Dobre i złe strony promieniotwórczości

Promieniowanie towarzyszy człowiekowi w codziennym życiu. Odkrycie naturalnej promieniotwórczości wywołało prawdziwą rewolucję w nauce oraz przełom w pojmowaniu Wszechświata i ewolucji wiedzy. Ze względu na swe liczne zastosowania, to niezwykłe odkrycie wywarło duży wpływ na historię i życie ludzkości.

PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ, RADIOAKTYWNOŚĆ, zjawisko samoistnej przemiany jednych jąder atomowych w inne. Głównymi procesami odpowiedzialnymi za promieniotwórczość są: rozpad beta, rozpad alfa, wychwyt elektronu, spontaniczne rozszczepienie.

Intensywność procesu promieniotwórczości opisuje się podając aktywność danej substancji (aktywność źródła promieniotwórczego). Zmiany czasowe aktywności charakteryzuje, właściwy danemu izotopowi promieniotwórczemu, czas połowicznego zaniku.

Istnienie promieniotwórczości w przyrodzie (promieniotwórczość naturalna, tło promieniowania przenikliwego) odkrył 1896 H.A. Becquerel, pierwszymi jej badaczami byli M. Curie Skłodowska i P. Curie - stwierdzili oni brak wpływu czynników fizykochemicznych (ciśnienia, temperatury, postaci chemicznej, pola elektromagnetycznego itp.) na przebieg zjawisk promieniotwórczości, tj. na opisujące je prawo rozpadu.

Jest wiele powodów, które przemawiają za tym, że promieniowanie jest dobre. Są to:
• diagnoza chorób
• badanie wpływu leków na organizm
- np.: izotop 99Tc w postaci związku chemicznego wprowadza się do organizmu i śledzi jego drogę przez poszczególne narządy; w ten sposób bada się funkcjonowanie narządów;
• aparatura rentgenowska
- zdjęcia rentgenowskie przy zwichnięciach czy złamaniach;
• radioterapia:
- stosuje się ją w przypadku nowotworów szczególnie czerniaka (nowotwór skóry);
- jod 131 stosuje się do leczenia tarczycy;
• sterylizacja sprzętu medycznego;
• modyfikacji polimerów, materiałów oraz przyrządów półprzewodnikowych;
• barwienie:
- tkanin,
- szkła,
- sztucznych oraz naturalnych kamieni;
• analiza aktywacyjna, czyli jądrowa analiza składu materiałów; za pomocą tej metody można określić lub wykryć zanieczyszczenia, określić ilościową zawartość metali ciężkich w odpadach, azotu w ziarnach, nawozach sztucznych itd.; jej zaletą jest możliwość oznaczania jednocześnie wielu pierwiastków.
• wytwarzanie termokurczliwych rurek i taśm, które doskonale sprawdzają się jako izolacja elektryczna; znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie trzeba wykonać trwałe i szczelne połączenia elementów;
• technologia oczyszczania gazów odlotowych z instalacji spalających m.in.: węgiel (napromieniowanie gazów wiązką elektronów powoduje zredukowanie emisji dwutlenku siarki o 95%, a tlenków azotu o 80%);
• zastosowanie promieniowania w tzw.: aparaturze radiometrycznej, którą stanowią różnego rodzaju mierniki, czujniki, detektory i regulatory
• napęd wielu pojazdów:
- np.: w transporcie wodnym (reaktory takie mogą w przypadku zatopienia okrętu stanowić potencjalne źródło poważnego skażenia środowiska pierwiastkami promieniotwórczymi stanowiącymi ich paliwo);
• izotop węgla 14C zastosowano jako zegar archeologiczny

Jest także kilka powodów, które przemawiają przeciw promieniowaniu. Są to:
• reakcje rozszczepienia jąder pierwiastków promieniotwórczych przebiegają w sposób niekontrolowany wykorzystuje się je do produkcji broni masowego rażenia. W czasie wybuchu uwalnia się ogromna energia. Podczas zrzucenia bomb na Hiroszimę i Nagasaki wiele osób zmarło od razu, a u innych choroba popromienna rozwinęła się po kilku latach. Dlatego też produkcja i stosowanie izotopów powinna się odbywać pod ścisłą międzynarodową kontrolą.
• pierwiastki promieniotwórcze negatywnie działają na organizmy, również na człowieka. W wyniku pochłonięcia przez organizm dużych dawek promieniowania może wystąpić białaczka, nowotwór krwi, katarakta, choroba oczu, oraz choroba popromienna objawiająca się biegunką i nudnościami.
• awarie w elektrowniach jądrowych mogą być przyczyną katastrof, np. w 1986 roku wybuch w Czarnobylu nastąpiła awaria reaktora jądrowego, która doprowadziła do wybuchu, w efekcie, czego do atmosfery dostały się radioaktywne izotopy 131I oraz 137Cs, skażając znaczną część Europy.
• duży problem w wypadku energetyki jądrowej stanowią także odpady promieniotwórcze, powstające jako efekty działania reaktorów. (Istnieje niebezpieczeństwo, że dostaną się do środowiska).
• poważne niebezpieczeństwo dla środowiska ma też nieodpowiedzialne unieszkodliwianie i gromadzenie odpadów przemysłowych zawierających substancje promieniotwórcze, głównie w hutnictwie. (Składowanie na hałdach, mogą przedostać się do powietrza i do wody, a wraz z jej obiegiem do gleby i organizmów).
• napęd wielu pojazdów:
- np.: w transporcie wodnym (reaktory takie mogą w przypadku zatopienia okrętu stanowić potencjalne źródło poważnego skażenia środowiska pierwiastkami promieniotwórczymi stanowiącymi ich paliwo);

Jednym z najtragiczniejszych jednak negatywnych skutków „używania” przez człowieka promieniotwórczości jest wykorzystywanie jej w celach z założenia niszczycielskich i nastawionych na degradację. Takim celem zapewne jest wytwarzanie przez ludzi bezwzględnej, o ogromnej szkodliwości i potężnym polu rażenia wszelkiego rodzaju broni atomowej. Jest to broń masowego rażenia, wykorzystująca energię atomową, jej rozszczepienie bądź syntezę. Może być przenoszona przez samoloty bojowe lub rakiety, umieszczana w pociskach artyleryjskich lub stosowane jako miny. Oddziałuje na otoczenie poprzez falę uderzeniową, promieniowanie cieplne, promieniowanie przenikliwe oraz opad promieniotwórczy.

Moim zdaniem, mimo iż promieniotwórczość może przynieść nam wiele pozytywnych skutków i odkryć, powinniśmy w pewnym stopniu ograniczyć jej wykorzystywanie. Do pracy nad tym zjawiskiem powinno wyznaczać się ludzi doświadczonych, którzy nie będą próbować wykorzystać jej do niepożądanych celów. Badania te powinny być kontrolowane bardzo rygorystycznie i powinien być nad nimi stały nadzór. Zjawisko promieniotwórczości, bowiem, mimo że jest pomocne w naszym życiu i ma uzdrawiającą moc ( oczywiście, gdy jest właściwie wykorzystywane) może być największym wrogiem dla ludzkich istnień. Bo przynosząc zdrowie, energię i rozwiązanie niektórych problemów naukowych, przynosi też niszczycielską siłę, zabójcze promienie, destrukcyjną moc i okrutną, bezwzględną i nieodwracalną śmierć.