Publiczne prawo gospodarcze

Ustawa – PRAWO BANKOWE:
1. reguluje zasady prowadzenia działalności bankowej,
2. określa organizację wewnętrzną banku,
3. określa procedurę tworzenia banku,
4. określa sposób wykonywania nadzoru bankowego,
5. określa zasady działania oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych w naszym kraju.
BANK – osoba prawna, utworzona zgodnie z przepisami ustawy, działająca na podstawie zezwolenia i wykonująca czynności bankowe, obciążające ryzykiem, powierzone bankowi środki finansowe.

Czynności bankowe:
1) przyjmowanie wkładów pieniężnych, płatnych na żądanie;
2) prowadzenie rachunków bankowych;
3) udzielanie kredytów;
4) emisja bankowych papierów wartościowych;
5) prowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych;
6) udzielanie gwarancji bankowych.

Oprócz tego bank może:
1) nabywać akcje,
2) dokonywać obrotu papierami wartościowymi,
3) nabywać i zbywać nieruchomości,
4) świadczyć usługi konsultacyjno – doradcze.

Formy działania banków:
1) bank państwowy – tworzony w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, na wniosek ministra skarbu, zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego.
Organy wewnętrzne banku państwowego:
rada nadzorcza banku – powoływana jest na 3 lata. Osoby, które chcą w niej zasiadać muszą mieć odpowiednie doświadczenie zawodowe, kwalifikacje do wypełniania tej funkcji. Członków rady nadzorczej powołuje minister skarbu. Osoby, zasiadające w radzie nadzorczej nie mogą prowadzić dodatkowej działalności konkurencyjnej, czyli nie mogą zasiadać w organach zarządzających innych banków. Chyba, że bank państwowy jest udziałowcem innego banku.
Rada nadzorcza:
a) sprawuje nadzór nad działalnością banku państwowego;
b) zatwierdza sprawozdania finansowe działalności banku, sporządzone przez zarząd banku;
c) akceptuje sposób podziału zysków, uzyskanych przez bank;
d) udziela zarządowi banku zleceń na wykonywanie określonych czynności.
zarząd banku – członków zarządu banku i prezesa powołuje rada nadzorcza banku. Zgodę na powołanie poszczególnych członków zarządu musi wyrazić Komisja Nadzoru Bankowego. Tu też obowiązuje ten sam zakaz, dotyczący prowadzenia działalności konkurencyjnej. Zarząd podejmuje uchwały w sprawach wiążących dla banku. Uchwały te wykonuje prezes banku.
Zadania zarządu – zajmuje się wszystkimi sprawami, które nie są zastrzeżone dla rady nadzorczej.
Prezes:
a) stoi na czele zarządu,
b) przewodniczy zarządowi,
c) organizuje jego pracę,
d) reprezentuje cały bank w kontaktach zewnętrznych,
e) jest odpowiedzialny za wewnętrzną organizację takiego banku państwowego.
Szczegóły dotyczące działalności banku, struktur wewnętrznych banku, sposób działania banku, zasady jego działania – wszystko to jest zapisane w statucie banku państwowego. Statut zostaje nadany bankowi rozporządzeniem ministra skarbu w porozumieniu z ministrem finansów w uzgodnieniu z Komisją Nadzoru Bankowego.
2) bank spółdzielczy – wewnętrzna organizacja banku spółdzielczego określa statut tego banku, który jest sporządzony pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego.
Działalność banku spółdzielczego – bank ten jest spółdzielnią. Z jego dobrodziejstw korzystać mogą tylko jej członkowie.
3) bank w formie spółki akcyjnej
Formy spółki akcyjnej nie ma tylko NBP.
Organy banku w formie spółki akcyjnej:
Rada Nadzorcza – w jej skład musi wchodzić co najmniej 5 osób. O wyborze decydują względy zawodowe, wykształcenie. O wyborze należy powiadomić KNB.
Członków rady nadzorczej powołuje walne zgromadzenie akcjonariuszy.
Zarząd – co najmniej 3 osoby. Na czele stoi prezes. Członków powołuje rada nadzorcza. Osoba prezesa, a także co najmniej 2 członków zarządu powoływani są przez radę nadzorczą, ale za zgodą KNB.
KNB może omówić powołania do rady nadzorczej lub zarządu, gdy:
osoba kandydująca jest karalna,
wobec tej osoby został orzeczony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
osoba spowodowała powstanie udokumentowanej straty w działalności tegoż banku
wobec tej osoby prowadzone jest postępowania karne lub postępowanie karno – skarbowe.
W oparciu o te przyczyny KNB może nie udzielić zgody.
Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy – obejmuje wszystkich akcjonariuszy, czyli tych, którzy mają akcje takiego banku. Ilość akcji przekłada się na ilość głosów. Walne zgromadzenie akcjonariuszy działa w formie posiedzeń. W ich trakcie podejmowane są decyzje, ale najpierw są wnioski i w ich oparciu podejmowane są decyzje.
Protokół jest dokumentem, który potwierdza, że było takie walne zgromadzenie. Protokół po 14 dniach trafia do zarządu (nadzoru?) bankowego. Zarząd ustala strategię działania banku.

