Opakowanie – to wyrób, który stanowi zewnętrzną warstwę określonego towaru mającego chronić go, ułatwiać przemieszczanie, magazynowanie, jak również sprzedaż oraz ma oddziaływać na wyobraźnię nabywcy.
Funkcje opakowań
1. Funkcja Ochronna Towarów – chroni produkt przed działaniem czynników zewnętrznych. Wartość użytkowa musi być zabezpieczona przez opakowanie , aby zapewnić : świeżość, trwałość, estetyczność, atrakcyjność. Opakowanie powinno zapobiegać : zepsuciu, zmianie barwy, zmianie konsystencji, wyparowaniu, zabrudzeniu, uszkodzeniu towaru
2. Funkcja Informacyjna – nabywca zapoznaje się z rodzajem i właściwościami produktu, datą produkcji, sposobem użycia, terminem ważności, ceną, producentem. Funkcja ta jest ważna w przypadku wprowadzania na rynek nowego towaru.
3. Funkcja Reklamowa – podnosi ona wartości estetyczne towaru i zachęca do kupna
4. Funkcja Promocyjna – organizowanie degustacji. Towary znajdujące się w sprzedaży promocyjnej zawierają kupony konkursowe, które upoważniają klientów do udziału w losowaniu nagród.
5. Funkcja Jakościowa – ma znaczenie przy towarach luksusowych. Są produkowane one z bardzo dobrych tworzyw, o ciekawej kolorystyce, są trwałe i podkreślają wysoki poziom towaru. Estetyczne opakowanie zachęca klienta do kupna mimo wysokiej ceny.
6. Funkcja Ekologiczna – polega na tym, że opakowania powinny być możliwe do wycofania z obrotu handlowego i nadawać się do utylizacji, aby były przyjazne dla środowiska.
Rola i znaczenie opakowań.
Każdy z nas codziennie chodząc do sklepu na pewno nie zastanawiał się czym tak na prawdę jest opakowanie ja ono oddziaływuje na konsumenta. Dawniej panował stereotyp, iż opakowanie ma służyć jedynie ochronie przed czynnikami zewnętrznymi. Obecni już coraz częściej mówi się o znaczeniu opakowania na atrakcyjność oraz sprzedaż danego produktu.
Opakowanie jest ważne z kilku powodów, przede wszystkim jest wyznacznikiem wymogów higienicznych przy produkcji produktów: spożywczych (mleka, masła, jogurty) przemysłowych (płyny do czyszczenia, proszki) kosmetycznych (kremy, dezodoranty, perfumy) budowlanych (farby, lakiery, kleje) wydłużanie okresu przydatności do spożycia oraz wielu innych.
Jedną z ról opakowania jest skupić uwagę konsumenta na danym produkcie oraz zachęcenia konsumenta do zakupu lub do „zapadnięcia” w pamięć danego towaru. Na atrakcyjność towaru ma wpływ również wszechobecna dzisiaj reklama. Choć nie zawsze jesteśmy tego świadomi, ale nasze decyzje nie są zupełnie nasze. Jednym z czynników zachęcających nas do kupienia danego towaru jest reklama w telewizji, promocja, znana marka np. Adidas oraz kolorowe i przyciągające wzrok i naszą uwagę opakowania. Producenci zdają sobie sprawę z tego i dlatego zatrudniają sztab ludzi zajmujących się wymyślania nowych ciekawych reklam, opakowań, które by wyróżniły ten produkt w jakiś specjalny sposób. Ci ów specjaliści mają szczególnie na uwadze to, iż opakowanie to ma przede wszystkim przyciągną i skupić uwagę potencjalnego klienta w tym celu są oni podzieleni na wiele różnych grup między innymi takich jak: projektantów przemysłowych, grafików, artystów odpowiedzialnych za formę i kształt opakowań.
Kolejną rolą opakowania jest ochrona przed czynnikami zewnętrznymi podczas przewożenia towaru, używania go oraz role informującą konsumenta o zawartości, masie, czasem o sposobie obchodzenia się z tym towarem bądź zastosowaniu.
Następną rolą jest kojarzenie danego kształtu np. butelki z danym produktem, czyli np. butelka Coca-Coli ma nie zmienny kształt od wielu lat i z tego powodu konsumenci widząc opływowe kształty od razu myślą o Coca-Coli.
Opakowanie jest również dostosowane do rodzaju sprzedawanego towaru. Jest to spowodowane tym, że np. do opakowania mleka potrzebne jest inne opakowanie niż do opakowania np. prezentu na urodziny dla koleżanki/kolegi czy chodź by palet, na których są przenoszone materiały budowlane.
