Rozwój i walory turystyczne w Polsce i na świecie.

Turystyka kojarzy się nierozerwalnie z podróżami, sportem, rekreacją, poznawaniem czegoś nowego. To, co dla jednych jest formą wypoczynku dla innych stanowi źródło pracy. Te wzajemne relacje zapoczątkowały powstanie odrębnego działu gospodarki obejmującego obsługę turystów, a w szczególności zapewnienie im noclegów, środków lokomocji, wyżywienia, przewodników, pamiątek z wycieczek, przygotowania szlaków turystycznych, sprzętu sportowego, programu kulturalnego, udostępnienie obiektów do zwiedzania i inne. Turystyka podlega ciągłej ewolucji, głównym motorem tych zmian są wymagania turystów. Ze względu na swoją złożoność i zasięg nie sposób nie zauważyć, że oddziałuje ona na środowisko tak społeczne jak i przyrodnicze. Turystyka jest niezbędną częścią składową rynku światowego. Zajmuje drugie miejsce w ekonomice światowej po przemyśle elektronicznym i komputerowym, wyprzedzając takie dziedziny jak przemysł petrochemiczny i przemysł samochodowy. Przemysł turystyczny zajmuje ważne miejsce w gospodarce większości krajów. Według oceny specjalistów w rekreacyjne rozwiniętych krajach działalność turystyczno-rekreacyjna dostarcza do 50% wszystkich wpływów do budżetu. Na rozwój współczesnej turystyki mają wpływ różne czynniki. Na przykład czynnik ekonomiczny, który ma wpływ na rozwój światowej gospodarki. Występowanie wyraźnego podziału na kraje bogate, wysoko rozwinięte i na kraje ubogie rozwijające się, orz w obrocie finansowym wymienności walut. Usługodawcy realizujący usługi turystyczne nastawiają się na zysk a państwa, które, preferują turystykę osiągają z tego tytułu znaczące dochody. Drugim czynnikiem jest czynnik społeczny. Ilość dochodów przeznaczonych na wypoczynek decyduje często o wyborze miejsca i kategorii spędzenia czasu wolnego. Ilość dni urlopu często też na wpływ na wybór miejsca wypoczynku. Poza tym nieodparta chęć do poznawania nowego, nowych miejsc, zwiedzanie świata, regionu, okolicy, poznawania innych narodów, kultur, religii, przyrody, chęć obcowania z naturą, sprzyja rozwojowi turystyki. Następny z kolei czynnikiem jest czynnik polityczny. Każde państwo prowadzi własną politykę dotycząca turystyki. Państwa starają się wprowadzić przepisy stymulujące rozwój turystyki, wiedząc, że przyniesie to wpływ pieniędzy do budżetu państwa. Przykładem może być wprowadzanie ruchu bezwizowego, uproszczenie odpraw celnych. Stabilna polityka międzynarodowa, społeczna, lokalna, brak napięć społecznych, etnicznych, religijnych sprzyja rozwojowi turystyki. Zrównoważona i bezkonfliktowa polityka państw sprawia to ze takie kraje są chętniej odwiedzanie przez turystów niż państwa, w których toczą się jakieś konflikty. Następnym z kolei czwartym czynnikiem jest czynnik techniczny. Do niego należy zaliczyć rozwój transportu, co powoduje wzrost mobilności społeczeństwa, ułatwia i przyśpiesz zmianę miejsca pobytu. Postęp w środkach komunikacji powoduje wzrost ich liczby, zwiększa dostępność, szybkość, komfort przejazdu, bezpieczeństwo podróży oraz powoduje obniżenie kosztów przejazdu. Stwarza to możliwość dotarcia do każdego wybranego miejsca. Rozbudowa autostrad, dróg szybkiego ruchu, kolejowych linii expresowych, budowa nowych lotnisk i modernizacja istniejących skraca czas podróży i wydłuża wypoczynek. Piątym czynnikiem jest czynnik demograficzny. Gdzie zwiększa się udział ludzi starszych którzy na emeryturze zaczynają intensywnie podróżować, jak również nasileniu ulega zjawisko zatrudniania w krajach wysoko rozwiniętych pracowników zagranicznych doprowadza to do zwiększania się migracji do krajów wysoko rozwiniętych i turystyki tzw. rodzinnej (odwiedziny). Wymienione powyżej czynniki można zaliczyć do czynników podstawowych albo głównych.