Utworzenie banku państwowego za granicą, bądź oddziału tego banku wymaga zgody KNB. Bank, który chce podjąć takie działania musi wystąpić do KNB z wnioskiem.
Wniosek powinien zawierać:
1) nazwę,
2) siedzibę,
3) formę organizacyjną,
4) dane, dotyczące wysokości kapitału początkowego,
5) dane, dotyczące założycieli banku.
Do wniosku dołączyć trzeba plan działalności finansowej banku na okres najbliższych 3 lat. Projekt statutu banku oraz informacje o przepisach prawa, dotyczących bankowości, jakie obowiązują w miejscu, w którym ma powstać bank za granicą.

Bank zagraniczny otwiera u nas swój oddział. Zgody na to udziela KNB w uzgodnieniu z ministrem finansów. Bank, który chce podjąć takie działania musi wystąpić do KNB z wnioskiem.
Wniosek powinien zawierać:
1) nazwę,
2) siedzibę,
3) formę organizacyjną oddziału banku zagranicznego w naszym kraju,
4) dane, dotyczące wysokości kapitału początkowego,
5) dane co najmniej 2 osób, mających pełnić funkcje kierownicze w takim oddziale.
Do wniosku należy dołączyć regulamin organizacyjny. Bank macierzysty wystawia zobowiązanie, iż będzie zaspokajał roszczenia, które mogą zaistnieć w związku z działalnością tego oddziału w naszym kraju.
Oddziały banków zagranicznych są wpisywane do KRS-u do rejestru przedsiębiorców. Oddział działa w oparciu o regulamin organizacyjny, nadany przez bank macierzysty. Późnij można dokonać zmian w regulaminie, ale za zgodą KNB.


POSTĘPOWANIE W CELU UTWORZENIA BANKU

Podmiot zainteresowany prowadzeniem działalności bankowej może utworzyć bank, jeżeli:
1) uzyskał zezwolenie na utworzenie banku i prowadzenie działalności bankowej od KNB;
2) zgromadził odpowiednią ilość funduszy, które mają stanowić kapitał podstawowy (w przypadku banku państwowego co najmniej 1 mln zł, a w przypadku banku w formie spółki akcyjnej co najmniej 5 mln zł);
3) zatrudni osoby, dające rękojmie należytego prowadzenia działalności przez bank;
4) założy plan działalności na okres najbliższych 3 lat;
5) dysponuje pomieszczeniami i odpowiednimi zabezpieczeniami technicznymi dla bezpieczeństwa środków finansowych, które będą lokowane w takim banku.
O udzielenie zezwolenia należy złożyć wniosek, w którym należy podać:
1) nazwę;
2) siedzibę;
3) dane założycieli;
4) rodzaj czynności bankowych, które będą dokonywane przez ten bank.
Do wniosku należy dołączyć projekt statutu przyszłego banku.
KNB w ciągu 3 m-cy od złożenia wniosku podejmuje decyzję, czy wyrazi zgodę czy też nie.
Komisja zanim to zrobi, sprawdza:
1) czy bank jest należycie przygotowany organizacyjnie do prowadzenia takiej działalności;
2) czy zgromadzona została odpowiednia kwota kapitału początkowego;
3) czy są zabezpieczenia techniczne i czy są one wystarczające dla zabezpieczenia tego, co będzie w banku przechowywane;
4) potencjalnych kandydatów, którzy mają sprawować określone funkcje bankowe.


Zezwolenie powinno zawierać:
1) nazwę,
2) siedzibę,
3) rodzaj działalności, rodzaj czynności bankowych.

