Choroby układu nerwowego

Choroba Alzheimera

Choroba ta należy do schorzeń otępiennych - 50% wszystkich przypadków otępienia charakteryzująca się organicznymi zaburzeniami czynności poznawczych, zwłaszcza postępującym zanikiem pamięci, wytracaniem zdolności do wykonywania w sposób uporządkowany złożonych czynności a w miarę postępu choroby nawet prostych zadań.

Typowe objawy tej choroby to zaniki pamięci, postępujące otępienie, wybuchy złości, strachu, głęboka apatia, problemy w poruszaniu się i bezładne ruchy. Początki choroby są trudne do zauważenia przez otoczenie. W miarę upływu czasu pojawiają się różne zaburzenia zachowania i objawy związane z upośledzeniem czynności kory mózgowej. Choroba ta po raz pierwszy została opisana w 1906 r. przez niemieckiego neuropatologa Aloisa Alzheimera. Początkowo choroba ta stanowiła mało ważne zagadnienie psychiatryczne. Obecnie jest uważana za chorobę bardzo rozpowszechnioną wśród osób starszych i zaczyna się zwykle po 65 roku życia. Z badań epidemiologicznych wynika, że na chorobę tą częściej chorują kobiety. Na postęp choroby ma wpływ wykształcenie: ludzie z niskim stopniem wykształcenia chorują częściej i proces chorobowy zachodzi u nich szybciej. W chorobie Alzheimera stwierdza się typowe zmiany w mózgu, polegające na powstawaniu starczych blaszek złożonych z beta-amyloidu i zwyrodnienia włókienkowego, w którym główną rolę odgrywa zmienione białko tau. Wzdłuż naczyń mózgowych odkładają się złogi beta-amyloidu. Stwierdza się też w mózgu, szczególnie w korze mózgowej, zmniejszenie liczby neuronów i synaps. Za to obserwuje się zwiększoną aktywność tkanki glejowej (przede wszystkim - mikrogleju). Liczba blaszek starczych narasta wraz z upływem czasu i jeśli dojdzie do przekroczenia pewnego jej progu, choroba zaczyna się ujawniać klinicznie. Jeśli liczba blaszek w 1 mm³ tkanki mózgowej przekracza 8 u osób powyżej 50. roku życia, 10 - u osób powyżej 65. roku życia i 15-u osób powyżej 75. roku życia - wiadomo, że choroba jest w toku. W miarę postępu choroby jej objawy nasilają się aż do całkowitej niezdolności pacjenta do samodzielnego życia. Choroba trwa na ogół od 5 do 12 lat. Śmierć następuje w wyniku powikłań poza mózgowych.
Leczenie koncentruje się na zmniejszaniu objawów choroby.

Choroba Parkinsona

Po raz pierwszy choroba ta została opisana w 1817 r. przez brytyjskiego lekarza Hojna Parkinsona. Schorzenie to podobnie jak choroba Alzheimera należy do grupy chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego. Ma charakter przewlekły a jego objawy pogarszają się wraz z rozwojem choroby. Przyczyną choroby Parkinsona jest stopniowe zwyrodnienie tzw. istoty czarnej ? miejsca w głębi mózgu odpowiedzialnego za prawidłową koordynację ruchów i odpowiednią sztywność mięśni.

Typowymi objawami tej choroby są:
- drżenie rąk, ramion, nóg, żuchwy i twarzy
- sztywność kończyn i tułowia
- spowolnienie ruchów
- upośledzenie koordynacji ruchowej i równowagi

Kiedy objawy stają się bardziej nasilone u chorego pojawiają się trudności z chodzeniem, mówieniem i wykonywaniem prostych czynności życiowych.

Choroba ta dotyczy w równym stopniu kobiet i mężczyzn. Na chorobę te cierpi ok. 60 tys. Polaków pow. 65 roku życia. Jej dokładna przyczyna nie jest obecnie znana, lecz na jej powstanie może mieć wpływ miażdżyca, zatrucia oraz urazy czaszki. Początki choroby objawiają się osłabieniem i szybkim męczeniem się.

Stwardnienie rozsiane

Jest to choroba ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzująca się obecnością rozsianych ognisk demienilizacji (uszkodzeń lub zaniku osłonki mielinowej włókna nerwowego) w mózgu i rdzenia kręgowego początkowo przemijającymi a potem utrwalonymi licznymi zaburzeniami neurologicznymi. Stwardnienie rozsiane jest dość pospolitą chorobą i dotyczy w większości osób młodych między 20 a 40 rokiem życia. Rzadziej dotyczy osób w wieku średnim natomiast po 50 roku życia zdarza się bardzo rzadko.

