Bohaterowie literaccy wobec władzy. Przedstaw zagadnienie na przykładzie wybranych dramatów

Władza od zawsze towarzyszyła człowiekowi. Władza to prawo do rządzenia państwem, kierowanie innymi ludźmi, oddziaływanie na kogoś, wpływ, moc, siła. Władza wiąże się również z powołaniem, zobowiązaniem, ale niestety także z namiętnością, a nawet z pokusą. Każdy człowiek stawia sobie jakieś cele w życiu, do czegoś dąży, pragnie coś osiągnąć, do czegoś dojść. Często wśród tych pożądań znajduje się władza i związane z nią zaszczyty. Potrzeba dominacji tkwi w każdym z nas, ale najczęściej ogranicza się ona do najbliższego kręgu rodziny, przyjaciół. Nie każdemu jest dane dostąpienie władzy, to zaszczyt, którego mogą dostąpić tylko nieliczni. Zawsze jednak znajdzie się osoba ,która tej władzy się przeciwstawi, lub która posiadając tą władzę w różny sposób będzie ją chciała wykorzystać. Czasami również przywilej rządzenia trafia do osoby niekompetentnej, która nie radzi sobie z tak ważnym urzędem.
W literaturze od czasów starożytnych w dramatach przedstawiony był problem władzy oraz stosunku do niej różnych bohaterów. Pierwszą relację człowiek –władza można zauważyć w dramacie Sofoklesa pod tytułem „Antygona” .
Główna bohaterka dramatu Sofoklesa przeciwstawiła się władzy a konkretnie nowemu królowi Teb- Kreonowi. Uznał on, że zdrajca, który napadł na Teby aby zostać władcą nie zasługuje na pośmiertny pochówek. Natomiast brat najeźdźcy , który bronił miasta powinien zostać pochowany z najwyższymi honorami. Nie miało znaczenia to ,że obaj bracia pochodzą z rodu kreona oraz ,że nie pochowanie jednego z nich było niezgodne z prawami boskimi. Dlatego właśnie Antygona przeciwstawiła się prawu nadanemu przez panującego. Dla niej pierwsze i najważniejsze było naturalne prawo za które uważała prawo boskie. Pomimo tego, że postanowienie Kreona było ostateczne i nieodwołalne , Antygona nie chciała się do niego dostosować. Zdawała sobie sprawę z konsekwencji i wiedziała ,że złamanie każdego prawa czy ludzkiego czy boskiego prowadziło do klęski. Wiedziała ,że dzięki swojej decyzji skazuje siebie na śmierć ale uważała ze człowiek nie może decydować o losie zmarłego człowieka gdyż od tego są bogowie. Kierowała się sercem i to właśnie ono jej podpowiadało ,że trzeba postąpić zgodnie z własnym sumieniem. „Antygona” Sofoklesa udowadnia tezę, iż miłość do rodziny może tłumaczyć nieposłuszeństwo wobec władzy. Miłość jest silniejsza niż śmierć, a tym bardziej niż wszelkie zakazy oraz władza i nie ma sensu się jej sprzeciwiać. Kreon, który uważał, że głos serca, w szczególności kobiecego, ma mniejsze znaczenie niż wydany przez niego dekret, był w błędzie i powinien przekonać się, że władca, choćby najlepszy, może się pomylić.
Człowiek w obliczu władzy może zmienić się w kogoś zupełnie innego. Przykładem bohatera , który dla zdobycia władzy zrezygnował z moralności, dobrej sławy, zdradzić przyjaźń. Takim bohaterem jest Makbet , główny bohater dramatu Szekspira.
Dzielny rycerz, przykładny obywatel, który usłyszawszy od wiedźm ,że zostanie królem postanawia zboczyć z drogi praworządności i przez zło i śmierć dojść do władzy.
Makbet całe swe życie służył państwu, swojemu królowi , był posłuszny wobec władzy do czasu gdy nie usłyszał że sam tym władca może zostać. Zaślepienie i namowy żony sprawiły ,że postanowił zabić Dunkana. Pociągnęło to za sobą ogromne konsekwencje, prześladowały go zjawy, bał się ,że jego zbrodnia się wyda, bez skrupułów oskarża służących o zamordowanie króla , potem oskarża o to synów Dunkana , którzy mogliby odebrać mu tron. Koniec końców zabija swojego przyjaciela. Przez swe wyimaginowane obsesje nie jest w stanie rządzić tak jakby chciał, wprowadza terror i postrach wśród poddanych. Jego strach podsyca małżonka Lady Makbet , która koniec końców sama popada w obłęd i umiera. Urząd jaki objął przerósł go i sprawił ,że władza stała się jego przekleństwem co doprowadza do tragicznego końca . Makbetowi wydawało się, że będzie dobrym władcą, jednak czy można być praworządnym gdy swe panowanie zaczyna się od morderstwa?