Przyczyny odmowy udzielenia zezwolenia:
1) jeżeli KNB stwierdzi, że działalność prowadzona przez bank naruszałaby przepisy prawne;
2) jeżeli w związku z działalnością banku zagrożony byłby interes potencjalnych klientów banku;
3) jeżeli brak jest gwarancji bezpieczeństwa dla środków pieniężnych, które byłyby gromadzone w banku;
4) jeżeli przepisy prawa, obowiązujące w miejscu działania banku, uniemożliwiają, bądź utrudniają sprawowanie nad nim nadzoru.
zezwolenie jest ważne przez rok od jego wydania i w przeciągu roku podmiot powinien rozpocząć działalność. Jeśli tego nie zrobi, zezwolenie jest cofnięte.

Rodzaje rachunków bankowych:
1) rozliczeniowe (np. bieżące, pomocnicze),
2) lokat terminowych,
3) oszczędnościowe,
4) oszczędnościowo-rozliczeniowe,
5) terminowych lokat rozliczeniowych,
6) powiernicze.
Żeby bank pośredniczył w rozliczeniach, co najmniej jedna ze stron musi mieć otwarty rachunek bankowy.

Formy gotówkowe:
1) wpłaty gotówkowe na rachunek,
2) czeki gotówkowe.
Formy bezgotówkowe:
1) polecenie przelewu,
2) polecenie zapłaty,
3) czek rozrachunkowy,
4) karta płatnicza.

ZRZESZANIE SIĘ I ŁĄCZENIE SIĘ BANKÓW

Zrzeszanie. Bank może się zrzeszyć z innym bankiem na podstawie umowy. Taka umowa przedstawiana jest KNB. Umowa określa zasady.......

Rada zrzeszenia banków – prezesi banków, które się zrzeszyły.

Łączenie się banków. Banki mogą połączyć się w oparciu o zezwolenie KNB. Komisja może odmówić zgody na połączenie się banków, jeżeli takie połączenie byłoby niekorzystne dla stabilnej działalności banku.
Zrzeszenie od łączenia się różni się tym, że w zrzeszeniu nie łączy się majątków. Natomiast w łączeniu bank przejmujący wchłania (zabiera) majątek banku przejmowanego.


Nadzór bankowy – prowadzony jest przez KNB.
KNB:
1) dokonuje oceny pozycji i sytuacji finansowej banku;
2) bada jakość zarządzania bankiem;
3) bada zdolność banku do udzielania kredytu;
4) bada przestrzeganie przez bank ryzyka.

KNB może zlecić bankowi:
1) podjęcie kroków, mających na celu przywrócenie płynności finansowej banku;
2) zwiększenie przez bank funduszy własnych;
3) może zakazać bankowi prowadzenia określonych form reklamy.


POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE I LIKWIDACYJNE

Jeżeli bank wykazuje stratę bilansową, lub jeżeli jest zagrożenie w kwestii niewypłacalności banku, to w tej sytuacji zarząd powiadamia KNB, a komisja ta zobowiązuje organy banku do przedstawienia programu naprawczego. W ramach prowadzonego postępowania naprawczego zysk, wypracowany przez bank, przekazywany zostaje na pokrycie strat banku. Jeżeli przeprowadzone postępowanie naprawcze nie przynosi rezultatu, KNB może wtedy zakazać bankowi udzielania kredytów. Może zażądać od zarządu banku, żeby ten zwołał WZA i wówczas akcjonariusze mają zdecydować, co dalej.
Komisja może ustanowić w banku zarząd komisaryczny po to, żeby odsunąć dotychczasowy zarząd banku. Zarząd komisaryczny przejmuje „władzę”, żeby uratować ten bank. Jeżeli po 6 m-cach od WZA strata banku wynosi ponad połowę jego funduszu własnego, to w tej sytuacji KNB:
1) może podjąć decyzję o przejęciu takiego banku przez inny bank,
2) podejmuje decyzję o cofnięciu zezwolenia i rozpoczęciu postępowania likwidacyjnego.
Jeśli chodzi o bank państwowy, to KNB zwraca się do Rady Ministrów i to właśnie rada decyduje, co się z bankiem ma stać.
Po doręczeniu decyzji o likwidacji Rada Nadzorcza w ciągu 7 dni może wnieść skargę do Sądu Administracyjnego. Wraz z rozpoczęciem postępowania likwidacyjnego powołuje się likwidatora. Zarząd ulega rozwiązaniu, Rada Nadzorcza zawieszeniu, wszystkie decyzje podejmuje likwidator. Od rozpoczęcia postępowania likwidacyjnego dywidendy się nie wypłaca. Likwidator działania prowadzi w uzgodnieniu z KNB. Powołanie likwidatora ma na celu łagodne zakończenie działalności banku.
W momencie, gdy aktywa banku są niewystarczające na pokrycie strat, właściwe osoby (likwidator, zarząd komisaryczny, zarząd banku) powiadamiają o tym KNB. Komisja występuje z wnioskiem o ogłoszenie upadłości do Sądu Okręgowego, właściwego miejscowo do miejsca, w którym bank działał i to ten sąd ogłasza upadłość banku.
O upadłości informowane są:
bankowy fundusz gwarancyjny,



