Cukrzyca

Cukrzyca

Cechą charakterystyczną cukrzycy jest podniesienie poziomu cukru we krwi (hiperglikemia) wraz ze wszystkimi tego skutkami

Obraz choroby:
Objawy choroby są różnorodne. Do najbardziej narzucających się należy zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu, wzrost apetytu, ubytek na wadze, spadek wydolności ustroju, świąd skóry i jej zmiany zapalne.
Podniesienie poziomu cukru we krwi wywołuje poważne konsekwencje ogólnoustrojowe. Dochodzi do zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych mniejszych i większych, a w efekcie do groźnych powikłań, takich jak uszkodzenie nerek, zaburzenia neurologiczne (zapalenie wielonerwowe), zmiany na dnie oka, które mogą prowadzić do ślepoty.

Przyczyny:
Cukrzyca może mieć różne przyczyny:
- Cukrzyca młodzieńcza, pierwotna jest schorzeniem dziedzicznym. Ujawnia się w dzieciństwie i wieku młodzieńczym. Wymaga leczenia insuliną
- Cukrzyca wtórna, nabyta, jest zwykle związana ze zmianami chorobowymi trzustki, rzadziej innych gruczołów dokrewnych; może być także efektem farmakoterapii różnych innych schorzeń.
- Przyczyną zaburzeń w przemianie cukru bywa również otyłość (błędy dietetyczne!).
- Szczególną formą jest cukrzyca związana z ciążą będącą efektem zaburzeń w metabolizmie cukrów. Ponieważ zagraża dziecku konieczna jest ścisła kontrola lekarska Choroba ustępuje zwykle po ciąży.

Insulina:
Przyczyną wszystkich form cukrzycy jest całkowity lub częściowy niedobór insuliny w ustroju. Hormon ten musi być dostarczany organizmowi z zewnątrz. Od niedawna istnieje możliwość stosowania insuliny identycznej z ludzką. Otrzymuje się ją za pomocą metod inżynierii genetycznej. Wcześniej insulinę uzyskiwano wyłącznie z trzustek zwierzęcych. Wśród różnych typów cukrzycy rozróżnia się taki które wymagają podawania insuliny (cukrzyca insulinozależna) i takie, które można leczyć innymi środkami. Pierwsze objawy cukrzycy insulinozależnej to przeważnie pragnienie, częste oddawanie moczu , chudnięcie. Cukrzyca nie wymagająca leczenia insuliną, tak zwana cukrzyca dorosłych , która występuje u osób z nadwagą oraz starszych i stanowi najbardziej rozpowszechnioną postać choroby, może przebiegać bez objawowo. Dlatego konieczne jest regularne kontrolowanie poziomu cukru w moczu i krwi. Stanowi to najskuteczniejszą ochronę przed chorobą i jej skutakmi.

Leczenie:

CELE LECZENIA CUKRZYCY - Pierwszym celem leczenia cukrzycy jest tzw. wyrównanie metaboliczne cukrzycy. Czym jest wyrównanie metaboliczne w cukrzycy? Jest to doprowadzenie do poprawnego fizjologicznie poziomu glukozy we krwi. Jak też do normalizacji innych ważnych nie tylko w cukrzycy czynników fizjologicznych - poziomu cholesterolu, lipidów, ciśnienia tętniczego, itp. Środkiem do tego jest nie tylko insulinotrapia lub leki, ale również racjonalizacja diety i stylu życia. Drugim podstawowym celem leczenia cukrzycy typu 1 (insulinozależnej) jest doprowadzenie do odpowiedniego poziomu insuliny we krwi chorego. Chodzi o odpowiedni wysoki poziom insuliny, ze względu na stężenie glukozy we krwi. Sposobem osiągania tego celu jest wstrzykiwanie insuliny – insulinoterapia. Dzięki umiejętnej insulinoterapi wspomagamy również osiąganie pierwszego celu, jakim jest – wyrównanie metaboliczne cukrzycy. Zasadą normalizacji glikemii przy wstrzyknięć insuliny jest codzienna samokontrola i samoleczenie się pacjenta – wg. precyzyjnych zasad ustalonych z lekarzem. Lekarz, czy pielęgniarz nie jest w stanie zastąpić chorego na cukrzycę zależną od wstrzyknięć insuliny w nieustannym monitorowaniu i normowaniu poziomu insuliny we krwi, a w przypadku małych dzieci – jego rodziców. Ze względów oczywistych nie może bowiem uczestniczyć w ich codziennym życiu. To chory lub rodzice małego dziecka - codziennie badają poziom cukru we krwi i wstrzykują odpowiednią dawkę insuliny. Jak też kontrolują dietę, wysiłek fizyczny i styl życia.


