Procesy Endogeniczne - podstawowe pojęcia

Endogeniczne - wewnętrzne Egzogeniczne (zewnętrzne).

W zależności od budowy geologicznej, oraz sposobu powstawania wyróżnia się 3 rodz. gór:
FAŁDOWE
1. gromadzenie osadów w geosynkilnie
2. Fałdowanie gromadzonych osadów na skutek nacisku bocznych płyt litosfery
3. Wypiętrzenie pofałdowanych osadów

ZRĘBOWE - tworzą się na obszarach silnie pociętych uskokami (jest to przesunięcie warstw skalnych wzdłuż powierzchni pęknięcia Sudety)

WULKANICZNE (mogą występować pojedynczo lub w grupach

Trzęsieniami ziemi nazywamy gwałtowne uwolnienie znacznej ilości energii mechanicznej nagromadzonej w skałach skorupy ziemskiej lub górnego płaszcza.

HIPOCENTRUM (ognisko) miejsce w głębi ziemi, w którym wyzwolona została energia odpowiedzialna za trzęsienia ziemi.

EPICENTRUM ośrodek trzęsienia ziemi położony bezpośrednio nad hipocentrum na powierzchni ziemi.

OBSZARY SEJSMICZNE wokół pacyficzny, alpejskie pasma fałdowe, grzbiety śródoceaniczne oraz basen morza karaibskiego

OBSZARY PENESEJSMICZNE strefy starych górotworów paleozoicznych, min masyw centralny, Harz, ural, Wielki góry wododziałowe, przedalpejskie pasma górskie europy środkowej.

ASEJSMICZNE prekambryjskie kratony, dno oceanu.

ZJAWISKA PLUTONICZNE polegają na lokalnym upłynnianiu skał w głębi litosfery, wnikaniu, powstałej w ten sposób magmy w nadległe skały oraz krystalizacji skał pod powierzchnią ziemi

MAGMA jest to płynny stop, w skład którego wchodzą między innymi krzemionka, tlenki glinu, żelaza, magnezu, wapnia oraz wiele innych związków chemicznych

INTRUZJE MAGMOWE są to ciała skalne występujące w obrębie skał starczych powstające w wyniku krzepnięcia magmy w otoczeniu istniejących już w skał

PODSTAWOWE TYPY INTRUZJI MAGMOWYCH: intruzje niezgodne: batolity, dajki intruzje zgodne: żyły pokładowe

ZJAWISKA WULKANICZNE polegają na wydostaniu się lawy i substancji towarzyszących nad powierzchnią ziemi

LAWA jest to magma która wydostawszy się na powierzchnię utraciła większość skał lotnych (odgazowana magma)

ERUPCJE CENTRALNE przebiegają punktowo, lawa wydobywa się przez pojedynczy otwór-krater

ERUPCJA SZCZELINOWA lawa wydobywa się wzdłuż szczelin, mają spokojny przebieg

KALDERA rodzaj stożka wulkanicznego - rozległe obniżenie powstałe na skutek wysadzenia szczytowej części stożka

PRODUKTY wybuchu wulkanu stałe (piroklastyczne): bomba wulkaniczna, pisaki, popioły Ciekłe lawa:

LAWA ZASADOWA uboga w krzemionkę, a bogata w tlenki magnezu i żelaza, jest ciężka oraz cechuje się niską lepkością

LAWA KWAŚNA bogata w krzemionkę lepką i gęsta płynie wolno i tworzy krótkie strumienie o wysokich brzegach

PUMEKS powstaje z lepkiej lawy zawierającej dużo składników lotnych Jest on bardzo lekki i porowaty

WULKANY EKSPLOZYWNE wyrzucają jedynie materiał piroklastyczny oraz gazy wybuchają gwałtownie

LAWOWE wyrzucają głównie lawę, prowadzą do formowania się wysokich i stromych stożków kopułowych

TARCZOWE stoki tych wulkanów mają nachylenie ok. 5* STAROWULKANY (mieszane) stanowią większość wulkanów na obszarach lądowych, wybuchają gwałtownie i tworzą wysokie smukłe stożki o nachyleniu 20-30* POSTWULKANICZNE są to wygasłe wulkany, w których utrzymują się procesy postwulkaniczne

GEJZERY są to gorące cyklicznie wyrzucające parę i wodę źródła, występujące na obszarach wulkanicznych

POZYTYWNE Na popiołach i tufach wulkanicznych powstają bardzo żyzne gleby, skały wulkaniczne stanowią cenny surowiec budowlany i drogowy. W otoczeniu czynnych wulkanów powstają złoża siarki rodzimej, w podłożu towarzysza im rudy miedzi i inne surowce