Wodór H - gaz, bez koloru, słabo rozpuszczalny w wodzie, najlżejszy gaz, łączy się z niemetalami, nie podtrzymuje spalania
Odkrycie
Wodór został odkryty w 1766 przez Henry\'ego Cavendisha.
- Wyodrębniony i zidentyfikowany jako pierwiastek przez Henry\'ego Cavendisha w 1966 r.
- Gaz bezbarwny, bezwonny i bez smaku.
- Najlżejszy i najprostszy pierwiastek chemiczny.
Wodór to pierwiastek najbardziej rozpowszechniony we Wszechświecie. Jest go stosunkowo niewiele w atmosferze ziemskiej, olbrzymie ilości wodoru występują jednak w jego związkach, np. w wodzie. Każda cząsteczka wody wszystkich mórz, jezior i rzek zawiera dwa atomy wodoru. Wodór należy do 10 pierwiastków najbardziej rozpowszechnionych w skorupie Ziemskiej.
Występowanie i zastosowanie
- Dużo wodoru zużywa przemysł spożywczy do uwodorniania prostych olejów roślinnych. Takie produkty jak margaryna i sosy do sałatek są znacznie zdrowsze niż ich odpowiedniki otrzymywane z tłuszczów zwierzęcych. Niewielkie ilości ciekłego wodoru stosuje się jako paliwo rakietowe.
- Występuje w strukturze ludzkiej tkanki mózgowej - zawiera związki wodoru. Oprócz tych substancji biochemicznych chemia organiczna obejmuje wielką liczbę związków zawierających węgiel i wodór, np. węglowców.
- Kwas chlorowodorowy, zwyczajowo nazywany kwasem solnym, wodny roztwór chlorowodoru HCl, jest szeroko stosowany w laboratorium, przemyśle i medycynie
- Kwas solny występuje również w przyrodzie; jest obecny w ludzkim żołądku. Ten "kwas żołądkowy" nie trawi, lecz umożliwia wytwarzanie enzymu, zapewniającego trawienie białek.
- Kwas siarkowodorowy jest wodnym roztworem siarkowodoru H2S, gazu o charakterystycznym przykrym zapachu zgniłych jaj. Jest to gaz niezwykle trujący, śmiertelny dla ludzi, gdy jego stężenie w powietrzu wynosi zaledwie 100 części na milion.
- Kwas fosforowy, H3PO4, zwany także kwasem ortofosforowym. W stanie czystym jest substancją stałą, najczęściej jednak spotyka się go w postaci rozcieńczonych roztworów wodnych. Podobnie jak kwas azotowy, jest powszechnie stosowany w produkcji nawozów sztucznych fosforowych.
Otrzymywanie
Najprostsza metoda otrzymywania wodoru jest identyczna z wykorzystywaną przez dawnych badaczy: reakcja między kwasem a aktywnym chemicznie metalem. Stosuje się zwykle rozcieńczony kwas siarkowy i cynk:
Zn + H2SO4 ---> H2 + ZnSO4
lub rozcieńczony kwas solny i cynk:
Zn + 2HCl ---> H2 + ZnCl2
Izotopy (to odmiana tego samego pierwiastka o takiej samej liczbie atomowej, ale różnicy liczbie masowej)
Znanych jest 6 izotopów wodoru o liczbach masowych od 1 do 6. Izotopy o liczbach masowych 1 i 2 są stabilne.
Zdecydowanie najbardziej rozpowszechniony w przyrodzie jest wodór-1, czyli prot. Z materiałów naturalnych można otrzymać niewielkie ilości wodoru-2, zwanego również deuterem lub ciężkim wodorem. Promieniotwórczy wodór-3, czyli tryt, występuje tylko w ilościach śladowych.