Przyczyna tej choroby nie została ustalona, nie mniej jednak wiadomo, że ma podłoże immunologiczne. Powodem tej choroby mogą być również zakażenia wirusowe spowodowane wirusem latentnym, który powoduje pobudzenie układu immunologicznego. Rozwojowi tej choroby mogą sprzyjać także czynniki środowiskowe, ponieważ występuje ona częściej w klimacie umiarkowanym i chłodnym niż gorącym.

Objawy i oznaki choroby są bardzo różnorodne, ponieważ są wynikiem wieloogniskowych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym. Choroba przebiega różnie albo kolejnymi rzutami i remisjami, albo od początku jest przewlekła, lub po okresie rzutów i remisji przybiera wtórnie postać przewlekłą. Rzut choroby to wystąpienie nowych objawów neurologicznych lub wyraźne pogorszenie już istniejących. Remisja oznacza ustąpienie objawów może być ona całkowita co zdarza się bardzo rzadko i tylko na początku choroby lub częściowa. Choroba z reguły pojawia się nagle i przejawia się upośledzeniem czasem utratą określonej czynności układu nerwowego. Najczęstszymi objawami są zaburzenia czucia obwodowego, dotyczące jednej lub więcej kończyn, tułowia a także twarzy. Często pierwszym objawem są nagle pojawiające się kłopoty z chodzeniem lub może wystąpić niesprawność kończyn górnych zwłaszcza dłoni, w późniejszym okresie choroby pojawia się wzmożone napięcie mięśni kończyn dolnych i górnych bardzo utrudniające poruszanie się. Chorzy nie jednokrotnie odczuwają zaburzenia widzenia a czasem dochodzi nawet do przemijającej ślepoty. Zaburzenia wzrokowe są pierwszym objawem choroby. Mogą wystąpić również zawroty głowy i zaburzenia równowagi. W przebiegu choroby obserwuje się zaburzenia w sferze mentalnej i emocjonalnej. Chory wpada w apatię czasem zachowuje się histerycznie. U części chorych występuje euforia a u innych depresja. W późniejszym okresie choroby może występować zaburzenie mowy, otępienie jak również napady drgawek.

Stwardnienie rozsiane nie jest chorobą śmiertelną, ale życie chorych bywa bardzo ciężkie. Wymagają oni nie tylko stałej opieki medycznej, ale również dużego wsparcia pozostałych członków rodziny.

Padaczka

Padaczka nie jest odrębną chorobą. Jest to zespół objawów towarzyszących wielu schorzeniom ośrodkowego układu nerwowego. Napady padaczkowe mają różne formy. Podczas napadów dużych chory nagle traci przytomność, upada, następuje gwałtowne toniczne napięcie mięśni całego ciała podczas którego obserwuje się odgięcie głowy do tyłu i wyprężenie kończyn. W tym czasie ustaje oddychanie co powoduje narastanie sinicy po krótkim czasie ciałem wstrząsają silne drgawki kończyn i głowy. Chory może wtedy przygryźć język. Powoli zaczyna oddychać ale jeszcze przez jakiś czas jest nie przytomny, po ustaniu napadu senny i rozkojarzony. U niektórych osób występują tzw. małe napady mające formę krótkich napadów nieświadomości i drgawek ogniskowych typu ruchowego, czuciowego i psychoruchowego. Chory na chwilę przerywa wykonywaną czynność, na moment wyłącza się nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem. Nie ma drgawek ani upadku ciała. Po ustaniu napadu powraca do swojego zajęcia i często nie zdaje sobie sprawy z chwilowego zaniku świadomości.

Z padaczką mamy do czynienia dopiero, wtedy gdy napady powtarzają się często i towarzyszą im zmiany napadowe. W celu stwierdzenia u chorego padaczki dużą rolę odgrywa badanie neurologiczne, które może wykazać wiele objawów jak niedowłady, porażenia kończyn, nerwów czaszkowych, zaburzenia równowagi, a także badanie okulistyczne.

Udar krwotoczny mózgu

Udar krwotoczny mózgu, czyli krwotok mózgowy - udar spowodowany przedostaniem się krwi poza naczynie mózgowe. W konsekwencji doprowadza do niszczenia tkanki przez wynaczynioną krew. Najczęściej dochodzi do niego wskutek pęknięcia drobnych tętnic mózgowych w przebiegu nadciśnienia tętniczego. Inną przyczyną mogą być nieprawidłowości naczyń (tak zwane malformacje naczyniowe, naczyniaki).

Krwotok podpajęczynówkowy

Krwotok podpajęczynówkowy (podpajęczy) - krwotok do przestrzeni płynowych otaczjących mózg. Najczęściej jest spowodowany pęknięciem tętniaka, czyli nieprawidłowego poszerzenia dużych tętnic przebiegających na podstawie i powierzchni mózgu. W zależności od umiejscowienia tętniaka może z nim współistnieć krwotok mózgowy.