PRAWO UBEZPIECZENIOWE

Działalność ubezpieczeniowa:
I. ustawa o działalności ubezpieczeniowej
II. ustawa o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz rzeczniku ubezpieczonych
III. ustawa o pośredniku ubezpieczeniowym
Wszystkie ustawy są z 23.V.2003r.
Ad. I. Ustawa o działalności ubezpieczeniowej – określa wykonywanie zadań w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych.
Działalność ubezpieczeniowa – czynności ubezpieczeniowej związane z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek wystąpienia ryzyka skutków zdarzeń losowych.

Czynności ubezpieczeniowe:
1) zawieranie umów ubezpieczenia, umów reasekuracji i gwarancji ubezpieczeniowej;
2) ustalanie wysokości składek ubezpieczeniowych;
3) ustanawianie zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych;
4) ocena ryzyka ubezpieczeniowego;
5) wypłacanie odszkodowań;
6) składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowanie.

Działalność ubezpieczeniowa prowadzona jest przez zakłady ubezpieczeń. Są 2 formy zakładów ubezpieczeń:
1) spółka akcyjna,
2) towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych.
Prowadzenie działalności wymaga zezwolenia udzielanego przez organ nadzoru, którym jest Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Podstawą udzielenia ochrony jest umowa zawarta z klientem. Umowa ta ma dobrowolny charakter. Wysokość składek wpłaconych z tytułu ubezpieczeń przez zakład ubezpieczeń w oparciu o ocenę stopnia ryzyka wystąpienia zdarzenia losowego.
Ad.1) W spółce akcyjnej są organy, zarząd, Rada Nadzorcza. Żeby być członkiem, trzeba mieć wyższe wykształcenie, być osobą niekaralną, mieć zdolność do czynności prawnych. Zasiadanie w takich podmiotach, jak: banki, NFI, Powszechne Towarzystwo Emerytalne oraz prowadzenie działalności maklerskiej, uniemożliwia bycie członkiem organu ubezpieczeń.

Ad. 2) towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych - jest to zakład ubezpieczeń, który świadczy usługi ubezpieczeniowe tylko członkom tego towarzystwa.
Towarzystwo wpisywane jest do KRS-u, posiada samodzielną osobowość prawną, organizację wewnętrzną określa statut towarzystwa, sporządzony w formie aktu notarialnego.
Statut ten zawiera:
1) nazwę towarzystwa,
2) siedzibę towarzystwa,
3) liczbę członków zarządu i Rady Nadzorczej,
4) rzeczowy zakres działalności,
5) wysokość kapitału zakładowego,
6) zasady zagospodarowania nadwyżki,
7) sposób uzyskania członkostwa w towarzystwie i jego utraty.

