Jedno z imion tej epoki brzmi : neoromantyzm. W przypadku ej epoki możemy mówić o kulcie romantyzmu ,a też o odrodzeniu tej epoki. Tendencje te odnajdujemy już w dziełach krytyków i publicystów nowej epoki:
* Ignacy Matuszewski : w „Słowackim i nowej sztuce” daje wyraz entuzjazmowi dla twórczości, stwarza nowe możliwości interpretacji dzieł wielkiego mistrza.
* Zenon Przesmycki : wskrzesza i popularyzuje poezję C. K. Norwida.
* Władysław Mickiewicz ( syn Adama) - opracowuje „Żywot Adama Mickiewicza”, wieszcz staje się idolem.
* Artur Górski : pisze „Monsalwat” czyli rzecz o Adamie Mickiewiczu - pean na cześć wieszcza.
* Stanisława Brzozowski : pisze studium „Filozofia romantyzmu” - wyznanie wiary w siłę epoki romantyzmu.
Tyle głosów krytyki. A sama literatura - pełna odwołań i podobieństwa .
romantyzm : - Młoda Polska:
- irracjonalizm - intuicjonizm
- niechęć do „mechanicznej”, nabytej wiedzy - rozczarowanie wiedzą
- poeta-wieszcz - artysta to ktoś wybitny, stojący ponad tłumem
- sztuka - świętość - hasło „sztuka dla sztuki” („Confiteor”)
- ludowość - ludomania
a) bohater
* J. Kasprowicz „Hymny” - odżywa bunt samotnego romantyka przeciwko Bogu
* S. Żeromski „Ludzie bezdomni” - doktor T. Judym jako bohater neoromantyczny
* T. Miciński „Ananke” - motyw szatana i bunt indywidualizmu wybierającego wolność
b) idea walki
*S. Żeromski : „Rozdziobią nas kruki, wrony..” - nawiązanie do powstania 1863
*S. Żeromski : „Wierna rzeka” - epizod z powstania styczniowego
* S. Wyspiański : „Noc listopadowa”, „Warszawianka” - dramaty przywołujące powstanie 1830 roku
* S. Wyspiański „Wesele” - dyskusja o społeczeństwie polskim, jego zdolności do zrywu powstańczego
c) miłość nieszczęśliwa :
* S. Żeromski „Ludzie bezdomni” doktor T. Judym i Joasia Podborska
*S. Żeromski : „Wierna rzeka” Józef Odrowąż i Salomea Brynicka
d) pejzaż
* K. Przerwa - Tetmajer - liryki tatrzańskie : pejzaże górskie stają się obsesją poetów, a fascynacja folklorem przeistacza się w ludomanię
* W. Reymont „Chłopi” - przyroda jako tło dla wyrażenia stanów ludzkich np. symboliczna śmierć Macieja Boryny
e) fantastyka, baśniowość
* S. Wyspiański „Wesele” - Osoby Dramatu - nierealne, widma.
Wniosek : silny związek z romantyzmem