W jaki sposób mity objaśniają świat?

Mity to opowieści wyrażające i organizujące wierzenia dawnej społeczności, stanowiące składnik kultury starożytnych. Podania te wyjaśniały niezrozumiała zjawiska przyrodnicze. Wyrażały ludzkie emo-
cje: lęk, strach, radość. Tłumaczyły jak powstał świat, bogowie, ludzie. Określały relacje między nimi. Stanowiły wyjaśnienie odwiecznych zagadnień nurtujących człowieka.
W mitach również utrwalone zostały pierwsze wzory ludzkich postaw i zachowań, pradawne, niezmienne wyobrażenia, które tkwią w podświadomości każdego człowieka.

W mitologii greckiej zawarty jest opis stworzenia świata. Powstał on z Chaosu, wielkiej i ciężkiej masy, mieszaniny czterech żywiołów. Z otchłani tej zrodziła się pierwsza para bogów: Uranos-Niebo i Gaja-Ziemia. Wraz z bogami tworzył się świat. Istoty nadprzyrodzone walczyły ze sobą o władzę na Ziemi. Najwyższym z bogów został Zeus, który panował nad światem razem z małżonką Herą.

Z mitów greckich dowiadujemy się również jak powstał człowiek. Z pośród różnych wersji najpopularniejsza mówi, że ludzie zostali stworzeni przez Prometeusza. Ulepił on człowieka z gliny i łez, a Atena tchnęła w niego życie. Człowiek ten był słaby, nagi, bezbronny. Prometeusz wykradł bogom ogień i dał go człowiekowi, zapewniają mu tym samym bezpieczeństwo.

Mity wyjaśniają dlaczego na Ziemi pojawiło się zło. Początkowo ludzie żyli bez trosk i smutków. Ale Zeus postanowił ukarać ich za czyn Prometeusza. Zesłał na ziemię Pandorę, która miała ze sobą tajemniczą puszkę. Gdy ją otworzyła na świat wydostało się zło, nieszczęścia i choroby, które odtąd trapią ludzkość.

Grecy stworzyli swoich bogów na obraz i podobieństwo człowieka. Posiadali oni cechy ludzkie psychiczne i fizyczne. Byli podstępni, mściwi, okrutni. Tak samo odczuwali ból, smutek, radość. Ale dzięki nektarowi i ambrozji byli nieśmiertelni i wiecznie młodzi. Cechowała ich niezwykła uroda i siła. Bogowie ingerowali w życie ludzi, od nich zależała szczęśliwość bądź cierpienie człowieka. Mieli swoich ulubieńców. Za nieposłuszeństwo wobec bogów ludzie byli surowo karani. W ten sposób starożytni tłumaczyli dobre i złe chwile, wzloty i upadki w życiu ludzkim.
Odyseusz, jeden z bohaterów mitycznych został skazany przez bogów na dziesięcioletnią tułaczkę. Była to zemsta za porażkę Troi.Za sprawą bogów został narażony na liczne niebezpieczeństwa. Przez cały czas Odysa wspierała Atena , która pomogła mu wrócić do ojczyzny.

Poprzez mity starożytni wyjaśniali i uzasadniali niektóre zjawiska przyrody: pioruny, powodzie, nieurodzaje, występowanie pór roku, następstwo dnia i nocy, powstanie różnych gatunków roślinnych, utożsamiali oni bogów z siłami przyrody.
Zeus zsyłał na Ziemię pioruny. Eos, bogini jutrzenki rozpoczynała każdy nowy dzień. Helios utożsamiał słońce.
Występowanie pór roku wyjaśnia mit o Demeter i Korze. Persefona została porwana do Hadesu i poślubiona bogowi podziemi. Tylko część roku mogła przebywać na ziemi. Gdy wychodziła na świat nastawała wiosna, przyroda budziła się do życia, tak wielka była radość jej matki, Demeter, bogini urodzaju. Kiedy Kora wracała do Hadesu wszystko zamierało, przychodziła zima.

Starożytni byli wspaniałymi obserwatorami i psychologami. W mitach ukazali ludzkie postawy moralne, czyny, zachowania i uczucia, zapisane w podświadomości każdego człowieka.
Prometeusz jest symbolem buntu i poświęcenia się jednostki dla dobra ogółu. Demeter i Kora stanowią archetyp miłości macierzyńskiej. Ikar utożsamia wszystkie cechy młodości, jest lekkomyślny, krótkowzroczny, ciekawy świata, to skłania go do buntu i nieposłuszeństwa.

Mity stanowią podstawę literatury antycznej. Wywarły ogromny wpływ na twórczość artystyczną późniejszych okresów literackich wielu narodów. Mity odzwierciedlają życie i świadomość ludzi tamtego okresu. Dzięki nim dowiadujemy się jak starożytni objaśniali świat, jakie mieli poglądy oraz jaki był poziom społeczeństw w tamtym okresie. Mity zawierają treści ponadczasowe, ich znajomość jest dziś konieczna do pełnego zrozumienia wielu dzieł literackich.