"Wiek XIX stuleciem kształtowania się nowoczesnych narodów"

Stuleciem kształtowania się nowoczesnych narodów nazywam wiek XIX, czyli lata od 1801 do 1900. Duży wpływ na kształtowania się narodów w XIX wieku miały takie wydarzenia jak rewolucje, wiosna ludów w Europie, rozwój Stanów Zjednoczonych, ruchy zjednoczeniowe Niemiec i Włoch oraz początki ruchów narodowych. Należy również wyjaśnić samo pojęcie słowa "naród", więc nazywamy takim określeniem grupę ludzi, których łączy wspólna kultura, język, religia, historia czy pochodzenie etniczne. Nie wszystkie te elementy muszą współistnieć: np. Belgów uznaje się za jeden naród, chociaż mówią dwoma językami: flamandzkim i walońskim. Amerykanie mają różne pochodzenie etniczne, ale łączy ich historia i styl życia. Chińczycy posługują się różnymi językami, ale łączy ich to samo pismo. Naród to także ogół obywateli zamieszkujących dane państwo własnej odrębności spośród innych narodów. Należy jeszcze uwzględnić KLASOWE SPOŁECZEŃSTWO, w którym dzięki pochodzeniu zostaje się zakwalifikowanym do danej grupy społecznej. Grupa ta wyraźnie wyodrębnia się od reszty społeczeństwa i mając często poczucie wyższości w stosunku do reszty. Biorąc pod uwagę społeczne przywileje, takie jak wychowanie, społeczny status i kontakty, nie jest zadziwiające, że należeli do wyższych stanów, prawdopodobnie w większości do powstającej i tryumfującej burżuazji.
W odniesieniu do Polski ruch narodowy jest drugim z kolei ruchem. Od 1893 r. działała w kraju jako tajna Liga Narodowa. Miała ona łączyć wszystkie grupy społeczne trzech zaborów w obronie przed wynarodowieniem przez zaborców. Program ruchu narodowego głosił także, że podstawowym celem Polaków powinno być nie tylko odzyskanie niepodległości, ale również stała praca światlejszych warstw społeczeństwa nad budowaniem świadomości narodowej warstw ludowych.Trzecim ruchem był ruch ludowy powstały w Galicji. Jego zadaniem była obrona interesów stanu chłopskiego m. in. poprzez walkę o równość wobec prawa, o uprawnienia polityczne dla chłopów, o mandaty poselskie dla rzeczywistych reprezentantów wsi w sejmie a zarazem o rozwój oświaty wiejskiej. Możemy jeszcze wspomnieć o narodowym ruchu żydowskim, inaczej SYJONIZM. Inicjatorem tego ruchu był T. Herze a jego celem było utworzenie w Palestynie państwa żydowskiego. Warto również pamiętać o ruchach liberalnych, których kryzys datuje się na drugą połowę XIX wieku, o nowo powstałych ideologiach tych lat oraz o partiach politycznych rozwijających się razem z parlamentem ( w II połowie XIXw. istnieją patie: konserwatywne, liberalne i socjalistyczne). Następnie poruszę problem związany z Wiosną Ludów, objęła ona niemal całą Europę, z wyjątkiem Rosji, gdzie system mikołajowski nie dopuszczał żadnych form oporu wobec władzy. Nie było też wystąpień w Wielkiej Brytanii, zaś na Półwyspie Iberyjskim doszło jedynie do wystąpień chłopskich. Podczas Wiosny Ludów na arenę polityczną wkroczyła klasa robotnicza, która walczy o "republikę socjalną" i "sprawiedliwość