Biocenoza – zespół organizmów żywych powiązanych ze sobą zależnościami pokarmowymi (łańcuchom pokarmowym) które występują w określonym środowisku.
Biocenoza - podział
1. Naturalna:
a) wody:
- słone (morze)
- słodkie:
* płynące (potok, rzeka, strumyk)
* stojące (jezioro staw, kałuże)
b) lądowe (las, góry, tundra)
2. Sztuczna (stworzona przez człowieka):
a) wodne (akwen, oczko wodne, staw rybny, zbiornik sztuczny)
b) lądowe (pole uprawne, sady, ogródki, szkółki leśne)
Łańcuch pokarmowy:
1. Producenci (rośliny zielone, glony wielokomórkowe)
2. Konsumenci I rzędu (zwierzęta roślinożerne)
3. Konsumenci II, III, IV rzędu (zwierzęta mięsożerne)
4. Destruenci (organizmy rozkładające martwą materię, odchody, wydaliny):
- zwierzęta padlinożerne (żuki, grabarze, gnoje)
- dżdżownice
- larwy owadów
- runeczniki
- grzyby
- bakterie
Ekosystem – biocenoza funkcjonująca w odpowiednim biotopie.
EKOSYSTEM = BIOCENOZA + BIOTON
Cechy ekosystemu:
a) e. jest samowystarczalny – wytwarza subst. Organiczną ze swoich składników mineralnych bez dostarczania pokarmu
b) produkcja ekosystemu – przyrost masy roślin i zwierząt
Ekosystem:
- czynniki przyrody (nieozw)
- producenci (org. samożywne)
- konsumenci (org. cudzożyw)
- destruenci
Obieg materii (atomów) w ekosystemie:
energia słoneczna
↓
producenci (fotosynteza)
↓
konsumenci
resztki organiczne
odchody i produkt przem. mat.
ściółka leśna
destruenci:
–grzyby –bakterie –chrząszcze –mrówki –resztówka
↓
ze zw. organicznych powstają zw. nieorganiczne (węgla, tlenu, fosforu), inaczej sole mineralne pobier przez rośliny
Energia w ekosystemie przepływa, zostaje tracona na poszczególnych poziomach torficznych (ponad 10% na każdy poziom)