Oświeceniowa wizja świata i miejsca człowieka (filozofia, przedstawiciele, oda).

1. Podstawy filozoficzne oświecenia.
a) racjonalizm (Kartezjusz) - świat poznaje się za pomocą rozumu, "Myślę, więc jestem"
b) empiryzm (John Locke) - świat poznajemy za pomocą zmysłów i doświadczenia. Umysł dziecka przypomina czystą kartę i dopiero doświadczenia życiowe, wiedza pozostawiają na niej ślad
- bunt przeciwko dotychczasowym autorytetom, no. Kościołowi czy despotycznej władzy królów (Anglia, Francja)
- matematyka królową nauk (precyzja, dokładność, ład, porządek, jasność)
- wolnomyślicielstwo (libertynizm) - > (Wolter)
- 2 poglądy, postawy na istnienie Boga (światopogląd religijny):
*ateizm - odrzucanie wiary w istnienie Boga
*deizm - Bóg ograniczył się do stworzenia świata i praw naturalnych, dalej nie ingerując w jego działanie

2. Pojęcie OŚWIECENIA i czas trwania epoki.
Oświecenie - dosłownie: światło, jasność, ogień / przenośnia: oświecenie ludzkich umysłów, szerzenie wiedzy, właściwe rozumienie prawdy, dobra, równości, pokoju
*Europa: 1680 r. - koniec XVIII w. (ok.1789 r. - wielka rewolucja francuska)
*Polska: 1740 r. - 1822 r.(początek romantyzmu)

3. Oda - utwór liryczny, który charakteryzuje wzniosłość tematu i stylu, sławiący osobę, ideę, wydarzenie lub czas. Posiada kunsztowny układ. W starożytnej Grecji i Rzymie była utworem śpiewanym, ściśle związanym z obrzędami religijnymi oraz pieśnią na cześć gerosów. Charakteryzuje się zawartością elementów pochwalnych, patosem, śpiewnością i melodyjnością. Data napisania pierwszej ody szacowana jest na przełom VI i VII w. p.n.e. (przez Safonę).