Finanse międzynarodowe

Gosp. Zamknięta Y=K+I+G O=I
Gosp. Otwarta Y=K+I+G+Ex- Im
O+Im = I+Ex
BILANS PŁATNICZY
1)BOB:
a)Bilans handlowy-płatności z tyt. ex i im towarów.(ex-napływ +; Im-odpływ -)
b)Bilans usług - płatności z tyt. Ex i im usług.
c)Bilans procentów i dywidend-koszt obsługi kap. zagr.
d)Bilans wydatków rządowych.
2)BOK (krótko i długoterminowych) eksport kapitał – inwestycje za granicami kraju - deficyt (-); import kapitału – inwestycje krajów zagranicznych w Polsce - nadwyżka (+)
3)BOW- deficyt spłacany poprzez sprzedaż dewiz lub zaciąganie kredytu przeznaczonego na spłatę deficytu.
CZYNNIKI BP
W KRÓTKIM OKRESIE:
1)kurs walutowy
Aprecjacjapogorszenie BP dobra eksportowe -droższe – eksport spada, dobra im –tańsze import wzrasta Deprecjacjapoprawa BP dobra eksportowe -tańsze – eksport wzrasta, dobra im –droższe import spada
2)Dochód narodowy
Wzrost DNpogorszenie BP – wzrost dochodów ludności – wzrost konsumpcji krajowej i zagranicznej - im-wzrost - ex-spada - pogorszenie BH – BOB - BP
Spadek DNpoprawa BP – spadek dochodów ludności – spadek konsumpcji krajowej i zagranicznej - im-spada ex-wzrasta – poprawa BH – BOB - BP
3)Cenowe terms of trade
Poprawa CTOT Poprawa BP im-taniej ex-drożej
Cenowe TOT poprawiają się, gdy cena dóbr eksportowanych rośnie szybciej (lub maleje wolniej) niż cena dóbr importowanych
Pogorszenie CTOTPogorszenie BP im-drożej ex-taniej
Cenowe TOT pogarszają się, gdy cena dóbr eksportowanych rośnie wolniej (lub maleje szybciej) niż cena dóbr importowanych
CZYNNIKI BP
W DŁUGIM OKRESIE:
tempo wzrostu DN oraz czynniki popytowe i podażowe (wzrost DNnie można jednoznacznie stwierdzić).
NIERÓWNOWAGA BP
KURS STAŁY (SZTYWNY):
a)DEFICYT BP Im>Extendencja do zmian kursowychtendencja do deprecjacjiinterwencja BC zakup waluty krajowej za walutę obcą spadek podaży pieniądza spadek cen towarów impuls deflacyjny (tendencja do spadku cen)
b)NADWYŻKA BP ImNIERÓWNOWAGA BP
KURS PŁYNNY:
a)DEFICYT BP Im>Exfaktyczna deprecjacja waluty krajowej (osłabienie)
b)NADWYŻKA BP ImMECHANIZM CENOWY
KURS STAŁY (SZTYWNY):
a)DEFICYT BP (Im>Ex)tendencja do zmian kursowych tendencja do deprecjacji interwencja BC zakup waluty krajowej za walutę obcą spadek podaży pieniądza spadek cen (założenie :występują stałe elastyczności cenowe popytu i podaży ) wzrost ex i spadek im równowaga BP
b)NADWYŻKA BP (Im>tendencja do aprecjacji interwencja BC zakup waluty zagranicznej za walutę krajową wzrost podaży pieniądza wzrost cen (założenie: występują stałe elastyczności cenowe popytu i podaży) wzrost importu i spadek eksportu równowaga BP.
MECHANIZM CENOWY
KURS PŁYNNY:
1)DEFICYT BP Im >Ex deprecjacja waluty krajowej (osłabienie)
a) poprawa konkurencyjności cenowej towarów eksportowych (założenie: występują stałe elastyczności cenowe popytu i podaży) wzrost eksporturównowaga BP
b) pogorszenie konkurencyjności cenowej towarów importowanych spadek importu równowaga BP
2) NADWYŻKA BP Im a) poprawa konkurencyjności cenowej towarów importowanych (założenie: występują stałe elastyczności cenowe popytu i podaży ) wzrost importu równowaga BP
b) pogorszenie konkurencji cenowej towarów eksportowanych spadek eksportu równowaga BP
MECHANIZM DOCHODOWY
KURS STAŁY (SZTYWNY):
1)DEFICYT BP Im > Ex spadek wydatków rządowych (mnożnik wydatków rządowych) spadek DN (założenie: występowanie stałych dochodowych elastyczności popytu i podaży) spadek importu i wzrost eksportu równowaga BP
2) NADWYŻKA BP Im

TEORIA PARYTETU STÓP PROCENTOWYCH: (krótki okres)
Równowaga na rynku walutowym w krótkim okresie występuje wtedy, gdy dochód z depozytów utrzymywanych w różnych walutach jest taki sam w przeliczeniu na walutę krajową.
