Finanse Unii Europejskiej

NANSE UNII EUROPEJSKIEJ

Wykład 25-03-2007

LITERATURA

1. L. Orężlak „ Finanse Unii Europejskiej” Warszawa 2004
2. L. Orężlak „ Euro- nowy pieniądz” Warszawa 2003
3. K.A. Wojtaszuk „ System instytucjonalny Unii Europejskiej” Warszawa 2005
4. K. Michałowska-Gorywoda „Unia Europejska” Warszawa 1998

Strefa Euro – 13 państw członkowskich , ostatnio dołączyła Słowacja
Unia Europejska – 27 państw ( budżet 115 mld euro)
Do 20013 roku około 800 mld. Euro – dla Polski przeznaczone jest 90 mld.
Składki członkowskie za te lata to około 20 mld.
A wiec Polska ma otrzymać tym samym około 70 mld.

RYS HISTORYCZNY EUROPEJSKIEJ INTEGRACJI

Organizacje o charakterze integracyjnym
strefa wolnego handlu - likwidacja ceł i ograniczenia ilościowe w handlu wewnętrznym np.Nafta
unia celna -wspólna taryfa celna i wspólna polityka wobec krajów trzecich
wspólny rynek - swoboda przepływu towarów ,usług , kapitałów i „siły roboczej”
unia walutowa - koordynacja lub unifikacja polityki walutowej
unia gospodarcza - pełna koordynacja lub unifikacja poszczególnych dziedzin polityki gospodarczej
unia polityczna - najwyższa forma ugrupowania integracyjnego z pełną koordynacją lub unifikacją podstawowych dziedzin polityki wewnętrznej, zagranicznej, obronnej

PROCES INTEGRACJI UNII EUROPEJSKIEJ

1. Za pierwszy krok ku integracji powojennej Europy uznaje się słynne wystąpienie Wilsona Churchilla w Zurichu 19-09-1946 w którym proponował stworzenie Stanów Zjednoczonych Europy.
2. Przejawy dążeń integracyjnych tuż po II wojnie światowej
Plan Marshalla - 1947 r. pomoc finansowa USA dla Eyropy
NATO - 1949 r. układ obronny
Rada Europy - 1949 r. stoi na straży przestrzegania praw człowieka
RFN - 1949 r.
3. Prekursorem dzisiejszej Unii Europejskiej były kraje Beneluxu
1948 r. - unia celna
1954 r. - liberyzacja przepływu kapitałów
1956 r. - Wolny rynek pracy
1958 r. - Traktat- Benelux
4. Próba naśladowania działań integracyjnych Beneluxu
1949 r. - Francja, Włochy próbują stworzyć unię celną – fiasko
1951 r. - Europejska Wspólnota Węgla i Stali - traktat Paryski wszedł w życie w 1952 r.
1952 r. - Europejska Wspólnota Obronna – rozpadła się w 1954 r.
1957 r. - Europejska Wspólnota Gospodarcza i Europejska Wspólnota Energii Atomowej / EUROTOM/ - traktat Rzymski – wszedł w życie w 1958 r.
5. Docelowym zadaniem EWG było utworzenie wspólnego rynku czyli obszar na którym zapewniony będzie swobodny przepływ towarów, usług, kapitałów
1961 r. - wolny rynek pracy
1968 r. - pełna swoboda
1968 r. - unia celna
1977 r. - harmonizacja podatkowa – wprowadzenie podatku VAT
1977 r. - Traktat fuzyjny – Wspólnoty Europy
EWG, EWWiS, EUROTOM – wspólne organy , od tego momentu kraj przystępujące do Wspólnoty musi zaakceptować wariant trzech wspólnpt

6. I akcesja - 1973 r. - W. Brytania , Dania, Irlandia

EWG – 9 krajów

Spowodowanie procesu integracji w latach 70 – przyczyny :
v rozpad międzynarodowego systemu walutowego z Bretton Woods 1973 r.
v powszechne upłynnienie kursów walutowych na świecie 19973 r.
v I kryzys energetyczny
v Światowy kryzys gospodarczy
v Spowolnienie wzrostu gospodarczego – wzrost : bezrobocia, inflacji, stóp procentowych
v II kryzys energetyczny

