Układ Sikorski-Majski i jego konsekwencje

Układ Sikorski-Majski i jego konsekwencje: 12 lipca 1941 r. Anglicy podpisali ZSRR układ o współpracy naciskając zarazem na rząd polski by uregulował stosunki z tym krajem. 30 lipca Sikorski podpisał z sowieckim ambasadorem układ o wspólnej walce z Niemcami. ZSRR unieważnił porozumienia z Niemcami co nie oznaczało jednak uznania przedwojennych granic. Zgodził się ogłosić amnestię dla obywateli polskich i pomóc w utworzeniu polskiej armii na swoim terytorium. Zgodnie z umową na czele formowanej w ZSRR armii stanął gen. Władysław Anders wypuszczony z sowieckiej niewoli. Początkowo formowano armie w Buzułuku i od początku oprócz rekrutów do miejsca formowania armii ściągała ludność cywilna. Ponieważ dostawy żywności były obliczone tylko na żołnierzy w praktyce trzeba było się nim dzielić z cywilami. Podczas grudniowej wizyty w Moskwie Sikorski upomniał się o lepsze zaopatrzenie armii i o los brakującej kadry oficerskiej. Sikorski i Stalin uzgodnili ewakuację 30 tys. Żołnierzy wiosną 1942 r. wkrótce doszło do pogorszenia stosunków, czego efektem było obniżenie racji żywnościowych. Anders złą wole ZSRR nie godził się na sukcesywne wysyłanie swoich oddziałów na front bojąc się, że zostaną tam wygubione. Domagał się wiec czasu aż cała armia będzie zdolna do walk bądź ewakuacji armii z ZSRR. Z powodów politycznych Sikorski długo się nie zgadzał, mimo że Anglicy potrzebowali polskiego wojska. W końcu ponad 100 tys. Polaków (żołnierze i cywile) zostało wyprowadzonych z ZSRR. Po połączeniu z Brygadą Karpacką Armia Andersa została nazwana II korpusem wzięła udział w walkach we Włoszech. Już jesienią 42 r. Stalin oskarżył polaków że nie chcieli walczyć choć sam wyraził zgodę na ewakuację armii Andersa. Polityka sowiecka zmierzała do obarczenia winą rządu Sikorskiego za napięcie we wzajemnych stosunkach. Kulminacją tej polityki stała się sprawa Katyńska: Niemcy w 04.1943 r. ogłosili odkrycie masowych grobów polskich oficerów zamordowanych przez ZSRR. Ponieważ rząd Sikorskiego podobnie jak Niemcy zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o zbadanie tej sprawy, rząd sowiecki oskarżył Polaków o współprace z hitlerowcami. W efekcie ZSRR zerwał stosunki dyplomatyczne z rządem Sikorskiego.