Teoria polityki

Racjonalność…
I nurt zajmuje się normatywną teorią państwa. Poszukując najlepszych form porządku politycznego i warunków ich urzeczywistnienia . Platon i Kant. Platon zajmował się projektowaniem konstytucji idealnej , kant poszukiwał instytucjonalnej struktury najlepszego reżimu politycznego, w którym wszyscy respektowaliby jednakowe prawa współobywateli. Drugi nurt wyłonił się pod koniec XVII w. postał z liberalnej filozofii oświeceniowej. Interesuje go kształt stosunków między społ obyw. A państwem. Zdolność sys. politycz. do reagowania na zmiany w obrębie Społ – zdolność społ do kontrolowania instytucji państw.

Władza a inne…
Moc – władza:
Ktoś może mieć kogoś w swojej mocy, ale nie ma nad nim władzy. Z władzą będziemy mięli do czynienia wtedy gdy osoba więziona zastosuje się do oczekiwanych od niej żądań. Władza jest rodzajem mocy i wypływa z niej. Władza nie zawsze jest konsekwencja mocy sprawczej. Nie każde podporządkowanie się danej mocy sprawczej równ się władzy.
Władza – panowanie:
Nie da się panować bez posłuchu. Nie mająć nad drugim człowiekiem władzy, można mieć go w swojej mocy. Nie majać władzy nad nim, nie można panować. Posiadanie jakiejś przewagi nie jest jednoznaczne z panowaniem, jeśli nie uda się wykorzystac jej do wymuszenia żądanego zachowania. Władza jest konkretyzacja panowani.
Władza – zarządzanie:
Każda władza jest zarządzaniem, lecz nie każde zarządzanie jest władza. Można sterowac ludźmi ograniczając ich wole, ale podporządkowanie się takiemu kierownictwu nie jest obligatoryjne – nie przewiduje się żadnych sankcji za zachowania niezgodne z proponowanymi.
Władza – wpływ:
Władza to rodzaj wpływu, przy czym rozgraniczenie tych dwóch zjawisk wynika z różnicy w natężeniu zdolności do oddziaływania u jednej ze stron występującej tu zależności.: prawdopodobieństwo uzyskania zamierzonej modyfikacji zachowania jest znacznie mniejsze w sytuacji gdy osoba A ma wpływ na osobę B niż w sytuacji gdy posiada nad nią władzę.
Władza – kontrola:
W języku angielskim włądza i kontrola są tożsame. Z samego faktu, ze ktoś kogos kontroluje stwierdzając niewłaściwości w jego postępowaniu, nie wynika, ze sprawuje władzę, jeśli nie ma możliwości zmiany tego stanu. Jednakże wykonywanie kontroli często jest jednoznaczne z wykonywanie władzy. Ma to miejsce wtedy, gdy osoba kontrolowana zdaje sobie sprawę z tego że jej zachowanie podlega obserwacji i postępuje zgodnie z obowiązującymi normami, nie chcąc się narazić na ewentualne sankcje.
Władza – autorytet:
Podporządkowanie się niektórym autorytetom przypisujemy nie tyle czyimś predyspozycjom, ile przyznanymi im uprawnieniom. W tym sensie autorytet i władza są synonimami. Jednocześnie spotykamy się z sytuacjami, kiedy ktos jest autorytetem ale nie posiada władzy i odwrotnie. Autorytet jest w tym przypadku szczególnym rodzajem władzy opierającej się na uznaniu społecznym, poparciu społecznym. Autorytet może być jedynie częścią szerzej rozumianej władzy, której towarzyszy przymus.