1) WZROST STÓP % (oprocentowania) wzrost dochodów z depozytów w PLN (jednocześnie spadek dochodów z depozytów w $) aprecjacja - umocnienie waluty krajowej (PLN) w stosunku do zagranicznej ($) deprecjacja - osłabienie waluty zagranicznej ($) w stosunku do krajowej (PLN) równowaga przy kursie obniżonym
2) SPADEK STÓP % (oprocentowania) spadek dochodów z depozytów w PLN (jednocześnie wzrost dochodów z depozytów w $) aprecjacja - umocnienie waluty zagranicznej ($) w stosunku do krajowej (PLN) deprecjacja - osłabienie waluty krajowej (PLN) w stosunku do zagranicznej ($) równowaga przy kursie podwyższonym
TEORIA PARYTETU SIŁY NABYWCZEJ: (długi okres)
Wyjaśnia kształtowanie się kursu walutowego w długim okresie
TEORIA ABSOLUTNA PARYTETU SIŁY NABYWCZEJ: (nie uwzględnia zmian cen – ceny są stałe)
Kurs walutowy = poziom cen w kraju / poziomu cen za granicą 1USD=4PLN/2USD to 4:2=2zł
Bieżący kurs, jeśli wynosi 1 USD = 1PLN to kurs PLN wykazuje odchylenia, jest niedowartościowany, powinien być mocniejszy
TEORIA WZGLĘDNA PARYTETU SIŁY NABYWCZEJ:
% zmiana kursu walutowego = stopa inflacji w kraju – stopa inflacji zagranicą
Np. stopa inflacji wynosi
W Polsce- 2% w USA-1% należy oczekiwać 1%-towej deprecjacji (osłabienia) złotego w stosunku do dolara.
W Polsce-1% w USA-3%- to należy oczekiwać 2%-towej aprecjacji (umocnienia) złotego w stosunku do dolara.
EFEKT FISCHERA:
Realna stopa % = nominalna st % - oczekiwana stopa inflacji
Nominalna stopa % = realna st % + oczekiwana stopa inflacji
JEŚLI NOMINALNA STOPA % WZRASTA w wyniku wzrostu oczekiwanej stopy inflacji przy jednoczesnym spadku realnej stopy % to waluta krajowa ulega deprecjacji (osłabieniu)
JEŚLI NOMINALNA STOPA % WZRASTA w wyniku wzrostu realnej stopy % to waluta krajowa ulega aprecjacji (umocnieniu)
MIĘDZYNARODOWY EFEKT FICHERA:
a) WZROST STOPY % aprecjacja waluty krajowej pogorszenie BP (deficyt) pojawienie się oczekiwań dotyczących deprecjacji waluty krajowej
b) SPADEK STOPY % deprecjacja waluty krajowej poprawa BP (nadwyżka) pojawienie się oczekiwań dotyczących aprecjacji waluty krajowej
TEORIA OCZEKIWAŃ:
Zgodnie z nią obecny poziom kursu terminowego wyznacza kierunek zmian przyszłego kursu kasowego tej waluty tzn. przyszły poziom kursu kasowego danej waluty powinien być zbliżony do obecnego kursu terminowego tej waluty.
PRZYCZYNY I SKUTKI DEWALUACJI WALUTY KRAJOWEJ:
PRZYCZYNY:
~ chęć poprawy koniunktury w kraju (mechanizmu mnożnika eksportowego)
~ chęć poprawy salda bilansu płatniczego
SKUTKI:
~ poprawa koniunktury w kraju (wzrost PKB, wzrost zatrudnienia)
~ poprawa salda bilansu płatniczego pod warunkiem spełnienia twierdzenia
TWIERDZENIE MARSHALLA-LERNERA:
dewaluacja waluty krajowej doprowadzi do poprawy salda BP jeżeli suma cenowych elastyczności popytu krajowego na import i popytu zagranicznego na eksport z danego kraju będzie>1.