społeczną". Wzrosło również znaczenie burżuazji w kapitalistycznych przeobrażeniach w Europie, jednocześnie zwiększył się jej strach przed robotnikami i ich aspiracjami politycznymi uwolnienie chłopów z więzów/okopów resztek feudalizmu na znacznym obszarze Europy wprowadzono rządy konstytucyjne w wielu krajach Europy, poszerzono swobody obywatelskie wydarzenia te stały się mocnym doświadczeniem dla wszystkich narodów walczących o zjednoczenie i niepodległość oraz podwaliną ruchów niepodległościowych w latach następnych rozluźnieniu uległ gorset "Świętego Przymierza. Jako kolejny punkt możemy przedstawić Stany Zjednoczone, rozszerzały się na zewnątrz. W 1803 Thomas Jefferson odkupił od Francuzów Luizjanę, a James Monroe od Hiszpanów w 1821 odkupił Florydę. W 1812 Anglia podjęła zbrojną próbę przywrócenia statusu kolonialnego Stanów Zjednoczonych, ale bez skutku. Wojna brytyjsko-amerykańska zakończyła się w 1814 pokojem gandawskim. W 1823 James Monroe ogłosił słynną doktrynę dotyczącą polityki zagranicznej USA. Doktryna uznawała kontynent amerykański za teren zakazany dla działalności kolonizacyjnej Europy, jednocześnie gwarantowała, że USA nie będą mieszać się do wewnętrznych spraw żadnego z mocarstw europejskich. W 1845 dokonano aneksji Teksasu, w 1846 przejęto od Wielkiej Brytanii Oregon, w latach 1846-1848 po wygranej wojnie z Meksykiem zdobyto Kalifornię i Nowy Meksyk. Jednocześnie odbywała się ekspansja na zachód - skutek napływu ludności z Irlandii i Niemiec . Konsekwencją tego była eksterminacja ludności indiańskiej, której niedobitki osadzano w rezerwatach. W tym czasie zaostrzyły się przeciwieństwa pomiędzy Północą, a Południem, które zogniskowały się na kwestii murzyńskiej. Próbowano zawierać różne ugody jednak nie przynosiły one rezultatów. Przeciwnicy niewolnictwa skonsolidowali się po skazaniu na śmierć i straceniu w 1859 abolicjonisty Johna Browna, który próbował wywołać powstanie murzyńskie. Wybór przeciwnika niewolnictwa Abrahama Lincolna na prezydenta w 1860 roku spowodował wystąpienie 11 stanów południowych (pod przewodnictwem Karoliny) z Unii (24 pozostały lojalne wobec Waszyngtonu). Stany te utworzyły następnie Skonfederowane Stany Ameryki, zwane Konfederacją, w odróżnieniu od Unii. Rozpoczęła się wojną secesyjną, trwała od 1861 do 1865.Rozpoczął ją 12 kwietnia 1861 roku atak sił Konfederacji na Fort Sumter w Charleston, w Karolinie Południowej.20 maja 1862 roku Kongres Unii przyjął ustawę o osadnictwie, która miała przyciągnąć ochotników do walki po stronie Unii. Wkrótce potem nierozstrzygnięta bitwa pod Antietam (17 września 1862), uznana za sukces Unii, skłoniła ją do ofensywy, jednocześnie powodując wycofanie się Wielkiej Brytanii i Francji z mediacji. Przekreśliło to nadzieję Konfederacji na uzyskanie uznania międzynarodowego i pomocy ze strony mocarstw europejskich. W takiej sytuacji prezydent Lincoln postanowił przyspieszyć decyzję o zniesieniu niewolnictwa. Decydująca bitwa pod Gettysburgiem (1-3 lipca 1863) zapoczątkowała serię zwycięstw wojsk Unii.
