Gry dydaktyczne mają duże znaczenie w procesie kształcenia ze względu na rozwijanie u dzieci aktywności, samodzielności, pomysłowości. Metody gier dydaktycznych łączą różne sposoby poznawania rzeczywistości poprzez słuchanie, oglądanie, działanie, przeżywanie. Wszystkie działania pobudzają dziecko do myślenia. Mają one nie tylko wartości dydaktyczne, ale także terapeutyczne i wychowawcze. Uczą poszanowania przyjętych norm, umożliwiają współdziałanie, uczą dyscypliny, sprzyjają uspołecznieniu, przyzwyczajają zarówno do wygrywania jak i do przegrywania. Przedszkolak rozumie, że zabawa w zespole wymaga przyjęcia pewnych ogólnych zasad, których nie można zmienić w trakcie gry tylko dlatego, że tak byłoby wygodniej jednemu z grających. Ma to ogromne znaczenie dla rozwoju społecznego dziecka, uczy podporządkowywania się przepisom i normom współżycia.
Gry dydaktyczne są ważną grupą metod nauczania i wychowania. Do grupy metod gier dydaktycznych zaliczamy:
- metodę sytuacyjną;
- metodę symulacyjną;
- metodę inscenizacyjną;
- burzę mózgów.
Gry dydaktyczne mają duże znaczenie w procesie kształcenia ze względu na rozwijanie u dzieci aktywności, samodzielności, pomysłowości. Metody gier dydaktycznych łączą różne sposoby poznawania rzeczywistości poprzez słuchanie, oglądanie, działanie, przeżywanie. Wszystkie działania pobudzają dziecko do myślenia. Mają one nie tylko wartości dydaktyczne, ale także terapeutyczne i wychowawcze. Uczą poszanowania przyjętych norm, umożliwiają współdziałanie, uczą dyscypliny, sprzyjają uspołecznieniu, przyzwyczajają zarówno do wygrywania jak i do przegrywania. Przedszkolak rozumie, że zabawa w zespole wymaga przyjęcia pewnych ogólnych zasad, których nie można zmienić w trakcie gry tylko dlatego, że tak byłoby wygodniej jednemu z grających. Ma to ogromne znaczenie dla rozwoju społecznego dziecka, uczy podporządkowywania się przepisom i normom współżycia.
Treść, przebieg, zasady gry, które obowiązują wszystkich uczestników, wywołują wśród bawiących się podobne przeżycia psychiczne, co zespala grupę, wpływa na wytworzenie różnych więzi, budzi i potęguje poczucie solidarności.
Udział w grze staje się bodźcem do przezwyciężenia nieśmiałości i niewiary we własne siły. Dążenie do sukcesu w grze uaktywni dziecko; angażuje się emocjonalnie. Należy podkreślić, że najważniejszy jest taki typ aktywizacji, który pobudza dziecko do samodzielnego rozumowania. W grze większe szanse ma ten, kto gra lepiej, kto mniej posługuje się metodą prób i błędów, a w większym stopniu potrafi przewidywać wynik swoich posunięć. Przewidywanie pozwala na uniknięcie błędów i eliminację kroków niepotrzebnych, będących stratą czasu. W miarę rozwoju dziecka wpływ czynnika rozumowego staje się coraz wyraźniejszy, a zgadywanie i chaotyczne działania powoli zanikają. Próby znalezienia odpowiedniej strategii stanowią pierwszy krok na drodze do logicznej dedukcji.
Gry i zabawy wywierają dodatni wpływ na rozwój umysłowy dzieci, rozwijają szybkość orientacji, pobudzają pomysłowość, poszerzają i utrwalają wiadomości z różnych dziedzin, wyrabiają pożądane nawyki oraz orientację w otaczającym świecie. Za pomocą gier dydaktycznych ćwiczymy w dziecku spostrzegawczość, myślenie, wolę. Zaznajamiamy je z wielkościami, ciężarem, liczbami, barwami, kształtami; rozwijamy wyobraźnię czasową. Kształcimy umysł dziecka, wdrażamy do logicznego myślenia, rozwijamy pamięć, wyrabiamy umiejętność porównywania, klasyfikowania przedmiotów według cech.
W świadomości dzieci pojęcia „gra”, „zabawa” kojarzą się z przyjemnym spędzaniem czasu, z rozrywką. Przez wprowadzenie elementów pewnych gier i zabaw możemy sprawić to, że nauka stanie się ciekawsza, dzieci będą chętniej pracowały i dzięki temu osiągną lepsze wyniki.