Np. EXPORT 10sztx10zł=100 zł
11sztx5zł=55zł-mało elastyczny
30sztx5zł=150zł-wysoce elastyczny
IMPORT 10sztx10zł=100zł
10sztx15zł=150zł-mało elastyczny
1sztx15zł=15zł-wysoce elastyczny
dewaluacja waluty krajowej doprowadzi do pogorszenia salda BP Jeżeli suma cenowych elastyczności popytu krajowego na import i popytu zagranicznego na eksport z danego kraju będzie<1
dewaluacja waluty krajowej nie doprowadzi do zmian salda BP jeżeli suma cenowych elastyczności popytu krajowego na import i popytu zagranicznego na eksport z danego kraju będzie = 1.
~ wzrost inflacji w kraju (inflacja typu kosztowego)
~ pogorszenie cenowych terns of trade
PRZYCZYNY I SKUTKI REWALUACJI WALUTY KRAJOWEJ:
PRZYCZYNY:
~ chęć ograniczenia koniunktury w kraju
~ chęć zmniejszenia nadwyżki w bilansie płatniczym
SKUTKI:
~ spadek koniunktury w kraju
~ pogorszenie salda bilansu płatniczego pod warunkiem spełnienia twierdzenia
TWIERDZENIE MARSHALLA-LERNERA:
rewaluacja waluty krajowej doprowadzi do pogorszenia salda BP jeżeli suma cenowych elastyczności popytu krajowego na import i popytu zagranicznego na eksport z danego kraju będzie>1.
rewaluacja waluty krajowej doprowadzi do poprawy salda BP Jeżeli suma cenowych elastyczności popytu krajowego na import i popytu zagranicznego na eksport z danego kraju będzie<1
rewaluacja waluty krajowej nie doprowadzi do zmian salda BP jeżeli suma cenowych elastyczności popytu krajowego na import i popytu zagranicznego na eksport z danego kraju będzie = 1.
~ spadek inflacji w kraju
~ poprawa cenowych terns of trade
INTERWENCJE BC NA RYNKU WALUTOWYM:
~~ Jeśli BC PRZECIWDZIAŁA APRECJACJI waluty krajowej i kupuje aktywa zagraniczne za walute krajową to w celu wyeliminowania wpływu tej operacji na podaż pieniądza krajowego BC powinien sprzedać aktywa krajowe na taką samą kwotę.
~~ Jeśli BC PRZECIWDZIAŁA DEPRECJACJI waluty krajowej i sprzedaje aktywa zagraniczne za walutę krajową to w celu wyeliminowania wpływu tej operacji na krajową podaż pieniądza musi kupić aktywa krajowe na taką samą kwotę.
CECHY SYSTEMU BRETON WOODS:
~ waluty narodowe krajów członkowskich były wymienialne na złoto w sposób pośredni, najpierw na dolara amerykańskiego, który był wymienialny na złoto 35 USD = uncja trojańska złota 0,888g
~ system kursów stałych, kurs mógł się wahać +/-1%
~ kraje członkowskie systemu mogły ustalać kursy walut narodowych w stosunku do złota lub USD
~ pieniądz międzynarodowy to złoto i USD
~ w przypadku trudności płatniczych – specjalne kredyty oferowane przez MFW
~ automatyczne mechanizmy przywracania równowagi w BP – mechanizm cenowy i dochodowy
~ wprowadzono dwie ceny złota: cena na rynku prywatnym i na rynku urzędowym
~ rozszerzenie przedziału zmian kursu z 1%do +/-2,25%
CECHY SYSTEMU WSPÓŁCZESNEGO:
~ zakaz odnoszenia waluty do złota
~ kraje członkowskie musiały zmniejszyć rezerwy BC w złocie na rzecz wzrostu rezerw w walutach wymienialnych
~ pełna swoboda wyboru systemu kursowego
~ pieniądz międzynarodowy: dolar, jen japoński, funt brytyjski, euro, frank szwajcarski, SDR
~ automatyczne mechanizmy przywracania równowagi w BP – mechanizm cenowy i dochodowy
EUROPEJSKI SYSTEM WALUTOWY:
1) Europejska jednostka walutowa-ECU (European Currency Unit)-kurs ustalany jako średnia kursów walut krajów członkowskich ESW gdzie wagami były udziały krajów wewnątrzwspólnotowych handlu i produkcji.
2)Mechanizm kursów walutowych ERM I- stabilizowano wzajemne kursy walut krajów w przedziale +/-2,25% w stosunku do bilateralnych kursów centralnych, a stosunku do słabszych walut(lir włoski, korona duńska) przedział wynosił +/-6%. W 1993r. rozszerzono do +/- 15%
3)System kredytowy - system węza walutowego: przewidywał stabilizowanie wzajemnych kursów walut krajów członkowskich wspólnot europejskich w przedziale +/-1,125%.
