Mumifikacja, mumifikacja celowa znana była wielu starożytnym cywilizacjom (Egipt, Inkowie, kultury Birmy i Oceanii). Najbardziej rozpowszechniła się w starożytnym Egipcie (od III tysiąclecia p.n.e. do VI w. n.e.). Zabieg ten traktowany był jako warunek życia pozagrobowego (konieczne przetrwanie ciała).
Proces mumifikacji trwał ok. 70 dni, podczas których usuwano organy wewnętrzne (przechowywane potem w kanopach). Ciało moczono w specjalnych roztworach, a następnie, po namaszczeniu wonnościami i wypełnieniu wnętrza substancjami żywicznymi, starannie owijano bandażami lnianymi. Często mumię powlekano asfaltem.
Mumie (zaopatrzone w teksty religijne - Księgi umarłych) umieszczano w sarkofagach (w trumnie wykonanej z masy papirusowej i zdobionej). Jakość procesu mumifikacji zależała od pozycji społecznej zmarłego (najdoskonalsza dotyczyła władców). Ubodzy byli chowani bez trumien, bogatym zaś (od czasu Nowego Państwa) złocono twarz, ręce i stopy oraz ozdabiano mumie biżuterią. W czasach rzymskich zaopatrywano mumię w portret (fajumskie portrety). W starożytnym Egipcie mumifikowano również święte zwierzęta (byki, ibisy, pawiany, koty, krokodyle).