Aleksander Wielki

Aleksander Wielki 356 – 323 p.n.e

Aleksander urodził się prawdopodobnie 20 czerwca 356 r. p.n.e. Był synem króla Filipa II Macedońskiego i matki Olimpii. Był dzieckiem o jasnej cerze. Od najmłodszych lat interesował się państwem i polityką. W wieku 5-6 lat przyjął poselstwo perskie pod nieobecność ojca. Jak reszta Macedończyków lubił alkohol. Jako młodzieńca interesował go teatr, muzyka, poezja i polowania. Młody władca był bardzo inteligentny, przystojny i wysportowany. Miał duże ambicje, gdyż chciał dokonać czynów, jakich jeszcze nikt nie dokonał. Aleksander był niespokojnym duchem. Nie interesowało go monotonne życie w luksusie. Pragnął jednego - chwały.

Już od najmłodszych lat chłopiec dorastał pod czujnym okiem swego ojca i dzięki niemu otrzymał bardzo staranne wykształcenie. Pierwszym nauczycielem chłopca był Leonidas. Poprzez surowe wychowanie wpoił młodzieńcowi ascetyzm*, który potem stał się sławną cechą Aleksandra w czasie jego długiej drogi do Indii. Uczył go także gry na lirze oraz biegłości w sztuce, muzyce, historii i dramatopisarstwie.

Drugim nauczycielem przyszłego króla Macedonii był Lysimachus, który wpajał młodzieńcowi szacunek dla sztuk pięknych: muzyki, teatru i poezji.

Gdy Aleksander miał 13 lat jego nauczycielem został Arystoteles. Arystoteles był najsławniejszym nauczycielem, doświadczonym doradcą, a także przyjacielem Aleksandra, od którego młody władca uczył się filozofii, etyki, polityki i medycyny. Czas spędzali w świątyni Mieza niedaleko pałacu w Pelli.

Aleksander odziedziczył po ojcu najnowocześniejszą armię świata. Filip II w IV w. p.n.e. tak udoskonalił armię, że nie miała sobie równej w całej Grecji. Żołnierze wyposażeni byli w drewniane włócznie kilkumetrowej długości umożliwiające walkę kilku pierwszych szeregów. W skład armii weszły nowe formacje - oddziały wspomagające sprzęt oblężniczy oraz kawaleria. W 338 r. p.n.e. wojska macedońskie ostatecznie pokonały plemiona greckie w bitwie pod Cheroneją. Król Filip Macedoński stał się panem całej Grecji, a dwa lata później został zamordowany. Tron po nim objął jego syn, dwudziestoletni Aleksander.

Największym marzeniem dla króla stało się podbicie imperium perskiego. W 334 r. rozpoczął wyprawę przeciwko Persom, gdyż chciał dla siebie sławy i zemsty dla Greków za najazdy Persów w poprzednim stuleciu. Otoczenie młodego króla uważało, że drażniło Aleksandra powszechne przekonanie o niezwyciężonej armii perskiej. Wyruszył na podbój Persji wraz z 35-tysięczną armią i 160-cioma okrętami. Pierwsza bitwa stoczona z Grekami rozegrała się nad rzeką Granicus. Armia perska dowodzona przez króla Dariusza przegrała, lecz Dariusz zdołał uciec. Aleksander zdobył w tej bitwie potrzebne mu łupy, aby opłacić swoich żołnierzy. Bez wojennych łupów na opłacenie armii starczyłoby mu pieniędzy na zaledwie dwa tygodnie. Po wygranej bitwie Aleksander wraz z armią pomaszerował dalej w kierunku miejscowości Gordion, gdzie przeciął słynny węzeł gordyjski**. Legenda głosiła, że ten, komu uda się rozwiązać węzeł zostanie królem świata. Aleksander po zdobyciu miasta przeciął węzeł mieczem.

Drugą bitwę z Persami Aleksander wygrał w 333 r. p.n.e. pod Issos. Krółowi Dariuszowi III udało się także uciec. Aleksander uwięził całą rodzinę Dariusz III, a wszystkie miasta, prócz Tyros, poddały się pod panowanie Macedonii.