- 1979 r. – pierwsze powszechne wybory do Parlamentu Europejskiego

Rozszerzenie południowe – lata 80
- 1987 r. Grecja
- 1988 r. Hiszpania i Portugalia

EWG – 12 państw

- 1990 r. zjednoczenie Niemiec

I rozszerzenie Unii Europejskiej 1995 r.
- Finlandia
- Szwecja
- Austria
-
Unia Europejska – 15 państw

Proces integracji hamowała także deaktualizacja Traktatów Rzymskich
- 1986 r. Jednolity Akt Europejski - wszedł w życie w 1987 r. Założył on dokończenie budowy wspólnego rynku do końca 1992 roku
- 1992 r. podpisano Traktat o utworzeniu Unii Europejskiej tz. Traktat z Mastricht – wszedł w życie w 1993 r. Powołał on nową samodzielną organizację międzynarodową o znacznie szerszym charakterze współpracy między państwami członkowskimi.
Unia Europejska nie zastąpiła Wspólnoty, która w dalszym ciągu funkcjonowała w Unii a jedynie spięła ich działanie.

- 1997 r. podpisanie Traktatu Amsterdamskiego – wszedł w życie 1999r. Doprecyzowywał zapisy Traktatu z Mastricht, ułatwił debatę o unii walutowej, a w konsekwencji wprowadzenie wspólnej waluty euro
- 2001 r. podpisano Traktat Nicejski – wszedł w życie w 2002 r. – reforma instytucjonalna przygotowująca struktury i mechanizmy decyzyjne pod rozszerzenie Unii Europejskiej.
- 2004 r. rozszerzenie na wschód / 10 państw Europy Środkowej/
Polska , Litwa , Łotwa , Estonia , Czechy , Węgry , Słowacja , Słowenia , Cypr , Malta

Unia Europejska - 25 państw

- 2007 r. rozszerzenie Unii Europejskiej .
Bułgaria , Rumunia

Unia Europejska – 27 państw

PKB Unii Europejskiej 27 państw wynosi 10,9 bln. Euro
Z tego – 10,3 bln euro to PKB pierwszych 15 państw unii
PKB USA - 10 bln. Euro
PKB Polski - 260 mld euro

Udział Unii w światowym handlu export/ import
- Unia Europejska (25) 19,2% / 19,1 %
- USA 12,6% / 22,2 %
- Japonia 8,3 % / 6,5 %
- Chiny 9,2 % / 7,4 %

Poziom PKB Na jednego mieszkania największy – Luksemburg , Irlandia
Polska na 22 miejscu.
Poziom bezrobocia w Polsce 17,7 %


INTEGRACJA WALUTOWA

Pierwsze realne propozycje dotyczące integracji waluty dopiero pod koniec lat 60. Wcześniej system z Bretton Woods działał sprawnie , zaczął jednak szwankować a w 1971 rozpadł się.
Utworzenie unii celnej zachęciło do programowania dalszej integracji.
Odpowiedzią na rozpad systemu z Bretton Woods było utworzenie systemu węza walutowego 1972 r.
- ustalono nowe kursy walut względem dolara
- ustalono szerszy korytarz ich wahań ±2,25 %
Jednak coraz większe wahania dolara spowodowały powszechne upłynnienie kursu – 1973 r.. Ostatecznie system węża walutowego się rozpadł.

Podjęto próby stworzenia stref stabilnych kursów walutowych tworząc Europejski System walutowy, Europejski Fundusz Współpracy Walutowej w 1973 r. z niej powstał dzisiejszy Bank Centralny.
Powstanie pierwszego sztucznego pieniądza – lata 70
- EURCO – dokonywał operacji kredytowych
- EUA (1975) - europejska jednostka rozrachunkowa


EUROPEJSKI SYSTEM WALUTOWY

Powstał w 1979 r. jako odpowiedź krajów EWG na rozpad systemu z Bretton Woods i powszechne upłynnienie kursów walutowych, co niekorzystnie wpłynęło na rozwój gospodarczy i proces integracji.
Elementy Europejskiego Systemu walutowego
- mechanizm kredytowy
- europejska jednostka walutowa ECU
- mechanizm kursowy

Mechanizm kredytowy:
- najważniejszy element systemu
- działał w oparciu o środki zdeponowane przez kraje członkowskie w Europejskim Funduszu Współpracy Walutowej
- stanowił on źródła kredytów na dokonanie interwencji w obronie kursów.

