Biografia Jana Kasprowicza stanowi jeden z najoczywistszych dowodów faktycznego awansu kulturalnego warstwy chłopskiej w okresie Młodej Polski. Az do drugiej polowy wieku XIX autorzy wywodzącej się z tej warstwy pozostawali zazwyczaj w kręgu twórczości ludowej, pisali gwara i rzadko wspinali się na wyżyny literatury ogólnonarodowej. Droga życiowa i artystyczna Jana Kasprowicza jest natomiast przykładem kariery chłopskiego syna, który wyszedł ze społecznych nizin i sięgnął po miano największego (po spadku popularności Kazimierza Tetmajera) poety Młodej Polski.
Kasprowicz urodził się w 1860 roku w Szymborzu pod Inowrocławiem w rodzinie chłopa analfabety. Droga wielu wyrzeczeń zdobył maturę w gimnazjum pruskim i debiutował jako poeta jeszcze w czasach chłopskich. Podjął także studia na uniwersytecie w Lipsku, ale trwały one zaledwie kilka miesięcy i ostatecznie wyższe wykształcenie zdobył na uniwersytecie wrocławskim. W czasie studiów wielce się angażował w działalność socjalizujących organizacji studenckich, co pociągnęło za sobą dwukrotne aresztowanie, a nawet półroczny pobyt w wiezieniu. Po studiach zamieszkal we Lwowie, wspolpracowal z lwowska prasa i dał się poznać jako poeta, dramatopisarz i krytyk literacki.
Pierwszy tom wierszy zatytułowany "Poezje" wydal w roku 1889 we Lwowie i odtąd regularnie publikował kolejne dzieła: poemat "Chrystus" (1890) dramat "Świat się kończy" (1891), "Z chłopskiego zagonu. Opowiadania wierszem" (1891), "Anima lachrymans " (1894), "Krzak dzikiej róży" (1908). Solidne wykształcenie filologiczne pozwoliło mu zdobyć doktorat (w 1904 roku na podstawie pracy o liryce Lenartowicza), który otwierał drogę do kariery uniwersyteckiej,
W 1909 roku Kasprowicz objął katedrę literatury porównawczej na uniwersytecie lwowskim, a na początku lat dwudziestych, był nawet przez dwa lata rektorem tego uniwersytetu. Droga życiowa Kasprowicza - z chłopskiej chaty na Kujawach po sławę poetycka i gronostaje rektora uniwersytetu odzwierciedla charakterystyczny rys epoki, w której ambitni przedstawiciele nizin społecznych awansowali do rangi współtwórców kultury narodowej (dotyczy to także Reymonta).
Ostatnie lata życia Kasprowicz spędził w Poroninie kolo Zakopanego, w domu na Harendzie. W swoim umiłowaniu Tatr i Podhala nie różnił się bowiem od innych poetów Mlodej Polski: w górskim krajobrazie szukał zarówno ucieczki od męczącej cywilizacji wielkomiejskiej, jak i poczucia wolności i potęgi.
Zmarł także na Harendzie w roku 1926. W jego poronińskiej chacie mieści się dzisiaj muzeum poety.