"Wesele"- geneza i pierwowzory postaci

Inspiracją do napisania utworu było huczne, trwające parę dni wesele poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny – chłopskiej córki. Ślub ten odbył się 20 listopada 1900r. w kościele Mariackim w Krakowie, zaś wesele w dworku Włodzimierza Tetmajera w Bronowicach. Tam też, przez jedną dobę, toczy się akcja dramatu. Wyspiański nie brał udziału w zabawach, stał w drzwiach i obserwował gości ze wsi i miasta. Dramat, który powstał jest próbą odpowiedzi na pytanie: Czy Polacy gotowi są do kolejnego powstania przeciw zaborcą? Premiera dramatu odbyła się 16 marca 1901r. w Krakowie.
Akt I- Ma charakter realistyczny, uczestnicy wesela spotykają się, rozmawiają i w ten sposób można poznać ich wzajemne relacje. Akt II- ma charakter wizyjno-symboliczny, niektórym uczestnikom wesela pojawiają się widma, które są upostaciowaniem ich przeżyć i słabości. Akt III- realistyczno-wizyjny, w którym naczelnym problemem staje się walka o wolność.
PIERWOWZORY POSTACI:
GOSPODARZ (WŁODZIMIERZ TETMAJER) I GOSPODYNI (ANNA TEMAJEROWA z domu Mikołajczykówna)- Włodzimierz pojął za żonę Annę 10 lat wcześniej, co również wywołało poruszenie, właściciel dworku w Bronowicach. PAN MŁODY (LUCJAN RYDEL)- pochodzi z miasta, poeta, należy do inteligencji, podoba mu się na wsi, ale postrzega ją na swój sposób. PANI MŁODA (JADWIGA MIKOŁAJCZYKÓWNA)- prosta chłopka, wychowana w domu Tetmajera, ma siostrę Annę, nie jest wykształcona, ale bardzo dobrze zna zwyczaje i tradycje obowiązujące na wsi. POETA (KAZIMIERZ TETMAJER)- brat Gospodarza, poeta, ma już za sobą sukcesy literackie, napisał m.in. dramat „Zawisza Czarny”. DZIENNIKARZ (RUDOLF STARZEWSKI)- należał do inteligencji, redaktor krakowskiego „CZASU”, interesował się polityką. RADCZYNI(ANTONINA DOMAŃSKA)- ciotka Lucjana Rydla, żona lekarza i radcy miejskiego, typowa mieszczanka należąca do inteligencji, nie popiera związków pomiędzy inteligencją a chłopstwem, autorka „ Historii Żółtej Ciżemki”. CZEPIEC ( BŁAŻEJ CZEPIEC)- pisarz gminny, zamożny chłop, interesuje go polityka. RACHELA( PEPA SINGER)- córka żydowskiego karczmarza Hersza Singera., wykształcona, interesuje się poezją. JASIEK(JAN MIKOŁAJCZYK), OJCIEC(JACEK MIKOŁAJCZYK)