Europejska jednostka walutowa ECU
- kotwica systemu
- koszykowa koncepcja budowy ECU zapewniała stabilność tej waluty. Porządkuje poszczególne waluty w koszyku wg znaczenia danego kraju mierząc na podstawie :
- wielkości PKB
- udziału w wzajemnym handlu zagranicznym
- ilości środków przekazanych do Europejskiego Funduszu Wspólnoty Walutowej.
- stabilność ECU spowodowała jego powszechne wykorzystanie nie tylko przez instytucje EWG ale także przez podmioty prywatne na rynkach międzynarodowych .
- nigdy nie doczekało się formy gotówkowej
Europejski System Walutowy:
1. szybko ukazał swoją skuteczność przyczyniając się istotnie do stabilizacji gospodarczej EWG w latach 80-tych
2. kryzysowe wydarzenia w 1993 r. wymusiły pasma wahań do ± 15 %
3. stracił racje bytu w momencie utworzenia strefy euro 1styczeń 1999 r.

Exchange Rate Mechanism 2 ( ERM2 )
- powstał w miejsce ESW dla walut krajów Unii Europejskiej pozostających poza strefa euro
- kotwicą ERM2 jest euro
- klasyczne pasmo wahań ± 15 %
- obecnie w systemie ERM2 uczestniczą waluty 7 krajów Unii Europejskiej
duńska korona od stycznia 1999 r.
estońska korona od czerwca 2004 r.
litewski lit od czerwca 2004 r.
cypryjski funt od maja 2005 r.
łotewski łat od maja 2005 r.
maltański lir od maja 2005 r.
słowacka korona od listopada 2005 r.
z pasmem wahań ± 15 % wokół kursu centralnego – słowacka korona
z pasmem wahań ± 2,25 % wokół kursu centralnego – duńska korona
kurs sztywny w stosunku do euro
estońska korona
litewski lit
cypryjski funt
łotewski łat
maltański lir
o szerokiej marzy wahań do kursu centralnego – węgierski forint
kurs płynny sterowany na euro – czeska korona
kurs płynny – polski zł., brytyjski funt, szwedzka korona

UNIA WALUTOWA

Lata 80-te były przełomowym okresem w procesie unii walutowej
- 1988 r. komitetowi pod przewodnictwem Jacqumesa Delorosa zlecono opracowanie projektu Unii gospodarczej i walutowej
- gotowy raport opublikowany został w 1989 r. – uzasadniał on sens integracji walutowej, określał jej założenia oraz zawierał trzyetapowy plan budowy unii walutowej.
I etap - dokończenie budowy wspólnego rynku ( 1990 r. – 1993 r. )
II etap - zbliżenie gospodarek i utworzenie instytucji odpowiedzialnej za kształtowanie wspólnej polityki pieniężnej ( 1994 r. – 1998 r. )
III etap - wprowadzenie wspólnej waluty i przekazanie uprawnień w sferze polityki pieniężnej na szczebel ponadnarodowy ( 1999 r. – 2002 r. )

