Przykładem dramatu jest "Kordian" J. Słowackiego. W "Przygotowaniu" duchy kreują postaci przywódców powstania listopadowego i polityków (Józef Chłopicki, Jan Skrzynecki, Joachim Lelewel, Jan Krukowiecki). Osoba Pierwsza "Prologu" uważa, iż po klęsce powstania, naród powinien biernie oczekiwać na sprawiedliwość Bożą i poety-proroka - Polska Mesjaszem narodów. Druga Osoba jest zwolennikiem poezji tyrtejskiej. Trzecia - poezji dostarczającej mit narodowej potęgi.
W akcie I jawi się postać 15-letniego Kordiana. Cechuje go wrażliwość, marzycielstwo, znudzenie światem. Sługa Grzegorz pragnął wyrwać chłopca z nostalgii - przedstawił bajkę "O Janku, co psom szył buty", epizody z wojen Napoleona i dzieje Polaków w wyprawie na Moskwę. Kordian utożsamił swe życie z walką o kraj. Zakochał się nieszczęśliwie w starszej od siebie Laurze. Próbował popełnić samobójstwo.
W akcie II bohater odbywa podróż po Europie - szuka celu życia. Przekonuje się, że ludzie dążą do wartości materialnych, istnieje przepaść między poezją a rzeczywistością. We Włoszech, obcując z Wiolettą - przestał wierzyć w romantyczną miłość. Podczas audiencji u Grzegorza VI dowiaduje się o krytyce wystąpień Polaków przeciw carowi. Kordian przeniósł się w Alpy. Tam na szczycie Mont Blanc odnajduje sens życia w poświęceniu się dla ojczyzny wzorem Winkelrieda.
W akcie III odbyła się narada spiskowców - głosowano przeciw zabiciu cara. Kordian postanowił sam dokonać zamachu. Tocząca się walka wewnętrzna, między Strachem a Imaginacją sprawiła, iż zemdlony padł przed sypialnią cara. W szpitalu dla obłąkanych dostrzega naiwność, iż śmierć cara przyniesie Polsce wolność. Nie miał programu, który pozwalałby na przewodzenie narodowi. Kordian został ułaskawiony przez Wielkiego Księcia. Słowacki krytykuje mesjańskie poglądy Mickiewicza.
Dramat romantyczny cechuje brak jedności miejsca, czasu i akcji (niejednolita, wielowątkowa, w różnych miejscach). Kompozycja jest luźna, fragmentaryczna, istnieją duchy dopowiadające. Sceny są zbiorowe, drastyczne. Złamana jest zasada decorum - język potoczny, synkretyzm rodzajowy, elementy patetyczne wraz z komizmem; satyrą, świat realny łączy się z fantastycznym. Występują elementy wierzeń ludowych. Tematyka zaczerpnięta jest ze współczesności. Celem dramatu jest wzbudzanie uczuć patriotycznych. Bohater romantyczny istnieje na tle bohatera zbiorowego - narodu. Jest samotny, indywidualista, skłócony z otoczeniem, nieszczęśliwie zakochany, walczy o dobro ludzkości.