W drugiej połowie 1863 roku przejęły one kontrolę nad rzeką Missisipi, zdobywając Vicksburg i zajęły stan Tennessee, a w 1864 - Georgię, dzieląc Konfederację na kilka części. Ponowny wybór Lincolna na prezydenta umocnił Unię. W wojnie secesyjnej, zakończonej bitwą pod Appomattox wzięło udział po stronie Unii około 2 mln żołnierzy. W ostatnich jej dniach zginął w zamachu z ręki fanatyka Południa Abraham Lincoln. W 1865 r. uchwalono trzy poprawki do amerykańskiej konstytucji, dzięki którym Murzyni w obrębie całego państwa uzyskali pełnię praw obywatelskich. Rezultatem wojny było stworzenie silnej więzi państwowej, która pozwoliła Stanom Zjednoczonym na ekspansję polityczną i olbrzymi rozwój gospodarczy. Zarówno Niemcy jak i Włochy zostały zjednoczone już przez Napoleona. Jednak na mocy postanowień Kongresu Wiedeńskiego przywrócone zostało ich rozbicie. W obu państwach nie ustawały jednak ruchy zjednoczeniowe. Szczególnie silny można było zaobserwować we Włoszech, w których zainicjowany został przez tajną organizację demokratyczną i narodową- karbonariuszy. W Niemczech zaś decydującą rolę w rozpowszechnianiu haseł zjednoczeniowych odgrywa program ekonomiczny Związku Celnego z 1834 roku. Problem zjednoczenia pojawia się ponownie w czasie Wiosny Ludów. W Niemczech naprzeciw siebie stają dwie koncepcje zjednoczenia- wielkoniemiecka, mająca na celu złączenie Niemiec wraz z Austrią, oraz małoniemiecka, mająca na celu zjednoczenie Niemiec wykluczające Austrię. Jednak pomimo powołania Parlamentu Frankfurckiego nie dochodzi do zjednoczenia Niemiec. Nie dochodzi również do zjednoczenia Włoch. Bardzo ważnym czynnikiem w procesie jednoczenia był również stosunek państw ościennych. W obu przypadkach na drodze zjednoczenia stanęła Austria. Niemcy stanęły jednak jeszcze przed groźbą sprzeciwu Francji, która obawiała się utraty swoich terenów- między innymi Lotaryngii, a także Rosji. Jednak dzięki umiejętnym zabiegom dyplomatycznym, Otto von Bismark zapewnił neutralność obu państw. Dzięki temu mógł skupić swoją uwagę na Austrii. Wykazując się rozsądkiem nie podjął pochopnej decyzji o natychmiastowej, otwartej wojnie. Pomimo wcześniejszego niepowodzenia Austrii w wojnie z Francją, nie był przecież pewien swojego zwycięstwa. Nie znał także taktyki i sposobu walki jaki prezentowało to państwo. Dlatego postanowił wypróbować siły we wspólnej wojnie z Danią. Wtedy już pewny zwycięstwa, z łatwością pokonał Austrię. Zupełnie inną taktykę przyjęły Włochy. Zawarły sojusz z Francją w 1859 roku, która wiązała z nim korzyści terytorialne. Wiosną tego samego roku Sardynii udało się sprowokować Austrię do wypowiedzenia wojny. Armia francusko- włoska pokonuje w kilku wielkich i ciężkich bitwach wojsko austriackie. Jednak Napoleon III przestraszony perspektywą włączenia się do konfliktu Rosji i Prus, niezadowolonych z francuskich sukcesów, zawarł z austriackim cesarzem Franciszkiem Józefem kompromisowy pokój w Villafranca. Jednak dalsza inicjatywa zostaje przejęta przez powstańców, armię pod wodzą Giuseppe Garibaldiego i wojska Piemontu. Zjednoczenie obu państw ustaliło nowy ład w Europie. W przyszłości obydwa państwa czynnie wezmą udział w kolonizacji i walce o kolonie. Wywołało to szereg konfliktów Francją i Anglią, co stało się jedną z przyczyn wybuchu pierwszej wojny światowej.
Uważam, ze wiek XIX walczył o wyzwolenie jednostki ludzkiej z więzów politycznych, religijnych, obyczajowych, przeciwstawił ją społeczeństwu i państwu, z praw jednostki uczynił podwalinę bytu zbiorowego. Możemy pokusić się o stwierdzenie, ze wiek XIX jest pełen niesamowitych poczynań człowieka, tak wielkie niezrozumienie, konflikty i spory w rezultacie łączą się w jedną całość nadając charakter historii.