Dwa pierwsze etapy to etapy przygotowawcze. Dopiero w etapie III wprowadzono wspólną walutę.
ETAP I
etap wstępny – warunkujący rozpoczęcie integracji walutowej
rozpoczął się wraz z podjęciem decyzji o liberalizacji przepływów kapitałowych 1-07-1999r.
Główne cele:
- ratyfikacja traktatu z Mastricht dającego podstawy prawne unii walutowej
- dokończenie budowy wspólnego rynku.
- kraje członkowskie podpisując traktat z Mastricht zobligowały się do przystąpienia do unii walutowej oraz do jej utworzenia najpóźniej w 1999 r.
by nie opóźniać procesu integracji walutowej traktat z Mastricht przygotowano pospiesznie, dlatego był on niedopracowany i wymagał korekty.
Wobec problemów z ratyfikacją traktatu, by nie dopuścić do fiaska zdecydowano się na ustępstwo wobec W. Brytanii i Danii. Otrzymały one tzw. klauzulę opt-out która pozwalała im nie wejść do unii walutowej.
Wspólny rynek stał się faktem 01-01-1993 r.
Traktat z Mastricht wszedł w życie 01-11-1993 r.

II Etap – rozpoczął się z końcem 1993 r.

Zainicjował utworzeniem Europejskiego Instytutu Walutowego 01-01-1994 r.
Etap bezpośrednio przygotowujący do rozpoczęcia unii walutowej
- zbliżenie gospodarek krajów Unii Europejskiej
- wypełnianie kryteriów konwergencji
- utworzenie Europejskiego Banku Centralnego

Kryteria konwergencji ( zbieżności ) zwane też kryteriami z Mastricht.

v Niska inflacja - nie może być wyższa niż 1,5 pp od średniej inflacji z 3 najlepszych krajów Unii Europejskiej
v Niski deficyt sektora finansów publicznych – deficyt nie może przekraczać 3 % PKB
v Niski dług publiczny – nie może przekraczać 60% PKB
v Niskie stopy procentowe – oprocentowanie 10- letnich skarbowych papierów wartościowych
v Stabilna waluta – minimum dwa lata ,
- trzeba być członkiem ERM2,
- waluta narodowa nie może być dewaluowana
- kurs waluty nie może odchylać się bardziej niż o ± 2,25 % od ustalonego kursu centralnego do euro
- niezależny bank centralny
01-04-2007
FAZA A

w 1995 r. zdecydowano , ze wspólną walutą będzie EURO a nie ECU
a/ bo Austria, Finlandia i Szwecja nie miały możliwości wprowadzenia swych walut do koszyka ECU
b/ bo wraz z likwidacją walut narodowych koncepcja koszykowa traci rację bytu – nowa waluta musiała być walutą jednorodną
by dotrzymać terminu zapisanego w traktacie z Mastricht oceny stopnia konwergencji gospodarek dokonano na początku 1998 r.
a/ W. Brytania i Dania – klauzula uprzywilejowania w traktacie z Mastricht
b/ Szwecja – brak niezależności Banku Centralnego / dwa kolejne parlamenty musiałyby zmienić to /
c/ Grecja jako jedyny kraj nie spełniała żadnego kryterium

FAZA B

EURO w obiegu bezgotówkowym

FAZA C

Euro w obiegu gotówkowym – podwójny obieg tylko 2 miesiące – Marzec 2002 Unia Walutowa stała się faktem

Unia Walutowa
1. Wspólna polityka pieniężna – prowadzona przez ponadnarodową instytucję Europejski Bank Centralny ( EBC )
2. wspólna waluta EURO

Wspólna polityka pieniężna:

1. konstruowana jest przez EBC
2. z pomocą narodowych banków centralnych krajów strefy euro
3. razem z EBC tworzą one Europejski System Banków Centralnych

Europejski Bank Centralny:

1. utworzony został pół roku wcześniej przed utworzeniem unii walutowej – w czerwcu 1998 r. aby ukształtować struktury , wypracować i przetestować mechanizmy działania oraz zorganizować narodziny ESBC , by był on w stanie już od pierwszego dnia swego funkcjonowania realizować skuteczną anty inflacyjną politykę pieniężną w imieniu całej strefy euro
2. ma siedzibę we Frankfurcie nad Menem

Europejski System Banków Centralnych:

1. rozpoczął swą działalność 1-01-1999 r., z chwilą rozpoczęcia unii walutowej, czyli wprowadzenia euro do obiegu bezgotówkowego
2. z tym dniem kraje strefy euro przekazały swe kompetencje w zakresie polityki pieniężnej na szczebel ponadnarodowy – EBC
3. utraciły one więc instrumenty pieniężne oddziaływania na gospodarkę
4. naczelną cechą całego systemu ( ESBC ) jest jego niezależność
- gwarantuje ją Traktat z Mastricht
- niezależność od struktur politycznych dotyczy zarówno szczebla narodowego jak i wspólnotowego
5. podstawowym celem ESBC jest utrzymanie stabilności cen
- na bazie doświadczeń gospodarczych ukształtował się pogląd , że stabilność cen to sytuacja w której roczna stopa inflacji mieści się w granicach 0-2 %
6. jednostką nadrzędną ESBC jest Europejski Bank Centralny

Główne zadania Europejskiego Banku Centralnego :
- kształtowanie i realizacja polityki pieniężnej w strefie euro
- przeprowadzanie operacji dewizowych w celach interwencyjnych
- utrzymanie i zarządzanie oficjalnymi rezerwami walutowymi państw członkowskich
- czuwanie nad sprawnym funkcjonowaniem systemu płatności oraz nadzorowaniem instytucji kredytowych i stabilności systemu finansowego strefy euro
- emisja euro

Na mocy Traktatu z Mastricht polityka kursowa wyjęta została spod kompetencji EBC
1. prawo do zawierania oficjalnych porozumień międzynarodowych w sprawie kursu euro wobec innych walut, oraz do formułowania ogólnych kierunków polityki kursowej przyznane zostało Radzie Unii Europejskiej
2. EBC nie musi więc dbać o siłę kursu euro, a jedynie o jak najniższą inflację

Europejski bank Centralny ( tak jak i cały system) zarządzany jest przez jego organy decyzyjne:
1. Zarząd – 6 osób
- jest organem wykonawczym
- realizuje postanowienia rady , prowadząc politykę pieniężną zgodnie z jej wytycznymi
- odpowiada za bieżące sprawy EBC
- prezes, wice-prezes , 4 członków zarządu ( obecny prezes jest przedstawicielem Francji )
2. Rada - najważniejszy organ EBC
- ponosi wyłączną odpowiedzialność za kształtowanie wspólnej polityki pieniężnej i realizację zadań nałożonych na ESBC w traktacie i statucie
- nadaje ona kierunek polityce pieniężnej strefy euro
- w jej skład wchodzą członkowie zarządu oraz prezesi narodowych banków centralnych strefy euro ( 13 ) – razem 19 osób

Strategia polityki pieniężnej EBC
- kontrola tempa wzrostu podaży pieniądza
- wieloaspektowe analizy perspektyw rozwoju cen i zagrożeń stabilności cen na obszarze całej strefy euro
W Polsce realizowana jest polityka inflacyjna, a EBC – strategia kontroli podaży pieniądza.

Instrumentarium EBC
- stopa refinansowa
- stopa depozytowa
- stopa lombardowa
EBC poza stopami do realizacji zadań wykorzystuje:
- operacje otwartego rynku
- operacje kredytowo – depozytowe
- system rezerw obowiązkowych

PAKT STABILNOŚCI i WZROSTU – przyjęty w czerwcu 1997 r. podczas szczytu w Amsterdamie
- jego ustalenie było koniecznością w obliczu budującej wiele obaw asymetrii między wspólną polityką pieniężną, a narodowymi zdecentralizowanymi politykami fiskalnymi
- pakt w sytuacji tej asymetrii ma stanowić zabezpieczenie stabilności strefy euro
- gwarantuje on że proces konsolidacji i konwergencji w zakresie polityki fiskalnej będzie kontynuowany także po ustanowieniu unii walutowej
- pakt uzupełnia , precyzuje ale i zaostrza prewencyjne oraz represyjne działania zapisane w Traktacie z Mastricht
Na mocy paktu kraje członkowskie Unii Europejskiej :
- zobowiązały się dążyć do zrównoważenia swych budżetów i wypracowania nadwyżek
- deficyt maksimum na poziomie traktatowych 3 % PKB , dopuszczalny jest jedynie w okresach dekoniunktury gospodarczej
- każdy kraj musi opracować długookresowe programy stabilizacyjne w zakresie finansów publicznych
- w przypadku odstępstw od ich realizacji pakt przewiduje sankcje:
a. początkowo Rada Europy wyznacza termin na poprawę salda finansów publicznych ( nagana )
b. jeśli to nie przyniesie efektów kraj zobowiązany jest złożyć nieoprocentowany depozyt stabilizacyjny ( max 0,5 % PKB )
c. gdy kraj w ciągu dwóch lat nadal nie zlikwiduje nadmiernego deficytu wówczas depozyt przepada ( trafia do budżetu UE ) – stając się karą pieniężną
d. wyjątek stanowi sytuacja gdy wzrost gospodarczy w danym kraju obniży się względem poprzedniego roku o więcej niż 2 pp
- dyscyplina narzucona paktem dotyczy nie tylko finansów publicznych, ale wszystkich kryteriów konwergencji