Organy, działające w ramach towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych:
1) zarząd:
prowadzi sprawy towarzystwa,
reprezentuje towarzystwo na zewnątrz,
zwołuje Walne Zgromadzenie Członków Towarzystwa.
Formą prawną działania są uchwały, które są podpisywane przez członków zarządu.
2) Rada Nadzorcza:
co najmniej 5 osób, powoływanych przez Walne Zgromadzenie Członków Towarzystwa,
sprawuje nadzór nad działalnością towarzystwa,
ocenia sprawozdania finansowe składane przez zarząd,
powołuje, odwołuje, bądź zawiesza cały zarząd lub jego członków,
podejmuje uchwały bezwzględną większością głosów w obecności przynajmniej połowy członków zarządu.
3) Walne Zgromadzenie Członków Towarzystwa:
Zwoływane w terminie 6 m-cy po zakończeniu roku obrotowego,
Rozpatruje się na nim sprawozdania zarządu z działalności towarzystwa,
Podejmuje się decyzje o podziałach nadwyżki wykazanej w bilansie,
Udziela się absolutorium poszczególnym członkom zarządu lub rady z wykonania przez nich określonych zadań. To zebranie odbywa się w siedzibie towarzystwa. Co do zasady zwoływane jest przez zarząd, ale Rada Nadzorcza może zwołać Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie. Jeżeli uzasadniona jest ku temu przyczyna, a zarząd nie dokonał zwołania zgromadzenia w ciągu 14 dni od zgłoszenia takiego wniosku. Z takim wnioskiem mogą wystąpić członkowie towarzystwa, posiadający co najmniej 1/10 głosów na Walnym Zgromadzeniu.
Walne Zgromadzenie otwiera przewodniczący Rady Nadzorczej. Z pośród uczestników następuje wybór przewodniczącego obradom. W trakcie Walnego Zgromadzenia zapadają uchwały bezwzględną większością głosów. Dokumentem świadczącym o przeprowadzeniu Walnego Zgromadzenia jest protokół, sporządzony przez notariusza. W trakcie W.Z. może być podjęta uchwała o rozwiązaniu towarzystwa lub o połączeniu się z innym towarzystwem, ale musi głosować za tym co najmniej ¾ uczestników tego zgromadzenia. Taka sama liczba uczestników musi być , jeśli chce się wprowadzić zmiany w statucie.
Zezwolenia w tej dziedzinie udziela KNU i FE. Żeby się o nie ubiegać potrzebny jest wniosek, który powinien zawierać:
a) Nazwę i siedzibę zakładu ubezpieczeń,
b) Wysokość kapitału niezbędnego dla rozpoczęcia prowadzenia działalności,
c) Wskazanie właścicieli zakładu ubezpieczeń,
d) Wskazanie formy organizacyjnej, w jakiej zakład ubezpieczeń będzie istniał,
e) Podanie danych osobowych członków zarządu i Rady Nadzorczej,
f) Podanie danych aktuariusza (jest to osoba, która prowadzi księgi rachunkowe zakładu ubezpieczeń)
Do wniosku dołączyć należy:
a) projekt statutu zakładu ubezpieczeń,
b) projekt ogólnych warunków ubezpieczeń, oferowanych przez zakład ubezpieczeń,
c) plan działalności na najbliższe 3 lata,
d) odpis z KRS-u i notarialne poświadczenie danych osobowych, zarówno założycieli, jak i członków organów nadzwyczajnych.

Organ nadzoru odmówi udzielenia zezwolenia, gdy:
1) są braki w dokumentach (błędy, niedostarczenie dokumentów, które muszą być dołączone do wniosku);
2) jest brak rękojmi ze strony kandydatów na członków organów zarządzających, rękojmi należytego wykonania organizacji zarządzających;
3) zagrożenie obronności, bezpieczeństwa interesu publicznego;
4) założyciele nie będą w stanie udokumentować legalnych źródeł, posiadanych przez siebie środków finansowych, które przekazują jako kapitał własny dla zakładu ubezpieczeń.
Podmiot, który uzyskał zezwolenie, zobowiązanym jest w ciągu roku od dnia jego uzyskania rozpocząć działalność. Momentem rozpoczęcia przez zakład ubezpieczeń działalności jest zawarcie pierwszej umowy ubezpieczenia.
Zezwolenie może być cofnięte, gdy:
1) w trakcie prowadzonej działalności zakład ubezpieczeń zaprzestał wypełniać warunki zezwolenia, prowadzi działalność sprzeczną;
2) działalność zakładu ubezpieczeń narusza obowiązujące przepisy prawne;
3) zakład ubezpieczeń nie rozpoczął działalności w ciągu 12 m-cy od uzyskania zezwolenia;
4) przerwa w prowadzeniu działalności była dłuższa niż 6 m-cy;
5) zakład ubezpieczeń sam rezygnuje z prowadzenia działalności.