Interes polityczny
To świadome pragnienie skierowania polityki publicznej jako całości lub poszczególnych decyzji w konkretnym kierunku, postrzeganym przez zainteresowanego jako konieczny do osiągnięcia wcześniej uświadomionych celów. Na rynku dochodzi do konfliktów interesów politycznych. Interesy polityczne mogą zostać zorganizowane bądź w formie grup interesu, bądź też ruchów społeczno – politycznych, które skierowane są działanie nastawione na stworzenie konfiguracji interesów mogącej sprzyjać maksymalizacji zysków czerpanych przez zainteresowane strony.




David Easton (Iston) (amerykański politolog) zaproponował definicję systemu politycznego. Uznał on, że opisywanie systemu politycznego tylko instytucjami i normami prawnymi jest tylko fragmentem pewnej rzeczywistości. Trzeba dołożyć do tej definicji co najmniej dwa elementy. Trzeba brać pod uwagę masowe zachowania ludzi zakorzenione w tradycji. Trzeba analizować te organizacje i te instytucje, które wprawdzie nie są wynikiem nakazu prawnego, ale które odgrywają w życiu bardzo ważne role, np. partie polityczne.
David Easton (Iston) (amerykański politolog) zaproponował definicję systemu politycznego. Uznał on, że opisywanie systemu politycznego tylko instytucjami i normami prawnymi jest tylko fragmentem pewnej rzeczywistości. Trzeba dołożyć do tej definicji co najmniej dwa elementy. Trzeba brać pod uwagę masowe zachowania ludzi zakorzenione w tradycji. Trzeba analizować te organizacje i te instytucje, które wprawdzie nie są wynikiem nakazu prawnego, ale które odgrywają w życiu bardzo ważne role, np. partie polityczne.
Systemowa analiza według propozycji Davida Eastona zakłada, że trzeba badać relacje systemu politycznego do społeczeństwa.

Amerykański socjolog Parson uważał, że w każdej społeczności można odnaleźć szereg grup społecznych, które pełnią określone funkcje dla systemu jako całości, przy czym naczelną wartością systemu jest stabilność, harmonia, spokój społeczny. W swoim pojęciu wyróżnił 4 struktury i 4 funkcje: STRUKTURY:
*instytucje polityczne: zapewniają bezpieczeństwo systemowi całemu, rozdzielają władzę
*gospodarka: produkcja i rozdział dóbr i usług, zgodnie z jakością i ilością pracy
*rodzina: zapewnia biologiczne przetrwanie społeczeństwa, stanowi podstawę procesu socjalizacji ( wchodzenie do społeczeństwa)
*edukacja: zapewnia ciągłość cywilizacyjną, dzięki edukacji kolejne pokolenia nie zaczynają od zera.

FUNKCJE A – G – I - L
L- latency utrzymanie wzorców kulturowych, przekazywanie wzorców zachowania, postępowanie charakterystyczne dla danego społeczeństwa, realizowana przez instytucje tj. rodzinę, instytucje artystyczne, naukowe i religijne.
I-integration jest to funkcja realizowana przez instytucje rodziny, jej zadaniem jest tworzenie harmonii.
G- goal cel realizowana przez instytucje polityczne, wyznaczająca cele społeczne dla całego systemu
A-adaption realizowana przez system gospodarczy, przystosowanie środowiska dla potrzeb całego systemu społecznego

Podział socjopolityczny:
Nazywamy taki rodzaj podziału, lub zróżnicowania poglądów w określonej populacji, który prowadzi do charakterystycznych zachowań politycznych przedstawicieli poszczególnych zróżnicowań.
Mair i Bartolini:
3 warstwy kreacji :
1.poziom empiryczny. To są te zróżnicowania któr da się wyrazić posługując się statystyką społeczną. (wiek, płeć, miejsce zamieszkania, wykształcenie, zawód, dochód na jednego członka rodziny…)
2.poziom aksjonormatywny (wartości i reguły postępowania). W danej populacji występują zróżnicowane pod względem empirycznym pewne powtarzające się , związane z warunkami życia i pracy, orientacje na normy i wartości.
3.poziom organizacyjny (ludzie tworzą własne organizacje)