Również estetyka opakowania ma duże znaczenie w atrakcyjności oraz w ilości sprzedanych produktów. Różne kombinacje wyglądu zewnętrznego obejmującego kształt, kolor, napisy, zawarte na nim ilustracje, dobór materiału mają istotny wpływ na wizualny odbiór opakowania przez konsumentów.
Obecnie jest modna „ekologiczna” żywność oraz ekologiczne opakowania również przy zakupie towaru na pewno z dwóch produktów tego samego rodzaju wybierze to, które jest w ekologicznym opakowaniu.
Dzięki opakowaniu o efektownej grafice łatwiej można przekazywać informacje. Drukowany tekst opisuje zawartość i informuje kupującego, jak używać produktu. Ilustracje lub symbolika przekazują komunikaty bezpośrednie albo pośrednie o wyrobie, jego wartości oraz jakości. Właściwe rozmieszczenie i zastosowanie tych elementów są niezwykle ważne dla zwrócenia uwagi na opakowanie i dostarczenia klientowi informacji, których sobie życzy.
Osoby zajmujące się projektowaniem opakowań muszą wiedzieć, co skutecznie zadziała na potencjalnego klienta. Najważniejszymi są:
a) Kolor
- Wybór właściwego koloru opakowania jest trudny, ponieważ powinien on spełniać siedem funkcji:
- Przyciągnięcie uwagi
- Zapewnienie realizmu
- Tworzenie zgodności psychologicznej i symbolicznej
- Ułatwienie identyfikacji
- Zwiększenie skuteczności zapamiętania
- Podniesienia kontrastu
- Wzmożenie atrakcyjności artykułu
Również kolor opakowania ma znaczenie tak, więc niebieski kolor „oddala” produkt ułożony na półce, czerwony go „przybliża”, a żółty optycznie powiększa. W świadomości i podświadomości nabywców zakodowane są skojarzenia związane z niektórymi barwami, np. niebieski kojarzy się ze świeżością, czystością, zimnem (ryby mrożone, proszki, płyny do mycia), czerwony zwiększa zainteresowanie i pobudza do działania, czerń, srebro złoto i purpura wskazują na luksusowy charakter produktu. Jednocześnie kolor powinien być dostosowany do danej grupy towaru np. niebieski do ryb jednocześnie nie można dać zielonego kolorku do ryb czy serów, ponieważ kojarzy się on z nieświeżością towaru a wręcz z zepsuciem.
b) Kształt
Kształt podobnie jak kolor ma też ważną role w atrakcyjności towaru. Producent wybierając kształt powinien kierować się paroma zasadami. Powinno być łatwe do wykonania, czyli powinno być z materiałów, które są dostępne. Opakowanie musi być odpowiednie dla maszyn pakujących i łatwe do przechowywania. Kształt opakowania powinien ułatwić sprzedawcy umieszczenie go na półce. Powinien się wyróżniać spośród wielu innych kształtów
c) Wielkość
Wielkość podobnie jak kształt powinna być dopasowana do wysokości (wielkości) półek w sklepach supermarketach oraz do miejsca, w który przypuszczalnie konsument będzie dany towar trzymał.
d) Materiał
Materiał oczywiście jest uzależniony od tego, co znajduje się w środku. Oczywiste jest to, że np. mleka czy wody mineralnej nie zapakujemy w papier czy w drewniane lub metalowe opakowanie. Z wielu przyczyn między innymi, dlatego że to nie było by ekonomiczne czy możliwe do wykonania.
e) Komunikatywny tekst
Tekst zawarty na opakowaniu musi być jednoznaczny, zrozumiały dla przeciętnego nabywcy, informacje zawarte powinny być prawdziwe.
f) Czcionka
Kształty liter są bardzo ważne dla podania żądanego komunikatu i wywarcia ogólnego wrażenia, dlatego muszą być przejrzyste, efektowne, proste i wzbudzać zainteresowanie czytelnika. Czcionka powinna służyć nie tylko komunikacji, lecz także dekoracji powierzchni.
W sklepach samoobsługowych ważne jest, aby czcionka była pogrubiona, szeroka, rozciągnięta
g) Ilustracja
Ilustracja zawarta na opakowaniu podnosi atrakcyjność produktu. Ilustracje większości są dostosowane do wieku konsumenta, dla którego jest on przeznaczony. Ilustracja działa na podświadomość konsumenta, dlatego też na sokach dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym znajdują się rysunki bohaterów bajek animowanych bądź przyjazne smoki, misie. Jednocześnie zdjęcie psa czy kota będzie znaczyć, że jest to karma dla tego zwierzęcia.