Ad. II. Ustawa o nadzorze ubezpieczeniowym
Organem nadzoru ubezpieczeniowego jest KNU i FE. Nadzorowi podlega działalność w zakresie:
1) ubezpieczeń,
2) pośrednictwa ubezpieczeniowego,
3) funduszy emerytalnych,
4) pracowniczych funduszy emerytalnych.
Cel nadzoru – ochrona interesów osób ubezpieczających się , ubezpieczonych, członków funduszy emerytalnych, uczestników pracowniczych funduszy emerytalnych.
Komisja jest centralnym organem państwowym. Nadzór nad nią sprawuje minister finansów.
Skład komisji:
a) przewodniczący komisji -........
b) zastępcy przewodniczącego – jest ich 2; jeden delegowany przez ministra finansów, a drugi przez ministra ds. zabezpieczenia społecznego;
c) przewodniczący komisji papierów wartościowych, bądź jego zastępca;
d) prezes urzędu ochrony konkurencji i konsumentów.
W posiedzeniach komisji głosem doradczym jest:
1) przedstawiciel prezydenta RP,
2) rzecznik ubezpieczonych,
3) generalny inspektor nadzoru bankowego.
Warunki, które trzeba spełnić, żeby być przewodniczącym:
1) obywatelstwo polskie,
2) wyższe wykształcenie matematyczne, ekonomiczne lub prawne;
3) 4-letnie doświadczenie w sektorze ubezpieczeń.
Przewodniczący może być odwołany, gdy:
1) złoży rezygnację,
2) długotrwała choroba (ponad 6-ciomiesięczna),
3) rażąco naruszy przepisy Konstytucji lub ustaw,
4) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo,
5) rażąco naruszy interesy osób ubezpieczających się, ubezpieczonych, członków funduszy emerytalnych, uczestników pracowniczych funduszy emerytalnych.


1) kontrola stanu majątkowego podmiotów, prowadzących działalność ubezpieczeniową,
2) kontrola działalności ubezpieczeniowej tych podmiotów,
3) podejmowanie działań mających na celu zapewnienie zgodności z prawem działalności podmiotów, świadczących usługi ubezpieczeniowe.
Komisja podejmuje swoje rozstrzygnięcia w drodze uchwał. Uchwały zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej 3 członków komisji. Szczegóły organizacji pracy komisji określa regulamin uchwalony przez komisję.
Urząd komisji – podmiot, który zajmuje się obsługą komisji.
Sposób działania urzędu komisji określony jest w statucie. Ten statut nadawany jest w drodze zarządzenia przez ministra finansów w porozumieniu z ministrem ds. zabezpieczenia społecznego. Komisja sporządza coroczne sprawozdania ze swojej działalności, przekazując je organowi nadzoru. Dodatkowo komisja do 31.X następnego roku kalendarzowego składa sprawozdanie z działalności poprzedniego roku obu ministrom.

Rzecznik ubezpieczonych – osoba, która reprezentuje interesy podmiotów ubezpieczających się , ubezpieczonych, członków funduszy emerytalnych i uczestników pracowniczych funduszy emerytalnych. Rzecznik ubezpieczonych współpracuje z krajowymi i zagranicznymi organizacjami konsumenckimi oraz z rzecznikiem praw obywatelskich. Posiada on osobowość prawną, jego siedzibą jest Warszawa. Powoływany jest przez prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra finansów w porozumieniu z ministrem ds. zabezpieczenia społecznego na 4-letnią kadencję. Ta sama osoba może piastować to stanowisko przez 2 kadencje. Wymagania, jakie musi spełnić to:
wyższe wykształcenie,
wiedza i doświadczenie dotyczące ubezpieczeń.

Zadania rzecznika:
1) rozpatruje skargi kierowane do niego,
2) opiniuje projekty aktów normatywnych, dotyczących kwestii ubezpieczeń,
3) występuje do właściwych organów z wnioskiem o inicjatywę ustawodawczą w kwestii wprowadzenia nowych rozwiązań w dziedzinie ubezpieczeń,
4) umożliwia polubowne i pojednawcze rozwiązywanie konfliktów na linii: zakład ubezpieczeń i jego klienci.
Biuro rzecznika – organizację wewnętrzną określa statut nadawany przez premiera na wniosek rzecznika. Organem opiniodawczo – doradczym dla rzecznika jest Rada Ubezpieczonych. Członków tej rady powołuje minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego na wniosek rzecznika.