Polska dysponuje odpowiednimi walorami przyrodniczymi oraz kulturowymi dla krajowego i zagranicznego rozwoju ruchu turystycznego. Turystyka ma szanse stać się u nas ważnym działem sektora usług, przynosząc w miarę swojego rozwoju niemałe dochody regionom dokonującym restrukturyzacji gospodarki. Dzięki rozwojowi agroturystyki może także ulec zmniejszeniu bezrobocie na wsi. Po roku 1990, wraz z wprowadzeniem w Polsce gospodarki rynkowej, nastąpiło ożywienie na rynku turystycznym. Powstały biura turystyczne ze zróżnicowaną ofertą usług. Wielkie państwa europejskie zniosły wizy dla Polaków. Obywatele coraz częściej uczestniczą w między narodowym ruchu turystycznym. Jednocześnie w Polsce wzrasta oferta i jakość usług turystycznych, zorientowanych na turystykę zagraniczną. W 1997 roku sejm uchwalił ustawę o usługach turystycznych, spójną z prawem Unii Europejskiej. Na walory przyrodnicze Polski składają się walory wypoczynkowe i krajoznawcze. Walorami wypoczynkowymi dysponują obszary nadmorskie, pojezierza, górskie oraz inne regiony kraju o czystym środowisku, korzystnym dla zdrowia mikroklimacie i bogatej roślinności. Na pograniczu walorów przyrodniczych i pozaprzyrodniczych znajdują się np. ogrody botaniczne i zoologiczne, parki narodowe i krajobrazowe, punkty widokowe. Do typowych obiektów antropologicznych należą: muzea, obiekty historyczno – wojskowe, parki rozrywki, miejsca pielgrzymek, festiwale, wystawy, aukcje i inne miejsca przyciągające turystów. Obszary Polski, w których występuje duża koncentracja ruchu turystycznego, nazywano regionami turystycznymi. Należą do nich regiony o wybitnych walorach przyrodniczych np. Karkonosze, Słowiński Park Narodowy, lub miasta odznaczające się walorami pozaprzyrodniczymi np. Kraków. Teraz po krótce przedstawię parę regionów Polskich, które są warte odwiedzenia. Zacznę od Pojezierza Kaszubskiego, stanowi ono najwyższą część pojezierzy. Najwyższym wzniesienie jest tu Wieżyca – 329 m n.p.m. – znajduje się we Wzgórzach Szymborskich. Na jej stokach w zimie można uprawiać narciarstwo zjazdowe. Na Pojezierzu Kaszubskim występuje zgrupowanie wielu jezior rynnowych, z których największymi są jeziora: Wdzydze, Raduńskie i Ostrzyckie. Nad jeziorem Wdzydze we wsi Wdzydze Kiszewski znajduje się Kaszubski Park Etnograficzny. Do głównych ośrodków należą między innymi Kartuzy i Kościerzyna. Pojezierze Kaszubskie jest zamieszkiwane przez Kaszubów, którzy zachowali swój język, pielęgnują tradycje i sztukę ludową. Ze względu na walory środowiskowe i kulturowe, bliskość Trójmiasta oraz zagospodarowania turystycznego regionu jest licznie odwiedzany przez turystów. Następny Polskim regionem prezentowanym prze zemnie będą Niziny Środkowopolskie. Niziny Środkowopolskie obejmują Nizinę Wielkopolską, Mazowiecką, Śląską, Podlaską i Podlesie Lubelskie. Rzeźba regionu została wykształcona podczas zlodowacenia Odry. Proces wietrzenia, denudacji i erozji sprawił, że obszar w większości części jest równinny. W krajobrazie zaznaczają się nieliczne wzgórza moreny czołowe. Na nizinie Podlaskiej znajdują się największy w naszym kraju kompleks lasów, tzw.,,Zielone Płuca Polski”. W ich skład wchodzi Puszcza Białowieska, znajdująca się na liście Światowego Dziedzictwa Przyrody