Okupacja niemiecka i sowiecka Ziem Polskich

Okupacja niemiecka: 28.09. doszło do rozgraniczenia okupacji niemieckiej i sowieckiej wzdłuż Bugu i Sanu. Już z początkiem wojny Gdańsk włączony do rzeszy a następnie włączono Pomorze, Wielkopolskę, Śląsk oraz należące przed I wojną św. Ziemie woj. Łódzkiego i warszawskiego. Na pozostałych terenach utworzona GG ze stolicą w Krk (Hans Frank). GG została rozszerzona o dystrykt Galicja po ataku Niemiec na ZSRR. Ziemie włączone do Niemiec miały ulec w ciągu 10lat całkowitej germanizacji poprzez wysiedlenie polaków którzy osiedlili się tam w okresie międzywojennym i wciągnięcie na Volkslistę dawnych obywateli Niemiec. Były 4kategorie: 1-niemców demonstrujących swą narodowość za rządów polskich; 2-biernych; pozostałe dwie to ludność polskojęzyczna min. Grupy etniczne które starano się oderwać od polski. Volkslista służyła tez rekrutacji do wojska niemieckiego.

Okupacja niem. i sowiecka: okupant przejął na własność majątek państwa Pol. i przemysł należący do właścicieli prywatnych, nad mniejszymi zakładami ustalono kontrolę w celu podporządkowania ich produkcji potrzebą Rzeszy. Rolnikom narzucono system obowiązkowych dostaw, zakazano handlu żywnością. Wprowadzono system reglamentacji. Ponieważ gosp. Rzeszy potrzebowała siły roboczej. Okupant zorganizował dobrowolny a potem przymusowy (łapanki) werbunek do pracy w rzeszy. Okupant pozostawił PL administracje, aparat skarbowy i policję. Chcąc przekształcić GG w rezerwuar siły roboczej uderzono w podstawy bytu narodowego: 1-zlikwidowano szkolnictwo wyższe i średnie, zostało podstawowe i zawodowe; 2-likwidacje placówek kultury połączona z selektywną grabieżą zasobów muzealnych i bibliotecznych; 3-likwidacja pomników; 4-likwidacja placówek wyższej kultury i pozostawienie tylko kultury popularnej; 5-likwidacja polskich elit: politycznych, kulturalnych, naukowych, duchowych. W październiku 1939r odbyła się akcja wymierzona w elity intelektualne Sonderakcion Krakau. Na zajętych Kresach władze okupacyjne ZSRR zorganizowały wybory do zgromadzeń ludowych, które następnie zwróciły się do władz ZSRR o włączenie tzw. Zach Białorusi i zach. Ukrainy do odpowiednich republik ZSRR (Wileńszczyznę oddano Litwie). Podjęcie tego typu działań zmuszało polskich obywateli do przyjęcia obywatelstwa sowieckiego co wiązało się z koniecznością służbie armii czerwonej, wymianą dokumentów i transformacją ustroju ekonomicznego. ZSRR przejął więc na własność środki produkcji i nieruchomości należące do polskich obywateli. Zarządzono wymianę pieniędzy i konfiskatę lokat bankowych grabiąc w ten sposób ludzi zamożnych z majątku. Wymiana dokumentów ułatwiła selekcję ludności mającą na celu likwidację elit politycznych, społecznych, duchowych oraz funkcjonariuszy państwa polskiego. Jesienią 39r zaczęły się aresztowania i deportacje które trwały aż do czerwca 41r. obywatele polscy byli zsyłani do obozów pracy lub na osiedlenie się zazwyczaj do Kazachstanu. Ogółem ofiarom represji padło ok. 1mln polaków. Na Kresach podjęto działania usunięcia śladów polskości (zmiana nazewnictwa, brak placówek kultury, pomników, kościołów).