Zbyt wysoka inflacja w 2001 r. – 5,3 % - została udzielona formalna nagana - Irlandii
Średni wzrost gospodarczy w latach 2001 –2005
- Niemcy , Włochy - 0,6 %
- Portugalia - 0,7 %
- Francja, Belgia, Dania, Holandia, Austria – niewiele powyżej 1 %

Inflacja :
- Grecja - 3 – 3,5 %
- Irlandia 2001 – 2003 - ponad 4 %
- Luksemburg 2001-2005 - ponad 4 %
- Holandia 2001-2002 - 4 – 5 %
- Portugalia 2001 - ponad 4 % 2002- 2003 - 3 – 4 %
Pakt Stabilności i wzrostu został złagodzony w marcu 2005 r.
a. główne zasady pozostały wprawdzie nie zmienione
b. ograniczono jednak automatyzm stosowania sankcji za przekroczenie ustalonych limitów
c. istotnie poszerzono listę okoliczności łagodzących które usprawiedliwiają ich przekroczenie

Różnice w metodologii rozliczania finansów publicznych :
1. OFE – składki do 2007 r. mogą być klasyfikowane jako dochody sektora finansów publicznych, później sektor prywatny
2. przewidywane wypłaty z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji skarbowych ( w Polsce już zmieniono ustawę o finansach publicznych i uwzględniono ten pkt )
3. Agencja Rynku Rolnego – saldo nie jest umieszczane w budżecie sektora publicznego ( deficyt nie powiększa ogólnego deficytu kraju )
4. dług publiczny szpitali i szkół wyższych – saldo nie jest umieszczane w budżecie sektora publicznego
5. koncepcja rachunkowa ( wg ESA 95 wszystkie transakcje prezentowane są memoriałowo, tzn. w momencie ich powstania a nie w chwili ich realizacji, tak jak w przypadku metody kasowej stosowanej w Polsce )
pkt 2,3,4 – uzasadniają ze statystyki Unii Europejskiej wyglądają lepiej niż w Polsce