UNESCO. Część pierwotnej puszczy objęto ochroną w Białowieskim Parku Narodowym. Puszcze tworzą grody, bory, lasy mieszane, a na terenach podmokłych lasy łęgowe. Żyją tu na wolności żubry, tarpany, rysie, wilki i łosie. Tereny Puszczy Kampinoskiej, położone w dolinie Wisły, objęte są ochroną w Kampinoskim Parku Narodowym. Dno pradoliny wypełnione jest piaskami, na których działalność wiatru doprowadziła do powstania wydm. W obniżeniu terenu znajdują się bagna i torfowiska. Ruch turystyczny skupia się głównie w Warszawie, Łodzi i Wrocławiu. Warszawa jest najczęściej odwiedzanym miastem w Polsce. Liczy1,6 mln ludności i co roku przyjmuje mniej więcej tyle samo turystów, z czego około 50% stanowią cudzoziemcy. Do najcenniejszych zabytków należą Stare i Nowe Miasto, Trakt Królewski, zespoły placowo parkowe w Łazienkach i Wilanowie. Łódź to drugie pod względem liczby ludności miasto Polski. Jest położone na dziale wód Wisły i Odry na skraju Garbu Łódzkiego. Turyści mogą tu zobaczyć zabytki architektury secesyjnej i eklektycznej, zabytkowe budynki fabryczne, Muzeum Włókiennictwa. Wrocław leży nad Odrą i jest miastem o dużych walorach turystycznych. Zawdzięcza to m.in. położeniu na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych. Nie wielki odległości dzielą stolicę Dolnego Śląska do Pragi (około 250 km) i Berlina (350 km). Do najcenniejszych zabytków Wrocławia należy gotycki ratusz oraz katedra, zbudowana na Ostaniu Tumskim. W mieście znajduje się 11 muzeów oraz ciesząca się dużym zainteresowaniem,,Panorama Racławicka” obraz umieszczony w specjalnej do tego zbudowanej rotundzie. Następnym a zarazem ostatnim regionem, który opisze będzie Wyżyna Krakowsko Częstochowska. Zbudowana jest głównie ze skał wapiennych, powstałych okresie jury. Znajduje się tu wiele wzniesień i ostańców wapiennych. Procesy krasowe doprowadziły do powstania wielu form skalnych, np. Grota Łokietka, Iglicy Deotymy, Maczugi Herkulesa. Na wzgórzach wapiennych przetrwały ruiny zamków, budowanych od czasów średniowiecz. Śladem zamków biegnie od Krakowa do Częstochowy pieszy,,Szlak Orlich Gniazd”. W regionie utworzono w 1956 roku Ojcowski Park Narodowy, obejmujący dolinę Prądnika, otoczoną skałami wapiennymi o fantastycznych kształtach, np. maczug, iglicy, bram i baszt. Park posiada bogatą roślinność, roślinność charakterystycznymi na słonecznionych stokach kserotermicznymi porostami. Chronionym gatunkiem jest Brzoza Ojcowską. Turyści mogą zwiedzić Jaskinie Łokietka, zamek w Pieskowej Skale. Kraków i Częstochowa są miastami położonymi na południowym i północnym krańcu regionu. Ze względu na ilość i liczbę zabytków stanowią cel podróży wielu turystów krajowych i zagranicznych. Stare Miasto w Krakowie zostało w 1978 roku w pisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO jako jedno z najważniejszych pod względem kulturowym miast Europy. W Krakowie zachował się historyczny układ urbanistyczno – architektoniczny w skład czego wchodzą budynki UJ, Sukiennice, Wawel, Kościół Mariacki, oraz najstarsze dzielnice Kleparz i Kazimierz. Częstochow jest najważniejszy miejscem kultu religijnego w Polsce, związanego z cudownym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej umieszczone w klasztorze Paulinów na Jasnej Górze.
