Promieniotwórczosć

Promieniotwórczość, a tym bardziej radioaktywność (choć jest to samo), to słowa, które kojarzą nam się z czymś trudnym. Jednak wbrew pozorom można to bardzo łatwo wytłumaczyć. Promieniotwórczość to rozszczepienie jąder atomów i wydzielanie przy tym różnych promieni α, β i γ oraz „X”.

Są dwa rodzaje promieniotwórczości: naturalna i sztuczna. Zajmiemy się najpierw tą pierwszą, gdyż człowiek ją pierwsza odkrył.

Jest to samoistne rozszczepianie pierwiastków promieniotwórczych. Czyli: niektóre pierwiastki mogą się samorzutnie rozpadać i te właśnie nazywamy radioaktywnymi.

Pierwiastki promieniotwórcze dzielą się na dwa rodzaje, w zależności od wysyłanych promieni. Jedne rozszczepiając się tworzą nowy pierwiastek i wysyłają promienie α, a drugie wysyłają promienie β.

Promieniotwórczość sztuczna polega na sztucznym rozszczepianiu się jądra atomu przez bombardowanie np. neutronami lub protonami.

Mamy nadzieję, że po tym krótkim, aczkolwiek jasnym wyjaśnieniu, wszyscy chociaż trochę pojęli ten proces.

Oczywiście, jak każdy inny musiał być przez kogoś odkryty. W tej dziedzinie mamy wielu odkrywców, naukowców i badaczy, pochodzących głównie z początku XIX wieku. Promieniotwórczość naturalną odkrył Francuz, Antione Henri Becquerel. Otrzymał on za to odkrycie Nagrodę Nobla.

Natomiast promieniotwórczość sztuczną odkryła Francuzka wraz ze swoim mężem. Byli to Irena i Frederic Joliot – Curie. Nie trzeba chyba wspominać, że Irena to córka słynnej Polki, która również bardzo wiele dokonała w dziedzinie promieniotwórczości. Jest to oczywiście Maria Curie – Skłodowska. To właśnie ona, wraz z mężem Piotrem, odkryła rad i polon, za co dostali Nagrody Nobla.

Czy ktoś z Was wie, jak nazywa się inaczej prześwietlenie? Oczywiście, że roentgen. Nazwa ta pochodzi niemieckiego badacza, – Wilhelma Conrada Roentgena. To on wynalazł promienie, zwane „X”.

Sumując, w dziedzinie promieniotwórczości, zostało rozdane ok. 7 Nagród Nobla. Jest to spory dorobek.

Możnaby pomyśleć, że te wszystkie odkrycia są niczemu niepotrzebne. Co z tego, że Ci ludzie się tak natrudzili, jeśli my nic z tego nie mamy. Jednak jest to mylne stwierdzenie. Bardzo wiele dziedzin, mogło się rozwinąć dzięki promieniotwórczości. Szczególną jest medycyna. Promieniotwórczość wykorzystuje się przy produkcji niektórych leków, a także gdy trzeba zrobić prześwietlenie. Pomyślmy o ile trudniej, żyło się ludziom, gdy nie mogli prześwietlić skóry. Zwykłe złamanie nie jest wtedy prostą sprawą. Również komórki nowotworowe są pokonywane przez radioterapię. Nie trzeba chyba mówić, ze są to bardzo korzystne dla człowieka zastosowania promieniotwórczości. Istnieją jednak też trochę gorsze.

Wiadomo, że w reaktorach jądrowych wytwarza się energię. Ten proces jest zapewne bardzo dobry. Gorzej, gdy taki reaktor wybuchnie. Zapewne wszyscy słyszeli o katastrofie w Czarnobylu. Mimo, że było to 16 lat temu, skutki widać też dziiaj. W promieniu wielu kilometrów gleba, woda i powietrze zostało skażone. Ludzie, którzy zamieszkiwali te tereny, albo zmarli, albo chorowali an bardzo ciężkie schorzenia. Kobiety napromieniowane, rodzą teraz chore dzieci. W pierwszych dniach po wybuchu w Polsce promieniowanie było do 30 razy większe od normalnego. Ucierpiało na tym wielu ludzi, a ta katastrofa wszystkim została na długo w pamięci. Dlatego teraz, gdy tylko są jakieś małe wzmianki o zagrożeniu promieniowaniem w aptekach ustawiają się gigantyczne kolejki po leki.

Tak, więc widać, że promieniotwórczość ma swoje złe i dobre strony, ale trudno sobie wyobrazić o ile pogorszyłby się standard życia, gdyby jej nie było.

Pytania na plusy:
1. Jak inaczej nazywa się promieniotwórczość?
2. Jak inaczej nazywa się prześwietlenie?
3. Jak nazywała się Polka, która odkryła rad i polon?
4. Jakie są zastosowania promieniotwórczości w medycynie?
5. Gdzie była wielki wybuch jądrowy, straszny w skutkach?
6. W którym to było roku?
7. Jakie były i są jego skutki?
8. Jacy badacze zajmowali się promieniotwórczością?
9. Kto odkrył promieniotwórczość naturalną?
10. Kto odkrył promieniotwórczość sztuczną?

Co to jest promieniotwórczość?

Promieniotwórczość to samoistne rozszczepianie się pierwiastków promieniotwórczych. Podczas tegoż rozszczepiania tworzy się nowy pierwiastek oraz wysyłane są promienie  lub .

Rodzaje promieniotwórczości.

Jest promieniotwórczość naturalna (samoistne rozszczepianie atomów) i sztuczna (rozpad jąder poprzez bombardowanie przez np. protony lub neutrony).

Ludzie, którzy zajmowali się promieniotwórczością.

- Maria Curie Skłodowska, Polka. Odkryła rad i polon. Dostała Nagrodę Nobla sama i z mężem Piotrem.
- Irena i Frederic Joliot – Curie, Francuzi. Odkryli promieniowanie sztuczne. Otrzymali Nagrodę Nobla.
- A. H. Becquerel, Francuz. Odkrył promieniowanie naturalne. Dostał Nagrodę Nobla.
- W. C. Roentgen, Niemiec. Odkrył promieniowanie elektromagnetyczne „X”. Otrzymał Nagrodę Nobla.

Zastosowanie promieniotwórczości.

W medycynie:
- produkcja niektórych leków
- radioterapia
- prześwietlenia

W energetyce:
- reaktory jądrowe