W 331 r. p.n.e. Aleksander wyruszył do Egiptu. Został tam przyjaźnie powitany. Młody król na dowód sympatii i łaski założył nowe miasto - Aleksandrię, która później stała się centrum nauki i kultury egipskiej (biblioteka aleksandryjska). Aleksander dokonywał zaboru i podboju ziem zapuszczając się głęboko w kierunku pustyni, gdzie w oazie Siwa w świątyni Zeusa Ammona zostaje powitany jako syn boży. Wkrótce po tym fakcie Aleksander ogłosił się faraonem, jedynym władcą Egiptu i Bogiem. W 332 r. p.n.e. został koronowany na faraona.
W kolejnej bitwie pod Gaugamela król perski - Dariusz umknął Aleksandrowi już po raz trzeci. Macedończyk zajął Babilon oraz Susę i został ogłoszony królem Persji. Aleksander nadal ścigał Dariusza. Znalazł go martwego w opuszczonym rydwanie. Pochwyciwszy morderców, Aleksander rozkazał ukarać ich, a sam zorganizował Dariuszowi królewski pogrzeb. Po śmierci Dariusza III Macedończyk objął władzę w jego kraju i ogłosił się królem. Nowy król pozostał jeszcze długo w Persji przejmując wschodni styl bycia i obyczaje. Zorganizował wielką uroczystość "zaślubiny Wschodu z Zachodem", w czasie której, podobno 9000 Macedończyków wzięło za żony perskie kobiety. Sam władca poślubił także Roxanę i miał z nią dzieci.

Posuwając się dalej na południe armia Aleksandra nie stoczyła po drodze ani jednej dużej bitwy. Jedyna mała potyczka odbyła się z walecznym plemieniem Mali. Aleksander przegrał.
W czerwcu 325 r. p.n.e. armia królewska dotarła wreszcie do ujścia rzeki Indus, gdzie w brawurowy sposób pokonała jednego z indyjskich królów. Po tej bitwie Aleksander zawrócił na skróty przez pustynię i góry Hindukuszu w kierunku Persji. To był wielki błąd młodego króla, który kosztował go utratę znacznej część swojej wymęczonej przeprawą przez góry armii. Po powrocie do kraju Aleksander ponownie ożenił się. Tym razem z pochodzącą z Indii - Stateirą, córką Dariusza. Poprzez swój ożenek Aleksander chciał scalić i umocnić imperium.
W 323 r. p.n.e. Aleksander powrócił do Babilonu, gdzie 10 czerwca umarł nagle trawiony śmiertelną gorączką. Utrudzony ciągłymi walkami nie miał już dawnej odporności. Macedończyk nie osiągnął nawet wieku 33 lat, a mimo to zyskał miano jednego z największych wodzów w historii świata.

Aleksander Wielki zyskał przydomek "Wielki" ponieważ ludzie w tamtych czasach właśnie za takiego go uważali. Aleksander był genialnym taktykiem i strategiem. Całą wiedzę wojskową zawdzięczał ojcu, który od najmłodszych lat kształcił syna na wielkiego dowódcę. Aleksander chciał stworzyć imperium. Stąd jego zainteresowanie nowymi podbojami. Ale Aleksander był również zręcznym politykiem, który wiedział, że nie wystarczy dokonać podboju nowych ziem, ale należy zasymilować ludność, aby zachować te ziemie. W ciągu swych wypraw wojennych założył przy szlakach komunikacyjnych wiele do dziś istniejących miast( Aleksandria, Herat, Kandahar), które stały się nie tylko ośrodkami wojskowymi lecz przede wszystkim kulturowymi. W celu ożywienia handlu przeprowadził reformę systemu monetarnego. Wyprawy Aleksandra Wielkiego miały szczególne znaczenie dla rozwoju nauki (zwłaszcza geografii) i kultury (hellenizm). Postać Aleksandra Wielkiego otaczała legenda wielkiego wodza i władcy, w starożytności i średniowieczu był on bohaterem licznych legend i powieści. Dzieło Aleksandra Wielkiego nie było trwałe. Po jego śmierci doszło do rozpadu państwa na wiele mniejszych pod rządami wodzów macedońskich. Uważam, że Aleksander Wielki w pełni zasługuje na miano największego wodza starożytności pomimo nietrwałości swego dzieła.

Ascetyzm - dobrowolne, stałe i metodyczne ograniczanie życiowych potrzeb w celu osiągnięcia doskonałości. Potocznie wyrzekanie się, ograniczanie przyjemności życiowych.

Węzeł gordyjski - węzeł z łyka przy wozie wotywnym w świątyni Zeusa w Gordion; ten, kto by go rozwiązał, miał zostać władcą Azji Mniejszej.