Ludność Afryki

Kontynent afrykański zamieszkuje 1,216 mld (2016) osób, co w zestawieniu z powierzchnią całego lądu daje średnią gęstość zaludnienia na poziomie 32 osoby/ km². Ogólnie rzecz biorąc jest to zatem kontynent słabo zaludniony. Trzeba zwrócić uwagę, że w Afryce zaznaczają się ogromne dysproporcje w rozmieszczeniu ludności; pewne części tego kontynentu są praktycznie niezamieszkałe, podczas gdy inne tętnią życiem. Ta nierównomierność ma swoje źródło w panujących tu warunkach naturalnych. To rejonów praktycznie pozbawionych mieszkańców zalicza się: Sahara, Kalahari, Namib oraz Kotlina Kongo. Przeciwieństwem wymienionych krain pod względem gęstości zaludnienia są natomiast: wybrzeże Morza Śródziemnego, delta Nilu oraz dolina tej rzeki na terytorium Egiptu, obszary nad Zatoką Gwinejską, Ruanda i Burundi (ze względu na żyzne gleby), rejon Transwalu w RPA i inne.

Dla Afryki charakterystyczny jest bardzo intensywny ruch naturalny ludności. Współczynnik płodności kobiet afrykańskich jest najwyższy na świecie; według tego wskaźnika na jedną kobietę będącą w wieku rozrodczym przypada średnio aż sześcioro dzieci. W wielu krajach, zwłaszcza w rejonie Czarnej Afryki (Wybrzeże Kości Słoniowej, Angola, Benin itp.) dominuje model rodziny wielodzietnej, w której dzieci traktowane są często jako tania siła robocza i wykorzystywane do pracy od najmłodszych lat. W Afryce odnotowuje się najwyższą na świecie stopę urodzeń (aż 4,2%), która szczególnie wysoka jest w krajach Afryki Subsaharyjskiej. Taka sytuacja uwarunkowana jest bardzo niskim poziomem wykształcenia mieszkańców tego kontynentu, który to poziom przekłada się na brak jakiegokolwiek planowania rodziny.

Jednocześnie ze względu na brak przestrzegania zasad higieny oraz niedostateczną opiekę medyczną śmiertelność niemowląt na tym kontynencie jest bardzo wysoka (95 zgonów na 1000 urodzeń żywych). Oprócz tego w Afryce notowana jest bardzo wysoka stopa zgonów, która wynosi obecnie 1,4%.

Przyrost naturalny na kontynencie afrykańskim jest najwyższy na świecie i wynosi obecnie 2,8%, choć w niektórych państwach kontynentu jest on jeszcze wyższy (Libia 3,7%, Togo 3,6%, Niger 34% itd.). Taki stan rzeczy wiązać należy z utrzymującym się stale bardzo wysokim poziomem stopy urodzeń a jednocześnie z ograniczeniem stopy zgonów. Można zatem uogólniając powiedzieć, że obecnie Afryka (jeśli nie cała to wiele państw na jej obszarze) znajduje się w fazie eksplozji demograficznej. Jest to zjawisko zdecydowanie niekorzystne, zwłaszcza z punktu widzenia poziomu rozwoju gospodarczego oraz poziomu życia mieszkańców.