Zasady zachowania się w przypadku zagrożeń chemicznych
Na samym początku wartałoby napisać, co to jest zagrożenie. A więc zagrożenie to stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę lub sytuacja, w której może ulec osłabieniu lub uszkodzeniu zdrowie człowieka, np. zagrożenia mechaniczne, zagrożenia chemiczne, zagrożenia czynnikami biologicznymi, zagrożenia promieniowaniem.
Zagrożeniem chemicznym mogą być substancje chemiczne, które wprowadzone do organizmu człowieka w większym niż dopuszczalnym stężeniu, mogą wywoływać stany zatrucia chemicznego. Organizm człowieka reaguje na substancje chemiczne natychmiast (np. reakcje alergiczne) lub dopiero po bardzo długim okresie (np. zatrucie metalami ciężkimi lub choroba nowotworowa).
Zagrożenia chemiczne można podzielić na:
•naturalnie występujące w żywności (np. makrelotoksyna – histamina),
•wprowadzone do żywności, np. związki chemiczne stosowane w rolnictwie (pestycydy, fungicydy, insektycydy, antybiotyki i hormony wzrostu)
-toksyczne metale (ołów, cynk, arsen, rtęć, cyjanki)
-dodatki do żywności: konserwanty ( azotyny), polepszacze smaku (glutaminian sodowy), dodatki odżywcze (niacyna), barwniki
-substancje chemiczne pochodzące z maszyn i urządzeń ( np. smary, środki myjące i dezynfekujące, glazura i farby).
Zagrożenia chemiczno - ekologiczne mogą mieć swoje źródło z:
*zagrożeń w transporcie drogowym,
*zagrożeń w transporcie kolejowym,
*zagrożeń w transporcie lotniczym,
*zagrożeń w transporcie rurociągami,
*zagrożeń w zakładach z TSP,
*zagrożeń radiologiczne.
Są one wynikiem przede wszystkim stale wzrastającego natężenia transportu oraz z olbrzymiego zapotrzebowania na różnego rodzaju materiały do celów produkcyjnych i konsumpcyjnych. Duża intensywność w przewożeniu materiałów niebezpiecznych niesie za sobą zagrożenia chemiczno - ekologiczne w transporcie drogowym.
Organizm człowieka posiada naturalną ochronę przed różnego rodzaju zagrożeniami ze strony środowiska zewnętrznego. Ta ochroną jest skóra, która stanowi najważniejszą barierę oddzielającą organizm ludzki od środowiska zewnętrznego, jest jednak przepuszczalna dla bardzo wielu substancji chemicznych. Podczas bezpośredniego kontaktu ze skórą niektóre substancje chemiczne mogą niszczyć jej warstwę ochronną, powodować wysuszenie, chropowatość i owrzodzenie. Stan taki określa się jako wyprysk z podrażnienia, czy wyprysk toksyczny. Substancje, które powodują tę postać zmian chorobowych na skórze, na ogół nazywa się substancjami pierwotnie drażniącymi.
Najważniejsze substancje pierwotnie drażniące to:
-zasady,
-kwasy,
-rozpuszczalniki organiczne,
-mydła
-środki piorące.
Awarie związane z przedostaniem się materiałów niebezpiecznych do środowiska w ruchu drogowym i kolejowym mogą nastąpić przy załadunku i rozładunku, w czasie manewrów lub kolizji środków transportu zagrażając skażeniem gruntów, wód podziemnych i powierzchniowych, powietrza, a także zdrowiu i życiu ludzi.
Awarie w zakładach przemysłowych wiążą się zazwyczaj z pożarami, wybuchami oraz uwolnieniami do otoczenia substancji niebezpiecznych. Te występując w postaci gazów, par lub cieczy mogą być przenoszone przez wiatr oraz wodę na znaczne odległości, stanowiąc poważne zagrożenie dla ludzi i środowiska. W takich sytuacjach należy przede wszystkim chronić swoje ciało i drogi oddechowe przed bezpośrednim kontaktem z nimi.
Dbając o własne i swoich bliskich bezpieczeństwo należy:
-zorientować się czy w pobliżu naszego domu znajduje się zakład przemysłowy, droga, lub trasa kolejowa po której przewozi się materiały niebezpieczne,
-zapoznać się z instrukcją o postępowaniu mieszkańców na wypadek wystąpienia awarii, w której są informacje dotyczące:
-rodzajów zagrożeń możliwych do wystąpienia w tzw. zakładach o zwiększonym ryzyku lub dużym ryzyku,
-sposobów powiadamiania i alarmowania mieszkańców na wypadek wystąpienia powyższych zagrożeń,
-wykazu telefonów i adresów organów i służb odpowiedzialnych za podjęcie działań operacyjno - ratowniczych,
-innych informacji ważnych dla twojego bezpieczeństwa.
-w celu uzyskania dalszych informacji można udać się do komendy wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej lub okręgowego inspektoratu pracy.
Państwowa Inspekcja Pracy posiada bazę informacji o zagrożeniach zebraną w wyniku bieżących działań kontrolnych oraz badań katastrof i wypadków, które wydarzyły się w konkretnym zakładzie.
W przypadku wystąpienia awarii chemicznej lub przemysłowej z udziałem substancji niebezpiecznych należy zachowywać się w następujący sposób:
- Opuścić zagrożony teren prostopadle do kierunku wiatru,
- Jak najszybciej znaleźć schronienie w budynku,
-Pozamykać i uszczelnić drzwi, okna i otwory wentylacyjne (używając taśmy klejącej, mokrych ręczników lub prześcieradeł),
-Wyłączyć urządzenia wentylacyjne,
-Oddychać przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp,
-W zależności od właściwości substancji niebezpiecznej udać się na wyższe lub niższe kondygnacje budynku.
W przypadku substancji cięższych od powietrza tzw. pełzających., np. chloru, bezpieczniejsi będziemy na wyższych kondygnacjach.
W przypadku substancji lżejszych od powietrza, np. amoniaku, bezpieczniejsi będziemy na niższych kondygnacjach.
-Włączyć radio lub telewizor na pasmo stacji lokalnej i stosować się ściśle do przekazywanych poleceń i instrukcji.
-Słuchać ogłoszeń przekazywanych przez głośniki.
- Nie palić papierosów, wygasić wszystkie źródła ognia.
- Nie jeść żywności i nie pić płynów, które mogłyby ulec skażeniu.
- Czekać na odwołanie alarmu o zagrożeniu.