Teraz pragnę przedstawić pare regionów turystycznych na świecie. Zacznę od Ameryki Północnej gdzie turystyka rozwinęła się najbardziej. Dysponuje ona doskonale rozwiniętą infrastrukturą turystyczną Rozbudowana sieć komunikacyjna pozwala na dotarcie do wszystkich regionów kontynentu. Kontynę ponad to dysponuje wybitnymi walorami przyrodniczymi. Obszary położone nad Zatoką Meksykańską, Morzem Kaspijskim, na Płw. Kalifornijskim, Hawajach, panujący tam klimat i rozległe piaszczyste plaże, oferują atrakcyjny wypoczynek. Wybierający turystykę poznawczą mają do wyboru mają ogromną różnorodność krajobrazów i obiektów przyrodniczych, często unikatowych unikatowych skali świata. Do najbardziej znanych należą: park narodowy Yellowstone, Wielki Kanion Kolorado, wodospad Niagara, Dolina Śmierci w Kordylierach. Zainteresowanie budzą zabytki z przed kolonizacji Ameryki oraz z czasu podboju kontynentu. Chętnie odwiedzane są również wielkie miasta oraz Hollywood i Disneyland, gdzie można zetknąć się bezpośredni z Amerykańskim stylem życia. Subregion Karaibów i Ameryki Środkowej dysponuje malowniczymi krajobrazami, bujną roślinnością, dostępem do ciepłych mórz, szerokimi piaszczystymi plażami, nowoczesną infrastrukturą turystyczną. Stwarzając doskonałe możliwości wypoczynku i uprawianiu sportów wodnych. Przybywają tu głownie turyści z Ameryki Północnej. Następny omawiany przeze mnie będzie region Środkowego Wschodu. Położony jest on na styku trzech kontynentów, religii i kultur. Dochodzi tu często do wybuchu konfliktów, mających różne podłoże: narodowościowe, polityczne lub religijne. Dlatego Regin mimo znacznych walorów turystycznych skupia jedynie około 2% światowego ruchu turystycznego. Uwagę turystów przyciągają miasta znajdujące się w Arabii Saudyjskiej, związane z życiem Mahometa – Mekka i Medyka. Wyznawcy islamu najchętniej przyjmują turystów z Europy i Ameryki, dlatego ruch turystyczny jest nie wielki. Warto zwiedzić Piramidę Chefrena, Heopsa, Muzeum Egipskie w Kairze. Ostatnim regionem, jaki zaprezentuje to będzie Region Europy. Rozwojowi turystyki w Europie sprzyja zróżnicowane środowisko przyrodnicze. Na północy kontynętu występuje surowy klimat. Znajdują się tam Góry Skandynawskie przyciągające turystów dzikim naturalnym krajobrazem, lodowcami oraz fiordami. Turyści wędrują aż do najdalej położonego na północy kontynętu Przylądka Północnego. Na południu Europy podzwrotnikowy klimat, gorącym i bezdeszczowym latem, sprzyja wypoczynkowi. Występuje tu urozmaicona linia brzegowa, z licznymi wyspami. Wybrzeże Morza Śródziemnego, Czarnego, Atlantyku stwarzają doskonałe warunki do rozwoju turystyki i rekreacji. Szczególnie często podróżują do skrajnego zachodniego punktu kontynętu – Przylądka Roca. Duży zainteresowaniem cieszy się również Gibraltar, będący do dziś własnością brytyjską, skąd jest najbliżej z Europy Zachodniej do Afryki. Na południowej części kontynętu znajdują się wysokie góry, np. Alpy, Bałkany, Góry Dynarskie. Bardzo wśród Europejczyków są Alpy, gdzie istnieją doskonałe możliwości rozwoju turystyki górskiej. Największymi walorami turystycznymi Europy są atrakcje kulturowe, skupione głównie w miastach. Ateny, Paryż, Londyn, Rzym, Wiedeń, Madryt, Praga, Kraków i inne miasta, z rozwojem naszej cywilizacji, są obiektem zainteresowania wielu Europejczyków Europejczyków i mieszkańców innych kontynętów. Europa jest liderem turystyki na świecie, skupiając około 50% międzynarodowego ruchu turystycznego i przyjmuje około 50% dochodów z turystyki. Francja, Hiszpania, Włochy, Wielka Brytania znajdują się co rocznie w czołówce państw przyjmujących największą liczbę turystów. Spośród państw europejskich największą dynamikę wzrostu przyjazdów po roku 1995 notowała Polska.