Domostwo Maćka nad Maćkami – opowiadanie z elementami opisu

Działo to się dawno, dawno temu, gdy do Wilna z nakazem królewskim jechał posłaniec Piotr Rębajło. Drogę tę przemierzał nie jednokrotnie i wiedział, że przed długą podróżą we wsi Soplicowo trzeba się zatrzymać. Mieścina ta była w połowie drogi, na skraju wielkiego boru. Ów las był ciemny i posępny, zamieszkiwali go zbójcy, dlatego goniec nie chcąc ryzykować utraty sakwy z królewską wieścią, noc zamierzał przeczekać w bezpiecznym miejscu.
Gdy zajechał na podwórzec wsi, poczęło już zmierzchać. Wtem, Piotr spostrzegł, że karczma już na rygiel zamknięta. Sfrasował się tym goniec niezmiernie, i zaczął szukać schronienia śród szlachty. Miedzy karczmą a kościołem w samym środku Soplicowa stał dość pokaźny folwark. Piotr, wiedząc, że to domostwo Matyjasza Dobrzyńskiego zwanego Maćkiem nad Maćkami u niego o schronienie postanowił poprosić. Dobrzyński człowiekiem był niezmiernej odwagi, nie brakło mu również gościny, dlatego zmęczonego podróżą gońca przyjął w swe progi.
Zagroda Matyjasza, choć była pokaźnych rozmiarów wyglądała dość mizernie. Wiele stracił z lat swego rozkwitu. Dach i ściany w ruinie kompletniej, brudne i przegniłe całkiem. Porosłe mchem i polnym zielskiem niczym wiszące ogrody. Nosiły też wiele oznak bitew i hulanek. Zaraz przy domu, na ganku leżała żelazna kula działowa będąca ze Szwedami potyczek dowodem. Przed dworkiem sterczały resztki bramy i ogrodzenia, dalej stajnia obora i zbrojownia. W krąg rosły wysokie trawy i małe drzewka, ogród przed domem był całkowicie zapomniany, dając schronienie polnemu ptactwu i zwierzynie. Gospodarz do naprawy swego dobytku nie kwapił się zbytnio, poczciwy był to już człowiek i sił mu brakło. Nad Soplicowem zapadła już czerń.
Noc Piotrowi minęła szybko, bo całą spędził na wspominaniu moskalskich podbojów razem ze swym kompanem Maćkiem nad Maćkami. Wczesnym rankiem osiodłał konia, do boku przytoczył swą sakwę i pospieszył w dalszą drogę obwieszczając królewskie posłanie.