Mielec - położenie, szata roślinna, budowa geologiczna, wody powierzchniowe, gleby, klimat

MIELEC W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM


Ludność i gospodarka

Pow. gminy Mielec to 12 212ha, na których mieszka obecnie 12 102 osób. Gospodarka gminy ma charakter głównie rolniczo-przemysłowy. Według danych z 2004r. dochody budżetowe wyniosły 18 126,45zł. Na terenie gminy funkcjonuje 3 352 gospodarstw domowych w tym 2 272 gospodarstw rolnych. Średnia pow. gospodarstwa rolnego wynosi 2,40ha. Najbardziej rozwiniętymi dziedzinami rolnictwa jest uprawa zbóż, kukurydzy i roślin pastewnych oraz hodowla trzody chlewnej, bydła mlecznego i rzeźnego, drobiu . Dodatkowo w ostatnich latach obserwuje się rozwój handlu, usług i drobnej wytwórczości. Według danych Urzędu Gminy Mielec w gminie zarejestrowano ponad 410 podmiotów gospodarczych. Gmina Mielec w całości jest wyposażona w sprawną sieć energii elektrycznej, sieć wodociągową, gazową, drogową i telefoniczną. Natomiast sieć kanalizacji sanitarnej intensywnie się rozwija. Odpady z obszaru gminy są wywożone na wysypisko miejskie.

Położenie geograficzne

Pow. gminy Mielec wynosi 12 212ha, co w skali województwa stanowi 2,8%. Według podziału fizyczno-geograficznego Kondrackiego (1998) gmina jest położona w obrębie Prowincji Karpat i Podkarpacia, na obszarze największego makroregionu Podkarpacia Północnego, czyli Kotliny Sandomierskiej. Granice gminy obejmują obszar czterech krain geograficznych: Niziny Nadwiślańskiej, Doliny Dolnej Wisłoki, Płaskowyżu Tarnowskiego oraz Płaskowyżu Kolbuszowskiego.

Budowa geologiczna

Pod względem geologicznym gmina Mielec jest położona w obrębie Zapadliska Przedkarpackiego, rozległego obniżenia powstałego u podnóża Karpat, wypełnionego utworami mioceńskimi o znacznej miąższości. Region Kotliny Sandomierskiej jest zbudowany z osadów morza mioceńskiego, iłów, iłołupków i piasków o znacznej miąższości, zalegających na utworach starszego pochodzenia ery paleozoicznej i mezozoicznej. W okresie czwartorzędu utwory okresu mioceńskiego zostały pokryte osadami dyluwialnymi, które zostały naniesione przez lodowiec i spływające z niego rzeki. Są to gliny, piaski i żwiry, w tym m.in. głazy narzutowe. Charakterystycznymi elementami krajobrazu dla działalności lodowca są wydmy morenowe, piaszczyste wzniesienia jak też zapadliska, w których powstały podmokłe łąki i torfowiska na obszarach zarośniętych jezior.

Wody powierzchniowe

Obszar gminy jest położony w dorzeczu Wisły, a przepływająca przez gminę karpacka rzeka Wisłoka jest prawym jej dopływem. Przez gminę przebiega granica wododziału. Centralna część gminy odwadniana jest przez Wisłokę, której dopływy to m.in. Stara Wiśnia, Babulówka z dopływami oraz kanały Rów Graniczny i Rów Chorzelowski. Sieć wodna gminy typowa dla zachowanego starorzecza, dosyć rozwinięta, jednak o niewyraźnym zarysie. Obszar gminy jest pocięty licznymi ciekami oraz oczkami wodnymi, pozostałościami starorzecza Wisłoki. Rzeki podkarpackie charakteryzują się zmiennością ściśle związaną z porami roku. Wiąże się to z okresem ekstremalnie wysokich lub niskich odpływów powodziowych. Wisłoka często wylewa po długotrwałych opadach lub roztopach. Jest obwałowana w granicach gminy prawie na całej długości. Wody Wisłoki utrzymują się w grupie wód zanieczyszczonych zarówno pod względem bakteriologicznym i chemicznym. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są ośrodki miejskie zlokalizowane w górnym i środkowym biegu rzeki oraz zrzuty ścieków bytowych.

Gleby

Gmina Mielec charakteryzuje się występowaniem głównie gleb pochodzenia bielicowego, wytworzonych z piasków, glin i iłów oraz utworów pyłowych i piasków wydmowych. W większości są to gleby ubogie należące do niskich klas bonitacyjnych. Natomiast w dolinie rzeki Wisłoki pojawiają się żyzne mady. Na obszarze gminy występują głównie kompleksy gleb pseudobielicowych - na podłożu piaszczystym oraz brunatnych właściwych, brunatnych kwaśnych, czarnych ziem właściwych, czarnych ziem zdegradowanych, szarych ziem, mad brunatnych, czarnoziemnych gleb murszowych i mineralnych. Przeważają gleby wytworzone z glin i pyłów tzw. wyługowane.

Klimat

Obszar gminy jest położony w Sandomiersko-Rzeszowskiej Dzielnicy Klimatycznej. Średnie wartości cech klimatycznych przedstawiają się następująco:
- średnia temperatura roczna wynosi około 8,1 – 8,6 stopnia Celsjusza,
- roczna ilość opadów osiąga 700 – 730mm,
- okres wegetacyjny trwa około 190 – 220 dni,
- amplituda średnich temperatur miesięcznych wynosi 21,7 stopnia Celsjusza,
- pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio 60 dni,
- późne przymrozki występują często w maju,
- przewaga wiatrów zachodnich i południowo-zachodnich.
Obszar gminy charakteryzuje się topoklimatem właściwym dla obszarów płaskich o dobrych warunkach klimatycznych. Warunki solarne są dobre i przeciętne, warunki termiczne określa się jako dobre i wilgotnościowe, a warunki przewietrzania również należą do dobrych.

Lasy i gospodarka leśna

Lasy zajmują powierzchnię 5 067ha, co stanowi ok. 41% pow. gminy. Największe obszary leśne występują we wschodniej części gminy. Dominują tutaj zbiorowiska kontynentalnego boru mieszanego oraz śródlądowego boru wilgotnego. Występują również zespoły leśne, o mniejszym zasięgu, są to: subkontynentalny bór świeży, suboceaniczny bór świeży. Niezwykle cenne jest rzadkie zbiorowisko roślinne żyznej buczyny karpackiej, w formie podgórskiej. Występują tutaj również fragmenty boru bagiennego. Wiek drzewostanów jest dosyć zróżnicowany, przeważają drzewostany w wieku powyżej 40 lat, często są to drzewa 60 – 80 letnie. Lasy położone na terenie gminy Mielec są administrowane przez dwa Nadleśnictwa Lasów Państwowych Mielec oraz Tuszyma. Część zbiorowisk leśnych ma wyznaczone funkcje i strefy ochronne, dotyczy to kategorii lasów wodochronnych, nasiennych oraz ochronnych. Na obszarze nadleśnictw wyznaczono strefy lasów nasiennych o charakterze zbliżonym do naturalnego oraz starodrzew. W nadleśnictwie Mielec przeważają typy gleb bielicowych, podtyp bielic właściwych oraz podtyp bielic murszastych.