KORZYŚCI I KOSZTY ZWIĄZANE Z WPROWADZENIEM EURO

Korzyści :
1. eliminacja ryzyka kursowego
2. redukcja kosztów transakcyjnych
- widełki kursowe / cena skupu a sprzedaży /
- prowizje za handel walutami
- koszty ubezpieczenia się od ryzyka kursowego
te korzyści odgrywają na kontynencie europejskim szczególna role ze względu na wysoki stopień otwarcia gospodarek europejskich ( średnio przeciętny kraj unii europejskiej eksportuje 1/3 PKB , import podobnie , oraz dalece zacieśnioną współpracę ( średnio 2/3 PKB export i import to wymiana z innymi krajami Unii Europejskiej )
Belgia – stopień otwarcia – 85 % PKB
Luksemburg – skala wymiany wew. Unii około 90 % PKB
3. eliminacja ryzyka przeprowadzanej dewaluacji przez pojedyncze kraje
4. przejrzystość cen zaostrza konkurencję ale to z kolei wprowadza negatywne skutki dla małych firm nie będących wstanie sprostać tej konkurencji
5. niższe stopy procentowe dzięki niższej inflacji, eliminacja premii za ryzyko kursowe oraz zaostrzenie konkurencji na rynku finansowym
6. zakotwiczenie stabilności w Europie na bazie wiarygodnej polityki pieniężnej EBC oraz dyscypliny budżetowej
7. sprawniejszy i tańszy obrót płatniczy
8. korzyści jakie daje posiadanie waluty międzynarodowej ( większa stabilność, mniejsze możliwości spekulacji, łatwiejsze pozyskanie kapitału na rynkach zagranicznych )
9. niższe koszty utraconych korzyści utrzymania rezerw walutowych ( poziom który wystarcza na pokrycie półrocznego importu w dewizach 0
10. łatwiejsze zarządzanie kwestiami walutowymi w skali globalnej , zwłaszcza w razie globalnych kryzysów
11. większe poczucie tożsamości europejskiej
12. umocnienie europejskiej integracji
13. przezwyciężenie zastoju w reformach strukturalnych w Europie
- reforma rynku pracy, finansów publicznych
14.większe i bardziej płynne rynki finansowe
15.szansa na ograniczenie uzależnienia od wahań dolara ( ale i innych walut międzynarodowych jak np. jena japońskiego ) a tym samym od sytuacji gospodarczej i politycznej USA

KOSZTY

1. utrata części narodowej suwerenności
2. brak możliwości dewaluacji waluty przez dany kraj dla złagodzenia skutków wstrząsów asortymentowych
3. brak możliwości wykorzystania ekspansywnej polityki pieniężnej do przejściowego ograniczenia bezrobocia w kraju
4. wzrost cen na skutek ukrytych podwyżek
5. wyższe niebezpieczeństwo upadłości firm i zwiększenia bezrobocia na skutek zaostrzonej konkurencji na rynku wewnętrznym
6. dyskryminacja przedsiębiorstw z krajów o wyższych stawkach podatkowych ( pośredni i dochodowy )
7. groźba wzrostu presji na wzrost płac bez uwzględnienia regionalnych różnic w wydajności pracy
8. wewnętrzne osłabienie Unii Europejskiej na skutek ciągłego pozostawania poza strefą euro trzech krajów „ 15 „ Dania, Szwecja, W. Brytania i nowe państwa UE
9. niebezpieczeństwo spowolnienia tempa rozwoju gospodarczego i trudności z wejściem gospodarki europejskiej na ścieżkę dynamicznego wzrostu na skutek tak restrykcyjnie pilnowanej dyscypliny finansów publicznych
10. większa odpowiedzialność krajów strefy euro na arenie międzynarodowej
11. koszty wprowadzenia i przestawienia się na euro

ZAGROŻENIA JAKIE NIESIE WSPÓLNA POLITYKA PIENIĘŻNA

1. obawy o rzeczywiste oddzielenie polityki pieniężnej od wpływów politycznych
2. różnica zdań co do celów i metod polityki pieniężnej
3. obawy o wzrost inflacji
4. niepokój o podwyższenie stóp procentowych, co może grozić spowolnieniem i tak już słabego rozwoju gospodarczego w strefie euro
5. obawy czy EBC w swojej polityce pieniężnej będzie uwzględniał narodowe interesy
6. wątpliwości co do bezstronności członków organów EBC, które wynikają właśnie z tego na ile polityka pieniężna EBC będzie uwzględniała specyfikę sytuacji gospodarek poszczególnych krajów
7. brak wsparcia dla wspólnej polityki pieniężnej ze strony wspólnej polityki fiskalnej
8. obawy o solidność polityki fiskalnej
9. obawa o podwyższenie wpłat poszczególnych krajów do budżetu Unii
10. obawy o przeprowadzanie reform
11. obawy o upatrywanie własnych korzyści z wprowadzenia euro, realizację wspólnej polityki pieniężnej przez poszczególne kraje, a nie dążenie do realizacji podstawowego zadania – zapewnienia stabilności euro co warunkuje sens i siłę unii walutowej
12. niepokój o przyszłość unii walutowej i Europejskiej