KRYTERIA Z MAASTRICHT:
1) stopa inflacji w kraju kandydującym nie może być wyższa o więcej niż 1,5 punktu procentowego od średniej stopy inflacji w 3 krajach członkowskich UGiW o najniższym poziomie tego wsk.
2) długoterminowa stopa % mierzona rentownością 10-letnich obligacji skarbowych nie może być wyższa w kraju kandydującym o więcej niż 2 punkty procentowe od średniej długoterminowej stopy% w 3 krajach członkowskich o najniższej inflacji
3) deficyt budżetowy - udział deficytu budżetowego w PKB nie może przekraczać 3%
4) dług publiczny - udział długu publicznego w PKB nie może przekraczać 60%
5) udział mechanizmów kursów walutowych ERM II - kraj kandydujący, przez co najmniej 2 lata przed członkostwem w strefie euro powinien stabilizować kurs własnej waluty w ramach mechanizmu ERM II w przedziale +/-15% w stosunku do kursu euro bez jednoczesnej dewaluacji waluty krajowej w tym okresie.
6) kryterium o charakterze jakościowym - niezależność BC – funkcjonalna personalna, finansowa.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE N PRZESUNIĘCIE KRZYWEJ DD
W PRAWO:
~~ obniżenie podatków koniunktura się poprawia krzywa DD w prawo wzrost produkcji aprecjacja
~~ wzrost inwestycji krzywa DD w prawo wzrost produkcji aprecjacja
~~ wzrost wydatków rządowych krzywa DD w prawo wzrost produkcji aprecjacja
~~ spadek poziomu cen w kraju krzywa DD w prawo rozwija się eksport wzrost produkcji aprecjacja
~~ wzrost poziomu cen zagranicą krzywa DD w prawo spadek importu wzrost eksportu netto wzrost produkcji wzrost dochodu narodowego aprecjacja
~~ wzrost konsumpcji spadek oszczędności wzrost produkcji krzywa DD w prawo aprecjacja
~~ wzrost popytu na towary krajowe kosztem ograniczenia popytu na towary zagraniczne krzywa DD w prawo wzrost dochodu narodowego aprecjacja
W LEWO:
~~ wzrost podatków koniunktura się pogorszy krzywa DD w lewo spadek produkcji deprecjacja
~~ spadek inwestycji krzywa DD w lewo spadek produkcji deprecjacja
~~ spadek wydatków rządowych krzywa DD w lewo spadek produkcji deprecjacja
~~ wzrost poziomu cen w kraju krzywa DD w lewo hamuje się eksport spadek dochodu narodowego deprecjacja
~~ spadek poziomu cen zagranicą krzywa DD w lewo wzrost importu spadek eksportu netto spadek dochodu narodowego deprecjacja
~~ spadek konsumpcji wzrost oszczędności spadek produkcji krzywa DD w lewo deprecjacja
~~ wzrost popytu na towary zagraniczne kosztem ograniczenia popytu na towary krajowe krzywa DD w lewo spadek dochodu narodowego deprecjacja
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZESUNIĘCIE KRZYWEJ AA
W PRAWO:
~~ wzrost podaży pieniądza spadek stopy procentowej (ceny pieniądza) deprecjacja waluty krajowej krzywa AA w prawo wzrost dochodu narodowego
~~ spadek poziomu cen w kraju wzrost realnej podaży pieniądza spadek realnej stopy procentowej deprecjacja przy nie zmienionej produkcji krzywa AA w prawo
~~ przewidywana deprecjacja waluty krajowej krzywa AA w prawo
~~ wzrost stop % za granicą aprecjacja waluty zagranicznej (umocnienie) deprecjacja waluty krajowej (osłabienie) przy nie zmienionej produkcji krzywa AA w prawo
~~ spadek popytu na pieniądz spadek stopy procentowej deprecjacja przy nie zmienionej produkcji krzywa AA w prawo
W LEWO:
~~ spadek podaży pieniądza wzrost stopy procentowej (ceny pieniądza) aprecjacja waluty krajowej krzywa AA w lewo spadek dochodu narodowego
~~ wzrost poziomu cen w kraju spadek realnej podaży pieniądza wzrost realnej stopy procentowej aprecjacja przy nie zmienionej produkcji krzywa AA w lewo
~~ przewidywana aprecjacja waluty krajowej krzywa AA w lewo
~~ spadek stop% za granicą deprecjacja (osłabienie) waluty zagranicznej aprecjacja waluty krajowej (umocnienie) przy nie zmienionej produkcji krzywa AA w lewo
~~ wzrost popytu na pieniądz wzrost stopy procentowej aprecjacja przy nie zmienionej produkcji krzywa AA w lewo
POLITYK FISKALNA
NARZĄDZIA – podatki (T) i wydatki budżetowe (G)
EKSPANSYWNA – CEL poprawa koniunktury w kraju obniżenie podatków i/lub zwiększenie wydatków budżetowych
RESTRYKCYJNA – CEL ograniczenie koniunktury w kraju podwyższenie podatków i/lub zmniejszenie wydatków budżetowych
POLITYKA MONETARNA
NARZĄDZIA – stopy procentowe (r), operacje otwartego rynku (OOR), rezerwy obowiązkowe.
