Procesy endogeniczne - pojęcia

Ruchy izostatyczne pionowe ruchy bloków skorupy ziemskiej dążące do uzyskania równowagi grawitacyjnej. Równowaga skorupy ziemskiej może ulec zaburzeniom wskutek obciążenia lub odciążenia - zaburzenie równowagi wywołuje ruch izostatyczny. Czynnikami obciążającymi skorupę ziemską mogą być grube pokrywy lodowe, wzrost ilości wody w zbiornikach wodnych lub zwiększona akumulacja osadów w basenach morskich. Odciążenie skorupy ziemskiej może być wynikiem topnienia pokrywy lądolodu, zmniejszania się ilości wody w zbiornikach jeziornych lub morskich i niszczenia przez siły egzogeniczne obszarów kontynentalnych.

Ruchy lądotwórcze powolne, długotrwałe, pionowe ruchy skorupy ziemskiej powodujące wydźwignięcie lądu lub obniżanie dna oceanicznego. Są to więc ruchy wahadłowe: niejednokrotnie na tym samym obszarze występowało na przemian podnoszenie i obniżanie. Dowodem na istnienie ruchów epejrogenicznych są między innymi regresje i transgresje płytkich mórz, jak też różna wysokość nad poziomem morza różnowiekowych teras morskich. Przyczyną tych ruchów są procesy magmowe.

Ruchy górotwórcze prowadzące do powstania gór fałdowych, wskutek działania silnych nacisków poziomych. W zależności od powstawania i budowy wyróżnia się:
1. Fałdowe - tworzą się wskutek sfałdowania mas skalnych: Himalaje, Alpy, Karpaty, Pireneje, Andy, Atlas.
2. Zrębowe - powstają wskutek pionowych przemieszczeń wzdłuż uskoków skalnych: Ural, Harz, Sudety.
3. Wulkaniczne - są wynikiem erupcji wulkanicznych: góry Kamczatki, Islandii, Japonii.

Trzęsienia ziemi krótkotrwałe drgania skorupy ziemskiej w wyniku nagłych przesunięć mas skalnych wewnątrz litosfery. Duża koncentracja trzęsień ziemi na obszarach oceanicznych jest związana z podwodnymi łańcuchami górskimi. W groźnej strefie dużej aktywności sejsmicznej żyją mieszkańcy północnych wybrzeży Morza Śródziemnego, Włoch, Grecji, Półwyspu Bałkańskiego i Pirenejskiego.
Przyczyny: kolizje płyt litosfery, zapadanie się pustych przestrzeni wewnątrz ziemi, wypłukiwanie wapnia przez wodę.

Wulkanizm związany jest z przebiciem i wydobywaniem się magmy i innych produktów stałych i gazowych z głębi Ziemi na jej powierzchnię. Przyczyny: obszar krawędzi płyt litosfery, gdzie procesy wywołujące kolizje są szczególnie aktywne.