Leczenie dietetyczne - stosowanie właściwej diety zawierającej 55-60% weglowodanów złożonych, poniżej 30% tłuszczów /głownie jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe/, stosowną ilość błonnika i witamin. Kaloryczność diety dobrana jest stosownie do aktywności chorego jak i stopnia nadwagi. Ilość posiłków zależy od modelu leczenia.

Hipoglikemia:

Hipoglikemia (inaczej niedocukrzenie) stan, w którym ilość glukozy we krwi (poza żyłą wrotną) spada poniżej normy. Pełnoobjawowa hipoglikemia występuje zwykle przy stężeniu poniżej 2,2 mmol/l (40 mg/dl) jednak pierwsze objawy rozpoczynają się zazwyczaj stężeniu poniżej 2,8 mmol/l (50 mg/dl), a u cukrzyków nawet przy wyższych wartościach. Hipoglikemia może być przyczyną śmierci

Przyczyny:
Egzogenne - (zwykle u chorych na cukrzycę) niedożywienie lub głodzenie względne lub bezwzględne przedawkowanie insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych interakcje wyżej wymienionych leków z innymi lekami znaczny wysiłek spożycie alkoholu (u osób zdrowych również, zwłaszcza po spożyciu na czczo)

Hipoglikemia na czczo - insulinoma i inne nowotwory ektopowe wydzielanie jednego z peptydów insulinopodobych niewydolność wątroby niewydolnosc nadnerczy lub przysadki mózgowej glukogenozy nesidolastoza choroby nerek powodujące glukozurię.
Hipoglikemia po posiłkowa (reaktywna) - wczesny okres cukrzycy zaburzenia oprózniania żołądkowego zespół poresekcyjny (dumping syndrome) po resekcji żołądka rzadkie defekty genetyczne


Objawy:
Ze strony układu przywspółczulnego:
- silne uczucie głodu
- osłabienie
- nudności i wymioty
- ze strony układu współczulnego:
- niepokój
- zlewne poty
- tachykardia
- drżenie i wzrost napięci mięśniowego
- rozszerzenie źrenic
ze strony ośrodkowego układu nerwowego:
- \"endokrynny zepół psychotyczny\" (depresja, dysforia, splątanie, zaburzenia koncentracji)
- zaburzenia koordynacji ruchowej
- wystąpienie prymitywnych automatyzmów
- drgawki
- objawy ogniskowe
- senność
- śpiączka
- podwójne widzenie
- zaburzenia oddechu
- zaburzenia krążenia
Diagnostyka:
Hipoglikemię różnicuje się z zaburzeniami psychicznymi, padaczką, udarem mózgu i innymi schorzeniami. Jeśli w przypadku stwierdzonej hipoglikemi nie stwierdzi się cukrzycy, prowadzi się dalszą diagnostykę w celu ustalenia przyczyny.
Leczenie:
Podstawą leczenia jest usunięcie przyczyny. W wielu przypadkach możana tego dokonać zachowawczo stosując odpowiednią dietę lub leki. W przypadku lekkiej hipoglikemii podaje się choremu 5-20 g glukozy lub sacharozy doustnie w formie krystalicznej lub w roztworze, np. w postaci soku. W przypadku ciężkiej hipoglikemii podaje się 40% roztwór glukozy dożylnie, a następnie wlew 5% roztworu glikozy. Jeśli nie można podać dożylnie glukozy podaje się domięśniowo glukagon, a nastęnie po wybudzeniu doustnie glukozę. Należy jednak pamiętać, że podanie glukagonu jest nieskuteczne w przypadku wyczerpania zapasów glukozy w organizmie.