Ruchliwość migracyjna i jej konsekwencje
Badania migracyjne są jedną z najprężniej rozwijających się dziedzin w dzisiejszych naukach społecznych. Dotyczą one kwestii ważnych, złożonych i kontrowersyjnych.
Celem mojej pracy jest przedstawienie najważniejszych wątków badawczych oraz koncepcji teoretycznych zjawiska emigracji we współczesnej Polsce.
Emigracja z Polski jest w chwili obecnej jednym z częściej rozważanych przez Polaków scenariuszy na życie. Jakie są więc jej skala i mechanizmy? Kuszące są wysokie zarobki, szersze perspektywy, wysoki standard życia na Zachodzie. Czy więc w takiej sytuacji
polski rynek pracy jest bez szans w konkurowaniu o najlepiej wykwalifikowanych pracowników? Kto wyjeżdża z Polski i dlaczego? Czy migracja wpływa negatywnie na sytuację w Polsce, a może wręcz przeciwnie? Jak emigracja oddziaływuje na funkcjonowanie
lokalnych rynków pracy? Być może emigranci za kilka lat powrócą do kraju, przywożąc ze sobą doświadczenie, szerokie kontakty i kapitał finansowy, którego w inny sposób nie byliby w stanie zdobyć ? Ta te pytania postaram się odpowiedzieć.
Wyjazdy z Polski stanowią istotny element historii naszego kraju. Nie może więc zaskakiwać fakt, że na arenie międzynarodowej Polska tradycyjnie uznawana jest za kraj emigracji. Migracje te były różnorodnie motywowane, począwszy od ucieczek przed prześladowaniami politycznymi, poprzez emigrację z powodów rodzinnych, kończąc na chęci podwyższenia standardu życia. Sytuacja ta nie zmieni a się wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej - w połowie 2004 r. mówi o się wręcz o „gorączce wyjazdowej” do Wielkiej Brytanii i Irlandii. W ostatnim czasie, przy okazji otwierania kolejnych rynków pracy
i przy pierwszej analizie sensowności wprowadzenia i utrzymywania okresów przejściowych, w mediach rozgorzała ponownie debata dotycząca migracji zarobkowych Polaków. Podkreślano, że praca na Zachodzie, nawet jeśli wymaga niskich kwalifikacji i nie
cieszy się wysokim prestiżem, pozostaje nadal bardzo intratna. Dziennikarze przeciwstawiali ten obraz trudnej sytuacji na rodzimym rynku zatrudnienia, który w chwili obecnej nie oferuje realnych szans na pracę dla dużej części społeczeństwa. Ubolewano także nad faktem licznych wyjazdów ludzi młodych, którzy zaraz po obronie pracy magisterskiej pakowali walizki i wyjeżdżali za granicę w poszukiwaniu lepszego jutra. Jednocześnie wysuwano
zarzut, że regularnych badań nad emigracją jest niewiele, a tym samym trudno mówi o wypracowywaniu efektywnych sposobów zarządzania nią.
W procesie emigracji możemy wyróżnić dwie grupy. Są to:
- osoby o niskich kwalifikacjach i dochodach, często nie znające języka kraju do którego wyjeżdżają, które znajdują zatrudnienie w tych sektorach gospodarki, które nie cieszą się popularnością tamtego społeczeństwa
-osoby wykwalifikowane, często o wysokich kwalifikacjach, na które jest wysoki popyt w krajach przyjmujących z uwagi na brak pokrycia w krajowych zasobach pracy.
Z powyższego wynika że szansy na wyjazd mogą skorzystać wszyscy zainteresowani, niezależnie od kwalifikacji i napotykanych po drodze barier. Wszyscy jednak zgodnie podają że głównym powodem ich emigracji jest czynnik płacowy. Lub w przypadku specjalistów- awans i rozwój zawodowy.
Jednak jakie skutki niesie masowa emigracja? Co oznacza dla gospodarki, zasobów ludzkich w Polsce? Kluczem do problemu oceny łącznych efektów emigracji - zysków lub strat - jest więc z pewnością to, czy emigracja ma charakter bardziej lub mniej czasowy, czy też trwały. Emigracja czasowa daje państwu szanse rozwoju. Zakładając że młodzi ludzie, wzbogaceni o pewne doświadczenia i kwalifikacje powrócą do kraju. Będą zakładać własne firmy oparte na zdobytych umiejętnościach. Również w życiu jednostki możemy wyróżnić pewne korzyści wynikające z emigracji. Poprawa sytuacji materialnej rodzin i realizacja ich planów. Kształtują się też aspiracje i nowe wzorce zachowań.
Zdecydowanie więcej jest niestety strat, które niesie dla społeczeństwa masowy wyjazd ludności. Już teraz możemy zaobserwować zdecydowany spadek siły roboczej. Finansowa katastrofa, jaka nastąpiła w nie zreformowanej publicznej służbie zdrowia powoduje, że emigracja znacznej części lekarzy może mieć charakter nieodwracalny. Brakuje więc również pracowników wykwalifikowanych. W następnych latach zaobserwujemy również spadek liczby ludności. Emigracja wywiera wpływ także na rodzinę, której członek wyjechał w poszukiwaniu lepszej pracy. Powoduje zakłócenie realizacji funkcji opiekuńczej i wychowawczej oraz nadmierne obciążenie obowiązkami. Jej skutkiem jest oddalenie emocjonalne i z kolei poszukiwanie nowego partnera.
W obecnej sytuacji, przy otwierających się granicach Unii, emigracja jest zjawiskiem, z którym po prostu musimy się pogodzić. I starać się z jednej strony zminimalizować jej negatywne konsekwencje, a z drugiej robić wszystko, by za kilka lat to szybko rozwijająca się Polska stała się magnesem przyciągającym z powrotem znaczną część obecnych emigrantów.
Bibliografia:
1.www. finanse.wp.pl
2.www. senat.gov.pl
3.www. praca.gazeta.pl
4.E. Jadźwińska, W. Łukowski, M. Sokólski „ Przyczyny i konsekwencje emigracji z Polski” Warszawa 1997