Opis roli społecznej nauczyciela

Głównym celem nauczyciela jest przygotowanie uczniów do uzyskania kwalifikacji zawodowych jak również do życia w społeczeństwie.
Zadaniem wychowawców jest ułatwianie uczniom odpowiedzialnego funkcjonowania w różnych obszarach życia społecznego. Zadanie to jest realizowane przez podnoszenie poziomu kulturowego, pobudzanie aspiracji młodzieży, a szczególnie do podnoszenia w młodych ludziach poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. Podstawowym warunkiem osiągnięcia przez ucznia wysokiego poziomu wychowawczego i pozytywnego oddziaływania na członków jest należyta opieka nad nim i jego rozwojem ze strony wychowawcy klasowego. Osobowość nauczyciela, jego umiejętności organizacyjne, zapał i zaangażowanie w pracy wychowawczej mogą doprowadzić podopiecznego do dużych osiągnięć.
Nauczyciel powinien dążyć do ogólnego rozwoju uczniów, ponieważ jest drugą jednostką z której młody człowiek bierze przykład (pierwszą jednostką są rodzice), często jest on ogromnym autorytetem. W swojej pracy wychowawczej nauczyciele powinni wspierać zadania wychowawcze rodziców tak, by umożliwiać uczniom przejmowanie odpowiedzialności za własne życie i rozwój osobowy. Powinien kształtować w swoich podopiecznych odpowiednią postawę moralną i intelektualną, uczyć ich odpowiedzialności.

Nauczyciele oferują uczniom pomoc w realizacji specyficznych dla wieku wymienionych poniżej zadań:

1. tworzenie w szkole środowiska sprzyjającego rozwojowi osobowemu w wymiarze fizycznym, psychicznym, intelektualnym, moralnym, duchowym, a także rozwojowi społecznemu uczniów.

2. rozwijanie w sobie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i prawdy w świecie.

3. uzyskanie świadomości życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów szkolnych jak i całej edukacji na danym etapie.

4. dążenie do dobra w jego wymiarze społecznym i indywidualnym, umiejętnego godzenia dobra własnego i innych, odpowiedzialności za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolności własnej z wolnością innych.

5. pomoc w poszukiwaniu, odkrywaniu i dążeniu do osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości, wartych dla odnalezienia własnego miejsca w świecie.

6. przygotowanie młodzieży do życia w rodzinie, społeczności lokalnej i w państwie.

7. przygotowywanie do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości.

8. pomaganie w osiąganiu dobrych wyników w nauce i staranie się służyć dobrą radą nie zależnie od sytuacji w której się uczeń znajduje

W procesie edukacyjnym nauczyciel w swoisty sposób nadaje odpowiednie komunikaty werbalne i pozawerbalne. Uczeń odbiera nauczyciela nie tylko na podstawie tego, co mówi. Nauczyciel jest stroną dominującą w relacji z uczniami. Posiada także formalnie powierzoną mu władzę. Własnym przykładem w istotny sposób kształtuje osobowość swych uczniów nawet wówczas, gdy wydaje się z pozoru, że nie ma na to miejsca. Często wychowankowie ulegają tym wpływom w sposób niezamierzony.

Nauczyciele powinni w pracy wychowawczej wskazywać ideał, zgodnie z którym uczeń dojrzały dobrze przygotowany do życia jest w stanie żyć z innymi i dla innych. Wychowawca nie tylko powinien być osobą która uczy i świeci przykładem ale także powinien zdobyć zaufanie swoich wychowanków. Ponieważ ono może mu bardzo pomóc w dalszych kontaktach z uczniami.

Efektywność pracy uzależniona jest nie tylko od jego osobowości, etyki pracy, ale także od dojrzałości i poziomu umysłowego grupy, z którą pracuje. Nauczyciel w klasie nie tylko oddziałuje ?sobą? jako osobowością. Jego postępowanie jest przecież także uzależnione od charakterystycznego dla szkoły przypisu ról, które każą zachowywać się w określony sposób, realizować zewnątrz dany program, inaczej mówiąc postępować tak, jak tego oczekuje się od niego. Jednak nie wszyscy pedagodzy postępują zgodnie z przyjętą etyką zawodową. W momencie gdy wychowawca jest obojętny wobec swoich uczniów, nie widzi ich problemów i stara się tylko iść do przodu z danym tematem, powoduje to że jego wychowankowie nie są w stanie osiągnąć oczekiwany kierunek rozwoju, zgodny z celami wychowawczymi szkoły. Zatem relacje między wychowankiem a nauczycielem są bardzo ważne, gdyż pomagają im w dalszym rozwoju intelektualnym młodzieży.

Rolą nauczyciela nie może być tylko nauczanie, ale musi być także rozwijanie w uczniach umiejętności myślenia, dokonywania skojarzeń, rozwijania zainteresowań. Nauczyciel powinien być autentyczny - to jedna z cech etycznych zawodu nauczycielskiego, w przeciwnym wypadku uczniowie wyczują każdy fałsz (niezgodność tego co mówi z postępowaniem) i nie będą mieli szacunku dla swojego nauczyciela. Szacunek to jeden z warunków, bez którego nauczyciel nie może być autorytetem i liczyć na sukces.
Nauczyciel to nie tylko zawód, to także rola społeczna. Powinien być znawcą młodzieży o wiedzy naukowej, ale przy tym otwarty, szczery, o bogatej osobowości, skutecznie nauczać, być sprawiedliwy, pomagać słabszym, dbać o zdolnych. Ma pracować z poświęceniem, systematycznie dokształcać się, troszczyć się o każdego ucznia, działać społecznie, osiągać wysokie wyniki nauczania, być przykładem, oraz dążyć do ideału. Powinien również być osobą, która zawsze gotowa jest podać ?pomocną dłoń? , gdy jego wychowanek ma problemy w nauce, ale nie tylko. Jego rola polega także na ułatwieniu swoim wychowankom zrozumienie otaczającego ich świata, rozwijanie twórczych zdolności.

Nauczyciel pełniąc rolę społeczną musi spełniać zespół oczekiwań pewnej społeczności. A mianowicie rodziców, uczniów, dyrekcji. Rolą nauczyciela nie może być tylko nauczanie, ale musi być także rozwijanie w uczniach umiejętności myślenia, dokonywania skojarzeń, rozwijania zainteresowań. Dla niektórych bycie nauczycielem jest równorzędne z powołaniem, dla innych jest to zawód jak każdy inny. Nie każdy, kto otrzymuje dyplom nauczycielski, staje się pedagogiem, nie każdy potrafi pracować z młodzieżą.