Propozycje gier dydaktycznych
„Znam swoje ciało” – gra dydaktyczna
Cel ogólny: prawidłowo nazywa poszczególne części ciała
Cele szczegółowe:
Dziecko potrafi:
- wyróżnić elementy symetryczne i pojedyncze
- określać stronę: prawa, lewa
- obrysować kolegę
- odczytać napisy i prawidłowo je przyporządkować
- dostrzegać błędy swoje i innych
- współdziałać w zespole
Metody:
- słowna
- praktycznego działania
- wspomagające rozwój: twórcza wizualizacja
- pedagogika zabawy
Formy:
- zbiorowa jednolita
- indywidualna
Środki dydaktyczne:
Arkusze szarego papieru, flamastry, karteczki z napisami części ciała, kaseta magnetofonowa.
I Ćwiczenia wprowadzające:
1. Powitanie:
- śpiewem: „Wszyscy są”
- częściami ciała
2. Twórcza wizualizacja:
Połóżcie się wygodnie na podłodze, żebyśmy mieli dosyć miejsca. Teraz zamknijcie oczy i wyciągnijcie się. Rozłóżcie lekko nogi i wyciągnijcie ramiona. Nie otwierajcie oczu. Teraz podnieście prawą rękę i pomachajcie mi. Połóżcie prawą rękę na podłodze i podnieście lewą rękę, żeby mi pomachać. A teraz podnieście obie ręce i niech ręce machają do siebie. Opuście obie ręce. Podnieście prawą nogę i potrząsajcie stopą. Połóżcie prawą nogę na podłodze, podnieście lewą i potrząsajcie stopą. Dotknijcie prawą ręką lewego ucha. Połóżcie prawą rękę na brzuchu. Dotnijcie lewą ręką prawego ucha. Teraz mrugajcie prawym okiem. Zamknijcie to oko i mrugajcie lewym okiem. Teraz pokiwajcie trochę prawą stopą. Teraz pokiwajcie lewą stopą. Prawą ręką dotknijcie lewego kolana. Lewą ręką dotknijcie prawego kolana. Powoli otwórzcie oczy i usiądźcie.
3. Rozmowa na temat :”Moje ciało”
II Trening zadaniowy
1. Zapoznanie dzieci z planszą „Moje ciało” – części mojego ciała. Dzieci znajdują na swoim ciele i pokazują wskazaną przez nauczyciela część ciała. Określają prawą i lewą stronę ciała. Wymieniają części symetryczne i pojedyncze.
2. Obrysowanie sylwetki kolegi na szarym arkuszu..
3. Zaznaczenie na schemacie przydzielonych karteczek z napisami określającymi części ciała.
4. Znalezienie i wskazanie błędów na arkuszu kolegi. Dzieci wyszukują błędne podpisane części ciała i zaznaczają je. Nalepiają prawidłową nazwę.
III Podsumowanie
Omawiamy najczęściej popełnione przez dzieci błędy. Wieszamy prawidłowo wykonane arkusze w kąciku „Dbamy o zdrowie”.
IV Pożegnanie
Zabawa ruchowa: „Ludzie do ludzi”.
Uwaga
Stopień trudności wyrazów jest dostosowany do indywidualnych możliwości dzieci.
Propozycja gry dydaktycznej
„Jestem przyjacielem zwierząt”.
Cele ogólne:
- utrwalenie wiadomości na temat zwierząt żyjących w ZOO;
- rozwijanie umiejętności czytania
Cele operacyjne:
Dziecko potrafi:
- nazwać zwierzęta żyjące w ZOO,
- przeczytać nazwy zwierząt i dopasować do ilustracji
- naśladować głosem wybrane zwierzęta
- przedstawić ruchem ciała charakterystyczne cechy zewnętrzne danego zwierzęcia
- współpracować z kolegami
Realizacja gry dydaktycznej.
1. Dzieci otrzymują kartoniki z diagramami. Zadaniem dzieci jest prawidłowe odczytanie „ukrytej” nazwy zwierzęcia poprzez przeskakiwanie wskazanej ilości pól.
2. Dzieci wyszukują kartonik z nazwą danego zwierzęcia.
3. Dzieci dopasowują ilustracje do odczytanych i wyszukanych nazw zwierząt.
4. Dzieci naśladują głosy zwierząt i naśladują ruchem ciała charakterystyczne cechy zewnętrzne danego zwierzęcia.
5. W nagrodę za prawidłowe rozwiązanie przeskakiwanki literowej dzieci otrzymują odznaki „Przyjaciel zwierząt”.
Proponowane zestawy wyrazów:
1. kangur – papuga
2. zebra – małpa
3. wielbłąd – antylopa
4. żyrafa – papuga
Uwaga!
Stopień trudności wyrazów jest dostosowany do możliwości dzieci w grupie. Uwzględnia umiejętności dzieci słabszych oraz bardzo zdolnych, a także jest uzależniony od przyjętej metody nauki czytania.