Następnym przykładem bohatera wobec władzy jest król Priam , bohater „ Odprawy posłów greckich” Jana Kochanowskiego.
Priam był starszym człowiekiem, władcą Troi . Mimo iż posiadał władze nie wykorzystywał jej w należyty sposób. Został on bowiem uwikłany w historię miłosna swojego syna, Aleksandra, który w nieodpowiedzialny sposób porwał żonę Menelaosa, Helenę. Priam choć na spotkaniu rady mówił ,że dobro państwa jest ważniejsze od tej zakazanej miłości pod naciskiem większości posłów uległ i zdecydował, że przystąpi do wojny. Mimo tego, że posiadał władzę i wiedział co zrobić aby wojny uniknąć nie potrafił sam podjąć najważniejszych decyzji w państwie. Uważam, że król Troi nie zdawał sobie sprawy z odpowiedzialności jaka na nim spoczywa. W decydujących momentach nie potrafił swojego przywileju wykorzystać. Władca czasami musi podejmować decyzje niepopularne, takie ,które uważa za najlepsze dla kraju i ludzi. Można powiedzieć ,że inni za niego podjęli decyzję. Biorąc pod uwagę to że w tak ważnej sprawie jaka był pokój nie można się kierować tylko głosem większości , uważam ,że doświadczony człowiek, wieloletni władca powinien zdawać sobie z tego sprawę. Nieodpowiedzialność Priama doprowadziła do upadku Troi, czyli do tego przed czym miał miasto bronić władca.
Ostatnim prezentowanym przeze mnie bohaterem będzie Konrad Wallenrod.
Człowiek ,który wychował się wśród wrogów. Zdobył ich zaufanie. Jednak zawsze pamiętał gdzie jest jego ojczyzna. Podczas krótkiego pobytu na Litwie, poślubił Aldonę, jednak nie potrafił siedzieć z założonymi rękoma gdy Zakon Krzyżacki atakował jego kraj. Opuścił więc, ojczyznę, żonę i udał się do Zakonu. Tam słysząc pieśń o wajdeloty o podstępie Almanzora postanawia podstępnie wykorzystać władze do wyzwolenia Litwy. Dzięki mężnej walce dla zakonu w krótkim czasie zostaje jego władcą. Wykorzystuje swój urząd do zniszczenia państwa, którym rządzi. Podejmuje szereg złych decyzji, Litwini znają , każdy ruch Krzyżaków. Dla Konrada była to szczególnie trudna rola, był on przecież rycerzem, który ponad wszystko powinien stawiać etos rycerski. Jednak wie że jedyny sposób aby wygrać wojnę . Władza, którą zdobył w końcu zostaje wykorzystana do uwolnienia od najeźdźcy Litwy. Jednak mistyfikacja się wydaje i Konrad popełnia samobójstwo. Bohater A. Mickiewicza jest przykładem człowieka ,który nie pragnie władzy , zdobywa ja tylko dlatego gdyż jest to narzędzie do walki z wrogiem. Jedynym sposobem aby dać wolność swojemu narodowi. Poświęca wszystko , własną moralność , miłość, w końcu własne życie.
Władza to ogromna odpowiedzialność, potężne narzędzie. Przez bohaterów dramatów które tu przedstawiłam wykorzystywana w różny sposób lub sprzeciwiająca się jej. Jedno jest pewne władza jest nie odłącznym czynnikiem towarzyszącym naszej cywilizacji, jest również wdzięcznym tematem dla pisarzy, poetów. Dlatego mamy wiele przykładów w literaturze mówiących o zależnościach między władzą a człowiekiem . Autorzy przedstawionych przeze mnie dramatów wspólnie przekazują jedną myśl, Władza powinna być sprawowana przez mądrych ludzi, gdyż jest niebezpieczna w złych rękach ale również może być wielkim zaszczytem.