest polska Biblia Tysiąclecia, przetłumaczona przez benedyktynów tynieckich i wydana w 1965r.
Pismo Święte traktuje o problematyce kosmogonii poprzez upadek człowieka do eschatologii (końca świata). Dla chrześcijan jest zbiorem praw objawionych i przykazań uczących jak żyć. Jest również niepodważalnym dziełem literackim stanowiącym niewyczerpany skarbiec wzorców, fabuł, anegdot oraz licznych symboli i alegorii. Jednakże przede wszystkim zawiera ponadczasowe wartości aktualne dla współczesnego człowieka.

W Księdze Hioba autor natchniony porusza problem cierpienia, które nie jest karą za grzechy. Jakże często w dzisiejszym świecie człowieka spotyka nieszczęście, którego nie może sobie w żaden sposób wytłumaczyć. Zadaje wtedy rozpaczliwe pytanie: „Dlaczego?!” Podobnie było i z Hiobem. Był on bogaty, szczęśliwy i szczerze kochał Boga. Jednakże szatan podważał jego miłość i szacunek do Pana. Twierdził, iż postawa Hioba umotywowana była jedynie dobrobytem, jakim Bóg go obdarzył. Wobec tego Stwórca pozwolił na dotknięcie swego sługi doświadczeniami, mającymi na celu sprawdzenie jego wierności. Fala nieszczęść, która spadła na Hioba odebrała mu cały majątek i rodzinę oraz sprowadziła na niego trąd. Przyjaciele nieszczęśnika przekonywali go, iż jego cierpienia są skutkiem grzechu, jakiego kiedyś musiał się dopuścić. Hiob jednak wiedział, że nigdy nie zgrzeszył i dopatrywał się w złym losie czegoś więcej nić tylko kary za niecny uczynek. W goryczy dopuścił się nawet bluźnierstwa, lecz jednak nie przestał ufać Bogu. Ostatecznie Pan przemówił do niego i wynagrodził jego niezłomną wiarę. Księga Hioba ukazuje, że cierpienie jest wpisane w życie każdego z nas i nie można od niego uciec. Ból i przeżyte nieszczęścia wzbogacają człowieka i wyzwalają w nim refleksje na temat sensu istnienia. Okazuje się, że wyroki boskie są niezbadanie i ludzki umysł nie jest w stanie ich pojąć. Hiob jest tutaj swoistym wzorem, od którego należy czerpać mądrość pomocną w zmaganiach z problemami codzienności.

Kolejnym źródłem mądrości życia jest Księga Koheleta. Autor (utożsamiany z Salomonem) zastanawia się tu nad sensem życia i istotą ludzkiej egzystencji. Poucza, że należy korzystać, z tych darów, które człowiek posiada w danym momencie. Wszystko pochodzi od Boga i istnieje pewna hierarchia na świecie. Stwórca będzie sądził każdego człowieka, a w jego obliczu wszelkie doczesne wartości stają się nic nie znaczącymi drobiazgami. Księga zakończona jest bardzo mocnym motywem wanitatywnym: „Vanitas vanitatum et omnia vanitas” – co znaczy „marność nad marnościami i wszystko marność”. To, o co większość ludzi usilnie zabiega przez całe swoje życie (bogactwo, władza, siła, uroda) przemija i okazuje się niczym w rozrachunku z Bogiem.

W Nowym Testamencie bardzo ważne miejsce zajmują przypowieści. Moim zdaniem, to głównie one pomagają kształtować człowiekowi własne sumienie. Są opowieściami przytoczonymi niegdyś przez Chrystusa, które powracają na kartach Pisma Świętego do współczesnego odbiorcy. Oprócz sensu, który wynika z samej fabuły, można się tutaj doszukać o wiele głębszych znaczeń. Na pierwszy plan wychodzą historie o życiu przeciętnych ludzi, ich perypetiach, troskach i zmartwieniach. Istnieje jednak jeszcze inna rzeczywistość, moralno-etyczna, która odwołuje się do sumienia człowieka i uczy godnego postępowania.

Przykładowo przypowieść „O synu marnotrawnym” poprzez pryzmat ojca i dwóch synów pokazuje czym tak naprawdę jest przebaczenie. Młodszy syn postanowił opuścić dom rodzinny. Zabrał więc należącą się mu część majątku i wyruszył w świat. Roztrwonił wszystkie pieniądze i zaczął przymierać głodem. Skruszony powrócił do ojca, który na cześć jego powrotu wyprawił wielką ucztę. Starszy, posłuszny syn, nie był zadowolony z radości jaką otoczono jego brata. Jednak ojciec wytłumaczył mu, że cieszy się z powrotu syna, ponieważ ten zawrócił na dobrą drogę, tak jakby na nowo ożył. Bóg jest właśnie takim ojcem, który cieszy się z każdego nawróconego grzesznika. Przypowieść ta ukazuje jak wielkim darem jest umiejętność wybaczania.

Inna przypowieść – „O miłosiernym Samarytaninie” przedstawia obraz mieszkańca Samarii, który okazał współczucie dla rannego człowieka. Pielęgnował go i opłacił jego pobyt w gospodzie. Przed Samarytaninem rannego człowieka mijali duchowni oraz ludzie, którzy z racji swojego powołania winni pomagać innym. Jednak oni nie zainteresowali się nieszczęśnikiem pozostawiając go na pastwę losu. Przesłaniem tej przypowieści jest problematyka miłosierdzia i współczucia, które powinny być nieodzowną częścią życia każdego człowieka.

Niesamowitym spojrzeniem na świat i moralność odznaczał się sam Jezus Chrystus. Przez Kazanie na Górze wprowadził pojęcie nowotestamentalnej miłości, która jest bezinteresowna, oparta na przebaczeniu i służbie. Jezus ukazuje ludziom głębszy sens przykazań. Gniewowi nadaje rangę zabójstwa, a złą myśl porównuje to czynu. Naucza, że nienawiść niszczy ludzi, wobec tego zło należy świadomie przyjmować. Prawdziwa miłość musi wyrażać się w miłowaniu nieprzyjaciół, rezygnacji z zemsty i osądzania innych. Ten szeroki wykładnik moralności jest dla przeciętnego człowieka trudną do zrozumienia lekcją. Jednak, jak uczy Chrystus, postępując zgodnie z nim można osiągnąć prawdziwe szczęście i spełnienie.

Uważam, że Biblia jest dziełem uniwersalnym i ponadczasowym. Obok treści religijnej, traktuje o problemach nurtujących niezliczone pokolenia ludzi, żyjących zarówno w dawnych czasach jak i dziś. Ukazuje prawdziwy sens cierpienia, pochwala wartości takie jak miłość, współczucie, uczciwość, praca. Posiada w sobie wiele mądrości życiowej, która była aktualna w czasach współczesnych Jezusowi, ale jest również i obecnie. Pomaga człowiekowi dokonywać właściwych wyborów i czerpać przykłady z niezmiennych wzorców.