Romantyzm, a literatura XX-lecia oraz wojny i okupacji.

Pisarze tej epoki odrzucili romantyzm. W chwili, gdy Polska odzyskała niepodległość pewne romantyczne treści zdewaluowały się, widać to chociażby w wypowiedziach poetów :
* Antoni Słonimski : „Odrzucam z ramion płaszcz Konrada”
* Jan Lechoń : „A wiosną niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę”
* Bruno Jasieński : „Będziemy zwozić taczkami z placów, skwerów i ulic nieświeże mumie mickiewiczów i słowackich. Czas opróżnić postumenty...”
jednak są one charakterystyczne dla pierwszych lat wolności, pierwszego zachłyśnięcia się niepodległą Polską.

* program :
romantyzm : - XX- lecie , wojna i okupacja:
- walka - odzyskanie wolności uznawano za świętą sprawę
- tyrteizm - nowi Tyrteusze, sprawdzający się w chwilach wojennych
- miłość nieszczęśliwa - miłość jako sprawa psychiki
- zachwyt przyrodą, ludowość - obecność przyrody w poezji - idealizacja, jako tło

a) pejzaż, ludowość :
* poezja J. Czechowicza : „ ze wsi”, „na wsi” - idealizacja natury


b) miłość :
* miłość jako namiętność, nieszczęśliwa - „Przedwiośnie” S. Żeromski - Cezary i Laura Kościeniecka
* polemika : miłość sprawą psychiki - Z. Nałkowska „Granica”

c) fantastyka, świat marzeń sennych :
* B. Schulz „Sklepy cynamonowe”
* S. Witkacy „W małym dworku” - obecność Widma

d) walka
Ożyła w poezji Kolumbów. Poeci odrealniają świat, by uciec od wojennego koszmaru - operują romantyczną metaforą.
* K. K. Baczyński : „Z lasu”, „ Z głową na karabinie”, „Mazowsze”, „Historia”

Wniosek : mimo wcześniejszych deklaracji twórców widać wpływ epoki romantycznej na ich twórczość artystyczną.