Dział Komórki i ich budowa

Komórka roślinna:
-Ściana komórkowa - otoczka komórki o funkcji ochronnej i szkieletowej.
-Chloroplast (ciałko zielone) to otoczona podwójną błoną białkowo-lipidową organellum komórkowe roślin i eukariotycznych glonów, w której zachodzi proces fotosyntezy

Komórka zwierzęca:
-Błona komórkowa– błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego
-Cytoplazma podstawowa jest wypełniającą komórki substancją o pozornie jednolitej strukturze, mogącą przyjmować różną postać od cieczy do galaretki
-Jądro komórkowe - organellum znajdujące się w każdej komórce eukariotycznej. Rolą jądra komórkowego jest przechowywanie informacji zawartej w DNA, jej powielanie w procesie podziału komórki
-Wodniczki:
Utrzymanie komórki w stanie napięcia.
Magazynowanie zbędnych produktów przemiany materii (u roślin).
Wodniczki trawiące (u pierwotniaków)
-Mitochondrium– organellum komórki, w której zachodzą procesy będące głównym źródłem energii
Komórka jest to podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu

Poziomy organizacji materii:
a)nieożywione:
-pierwiastki: węgiel, wodór, tlen,azot, siarka, fosfor
-związki organiczne: cukry, kwasy nukleinowe, aminokwasy tłuszczowe
- oganelle: mitochondriom, jądro, chloroplast
b)ożywione:
-komórki
-tkanki: tłuszczowa, mięśniowa
-narządy: serce, nerka, płuca
-układy narządów: trawienia, oddechowy, wydalniczy
-organizmy: roślinne i zwierzęce
-populacja
-biocenoza
-biosfera- strefa zamieszkana przez organizmy żywe

Makroelementy- są to niezbędne do prawidłowego rozwoju org. Pierwiastki. Stanowią 99,9% masy ciała, co oznacza, że jest duże ich zapotrzebowanie.

Białka (inaczej. Proteiny)
a)budowa:
-zbudowane są z aminokwasów
-aminokwasów jest 20 i łącząc się ze sobą w różnych formach tworzą bardzo wiele typów białek
b)podział białek ze względu na budowę:
BIAŁKA:
-proste: zbudowane wyłącznie z aminokwasów
-złożone: poza aminokwasami zawierają inne pierwiastki
c)pochodzenia:
BIAŁKA:
-roślinne: (niepełnowartościowe) nie zawierają wszystkich potrzebnych aminokwasów (z wyjątkiem soi)
-zwierzęce (pełnowartościowe) zawierają wszystkie aminokwasy
d)rola białek:
-budulcowa
-są enzymami umożliwiającymi zachodzenie wielu reakcji w organizmach
-transportowa
-wchodzą w skł. hormonów

Tłuszcze (lipidy):
a)dowa: z glicerydu i kwasów tłuszczowych
b)za wzgl. na budowę:
LIPIDY proste i złożone
c)na pochodzenie:
LIPIDY:
-roślinne- olej rzepakowy, słonecznikowy, zawierają nienasycone kw. Tłuszczowe
-zwierzęce- zawierają nasycone kw. tłuszczowe
d)rola tłuszczów:
-materiał zapasowy (energetyczny)
-termoizolacyjna
Cukry (węglowodany):
a)budowa: z jednej, dwóch lub większej ilości cząsteczek cukrów prostych
b)ze wzgl. Na budowę

WĘGLOWODANY:
-monosacharydy(cukry proste np. glukoza, fruktoza, galaktoza)
-disacharydy (np. maltoza=glukoza*2, sacharoza(cukier trzcinowy) =glukoza+fruktoza, laktoza(cukier w mleku) =glukoza+galaktoza)
-polisacharydy (wielocukry) np. skrobia (materiał zapasowy roślin), glikogen (zapas zwierząt)
c)rola- są podstawowym materiałem energetycznym

DNA (kw.deoksyrybonukleinowy):
-występuje w jądrze kom. Oraz w niewielkiej ilości mitochondriom i chloroplastach
-zbud. Z dwóch nici spiralnie do siebie zakręconych wokół siebie, tworząc podwójną helisę
-jednostkę budującą każdą nić jest NUKLEOTYD zbudowany z: reszty kw. fosforowego, cukru i jednej z zasad azotowych (adenina, guanina, cytozyna, tymina)
-jest nośnikiem informacji genetycznej

RNA (kw. rybonukleinowy):
-występuje w cytoplazmie, rybosomach i w niewielkiej ilości w jądrze kom.
-zbudowany z poj. Nici, różnie ułożonej
-w nukleotydzie RNA zamiast TYMINY jest URACYL
-umożliwia realizację inf. Genetycznej.

Cechy wszystkich organizmów żywych:
-zdolność do wzrostu
-rozmnażanie
-poruszają się
-odżywianie się
-reagują na bodźce zewnętrzne
-przystosowują się do zmian zachodzących w środowisku
-potrzebują wody
-wszystkie mają swój własny metabolizm

chlor w postaci kwasu solnego wchodzi w skład soku żołądkowego; brak powoduje problemy z trawieniem
azot występuje w kwasach nukleinowych i białkach; brak- zahamowanie wzrostu, kwitnienia, bladniecie liści
węgiel, wodór, tlen są najważniejsze, wchodzą w skł. Wszystkich zw. Organicznych oraz wody, bez nich nie ma życia
wapń budowa szkieletu, niedobór powoduje, że kości są kruche, podatne na złamania; ptaki bez wapnia gubią jajka, bo nie mogą wytworzyć wapiennej skorupki. U roślin brak wywołuje zniekształcenie korzeni, młodych pędów i liści
fosfor wchodzi w skład kości, jest składnikiem kwasów nukleinowych; brak- martwica u roślin (żółknięcie brzegów liści)
sód i potas odgrywają ważną rolę w transporcie substancji przez błonę komórkową
magnez brak- odbarwienie liści, zahamowanie procesu fotosyntezy; jest budulcem kości, brak- skurcze mięśni
siarka brak- kruchość i łamliwość paznokci, rozdwajanie włosów i brak połysku; wchodzi w skł. Białek

Mikroskładniki- to pierwiastki, które występują w niewielkich ilościach, ale są niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmów. Stanowią 0,1% masy ciała.
żelazo skł. Hemoglobiny(barwnika krwi, który wiąże się nietrwale z tlenem i roznosi go po całym organizmie); brak- anemia (niedokrwienie), potrzebny roślinom do produkcji chlorofilu, brak powoduje chlorozę
miedź skł. Enzymów kontrolujących proces oddychania
mangan brak-zanik zdolności rozmnażania się u ptaków, u kręgowców zahamowanie wzrostu kości
cynk jego brak powoduje zmiany na skórze
jod odpowiedzialny za prawidłowe działanie gruczołu dokrewnego- tarczycy; brak- spowalnia metabolizm, u płaza wynikiem braku jest neotenia aksolotla
fluor jest niezbędny w tworzeniu szkliwa zębów, zapobiega powstawaniu próchnicy; nadmiar jest bardzo szkodliwy dal organizmu
molibden wchodzi w skł. enzymów roślinnych warunkujących prawidłowy przebieg procesów życiowych