Charakterystyka ziemiaństwa w „Nad Niemnem” i arystokracji w „Lalce”.

„Nad Niemnem” i „Lalka” to dwie wielkie powieści pozytywistyczne, w których autorzy scharakteryzowali główne grupy społeczne tego okresu.

W „Nad Niemnem” Eliza Orzeszkowa przedstawiła szlachtę polską po klęsce powstania styczniowego. Jest ona bardzo zróżnicowana zarówno pod względem majątkowym jak i pod względem stosunku do pracy.

-bogate ziemiaństwo reprezentuje Teofil Różyc, który był właścicielem wielkich posiadłości ziemskich, jednak nie interesował się wcale podnoszeniem poziomu gospodarki, myślał tylko o rozrywkach, zagranicznych wyjazdach, spotkaniach towarzyskich. Do grupy tej należeli też Darzeczcy (siostra Benedykta Korczyńskiego i jej rodzina. Oni również prowadzili pasożytniczy tryb życia.

-szlachta średnio zamożna to rodzina Benedykta Korczyńskiego. Spotykały go różne trudności, ale walczył z nimi, gdyż wiedział, że jeśli straci gospodarstwo, to przejdzie ono w ręce zaborców. Benedykt propagował hasła pracy organicznej i starał się osiągnąć jak najwyższe wyniki(kupował nowoczesne maszyny rolnicze np. młocarnia, czytał prasę rolniczą, wprowadzał nowoczesne metody gospodarowania, np. płodozmian.

Natomiast w „Lalce” Bolesław Prus przedstawił bardzo szczegółowo arystokrację jako grupę pasożytniczą, pozbawioną jakichkolwiek ideałów. Była ona bardzo podobna do bogatego ziemiaństwa przedstawionego w „Nad Niemnem”. Do arystokracji należeli: Tomasz Łęcki i jego córka Izabela, ich krewna hrabina Karolowa, baron Krzeszawski, Starski. Chociaż ludzie ci przetrwonili cały swój majątek to jednak żyli na bardzo wysokim poziomie: wyjeżdżali zagranicę, urządzali bale i przyjęcia, brali udział w wyścigach konnych. Wszystko to robili za pożyczone pieniądze i nie martwili się swoją przyszłością. Nie interesowali się oni sprawami narodowymi, obojętny był im też los ludzi biednych i krzywdzonych. Mieli

Zarówno bogate ziemiaństwo przedstawione w „Nad Niemnem” jak i arystokracja scharakteryzowana w „Lalce” były grupami społecznymi, które nie były zainteresowane sprawami ważnymi dla narodu. Cechował je egoizm i próżniaczy tryb życia.