EKSPANSYWNA – CEL pobudzenie koniunktury w kraju obniżenie stóp procentowych i stopy rezerw obowiązkowych i zwiększenie płynności banków komercyjnych za pomocą operacji otwartego rynku w wyniku, których podaż pieniądza (M) wzrasta.
RESTRYKCYJNA– CEL ograniczenie koniunktury w kraju podwyższenie stóp procentowych i stopy rezerw obowiązkowych i zmniejszenie płynności banków komercyjnych za pomocą operacji otwartego rynku w wyniku, których podaż pieniądza (M) maleje.
SKUTECZNOŚĆ POLITYKI FISKALNEJ I MONETEARNEJ W SYSTEMIE KURSU PŁYNNEGO
1) Polityka fiskalna ekspansywna
spadek podatków i/lub wzrost wydatków budżetowych przesunięcie krzywej DD w prawo pobudzenie koniunktury aprecjacja waluty krajowej pogorszenie BP
Skuteczna w tym systemie kursu prowadzi, bowiem do poprawy koniunktury w kraju.
2) Polityka monetarna ekspansywna
obniżenie stóp procentowych i stopy rezerw obowiązkowych i zwiększenie płynności banków komercyjnych za pomocą operacji otwartego rynku w wyniku, których podaż pieniądza (M) wzrasta przesuniecie krzywej AA w prawo pobudzenie koniunktury w kraju deprecjacja waluty krajowej poprawa BP
Skuteczna w tym systemie kursu prowadzi, bowiem do poprawy koniunktury w kraju.
SKUTECZNIEJSZA JEST EKSPANSYWNA POLITYKA MONETARNA, bo prowadzi do deprecjacja waluty krajowej i poprawa salda bilansu płatniczego.
SKUTECZNOŚĆ POLITYKI FISKALNEJ I MONETEARNEJ W SYSTEMIE KURSU STAŁEGO (SZTYWNEGO)
1) Polityka fiskalna ekspansywna
spadek podatków i/lub wzrost wydatków budżetowych przesunięcie krzywej DD w prawo wzrost produkcji i jednocześnie aprecjacji waluty krajowej aprecjacja spowoduje interwencje BC zakup waluty krajowej za walutę obcą zmniejszenie podaży waluty krajowej przesunięcie krzywej AA w lewo.
Skuteczna w tym systemie kursu prowadzi, bowiem do wzrostu dochodu narodowego przy nie zmienionym poziomie kursu walutowego.
2) Polityka monetarna ekspansywna obniżenie stóp procentowych i stopy rezerw obowiązkowych i zwiększenie płynności banków komercyjnych za pomocą operacji otwartego rynku w wyniku, których podaż pieniądza (M) wzrasta przesuniecie krzywej AA w prawo wzrost produkcji jednocześnie deprecjacji waluty krajowej deprecjacja spowoduje interwencję BC zakup waluty obcej za walutę krajową zmniejszenie podaży waluty krajowej przesuniecie krzywej AA w lewo.
Nieskuteczna w tym systemie kursu nie prowadzi, bowiem do wzrostu dochodu narodowego przy nie zmienionym poziomie kursu walutowego.
SKUTECZNOŚĆ POLITYKI FISKALNEJ I MONETEARNEJ W SYSTEMIE KURSU STAŁEGO Z OGRANICZONYM PRZEDZIAŁEM WAHAŃ
SKUTECZNOŚĆ POLITYKI MONETARNEJ WZRASTA wraz ze wzrostem przedziałów możliwych zmian kursu walutowego i tym samym MALEJE SKUTECZNOŚĆ POLITYKI FISKALNEJ.