Rada Ubezpieczonych składa się z:
1) 2 reprezentantów samorządu terytorialnego, którzy pochodzą z komisji wspólnej rządu i samorządu terytorialnego;
2) 2 przedstawicieli krajowych organizacji konsumenckich;
3) 2 przedstawicieli ogólnokrajowej organizacji pracodawców;
4) 2 przedstawicieli rzecznika praw obywatelskich;
5) po 2 przedstawicieli z każdej z organizacji związkowych i 1 przedstawiciel najliczniejszej organizacji emeryckiej.
Rada Ubezpieczonych działa w oparciu o uchwalony przez siebie i zatwierdzony przez rzecznika regulamin. Członkom rady nie przysługuje wynagrodzenie za wypełnianie tej funkcji.
Rzecznik podejmuje działania z urzędu na wniosek:
1) osób, które wystąpiły do niego ze skargą lub z prośbą o interwencję;
2) organów nadzoru, kontroli lub innych organów administracji publicznej.
Rzecznik, kiedy zapozna się ze sprawą, może:
1) wskazać wnioskodawcy przysługujące mu prawa i środki do działania;
2) przekazać sprawę wg właściwości innemu organowi;
3) nie podjąć żadnej czynności, ale musi to uzasadnić i to uzasadnienie musi trafić do wnioskodawcy;
4) wystąpić do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały przez ten sąd, w celu wyjaśnienia przepisów prawnych, bądź w celu wyjaśnienia rozbieżności, jakie istnieją w orzecznictwie.
Rzecznik w ciągu 60-ciu dni od zakończenia roku kalendarzowego składa prezesowi Rady Ministrów sprawozdanie z prowadzonej działalności.


































ODDIZAŁ I PRZEDSTAWICIELSTWO.
W kwestii swobody działalności gospodarczej decyduje zasada wzajemności. Swoboda odnosi się również do cudzoziemców, prowadzących w naszym kraju działalność. Obowiązuje wolność działalności gospodarczej. Każdy, kto chce prowadzić działalność, ma „zielone światło”. Na prowadzenie działalności potrzebne jest zezwolenie, bądź koncesja. W pewnych dziedzinach nie może być bałaganu. Dziedziny objęte zezwoleniami i koncesjami wymagają porządku. W pewnych dziedzinach państwo „zarezerwowało” sobie możliwość ingerencji, kontroli właśnie poprzez koncesje i zezwolenia. Państwo trzyma taką dziedzinę w ryzach.
Dziedziny te podzielono na:
koncesje – są to dziedziny istotne, strategiczne dla państwa; efekty tej działalności będą biły w nas, czyli społeczeństwo;
zezwolenia – ta dziedzina też wymaga porządku, chociaż ma nieco mniejsze znaczenie strategiczne niż dziedziny objęte koncesją.
Koncesje dotyczą takich dziedzin jak:
1) prawo energetyczne (dostawy energii i ciepła),
2) kwestie przewozów lotniczych,
3) radio i TV,
4) ochrona osób i mienia,
5) kopalnie – poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie tego, co jest w ziemi,
6) produkcja broni, amunicji itp.
Wcześniej było 8 dziedzin, objętych koncesją. Ubył punkt dotyczący kolei i dróg. Jeśli chodzi o drogi to w tej dziedzinie nie potrzebne jest nawet zezwolenie.
Zezwolenia obejmują 25 dziedzin działalności gospodarczej.
Dziedziny koncesyjne są omówione w poszczególnych ustawach.
Koncesje – są to dziedziny strategiczne dla państwa. Decyduje tu minister odpowiedni dla danej działalności. Przyznanie koncesji, cofnięcie jej, bądź odmowa jej udzielenia lub zmiana warunków koncesji dokonywane są w drodze decyzji administracyjnej. Koncesja przyznawana jest na określony czas, w przeciwieństwie do zezwoleń, które przyznawane są na czas nieokreślony. Koncesję można mieć przyznaną od 5 do 50 lat. Nie może być przyznana na więcej niż 50 lat. Natomiast wyjątkiem jest, że może być przyznana na mniej niż 5 lat. Dzieje się tak w przypadku, gdy zainteresowany złoży wniosek, iż chciałby, aby koncesję przyznano mu na okres krótszy.
Całość procedury odbywa się przed właściwym organem koncesyjnym. Składa się wniosek o udzielenie koncesji do właściwego organu koncesyjnego. Musi być w nim:
podany i oznaczony podmiot, który się o nią ubiega;
nr KRS-u;
podane o jaki rodzaj działalności nam chodzi, na co chcemy koncesję;
pozostałe elementy zależą od dziedziny, w której ubiegamy się o koncesję.
Taki wniosek trafia do organu koncesyjnego. Organ ten sprawdza wniosek. Jeśli są braki, to organ wyznacza termin na ich uzupełnienie. Jeżeli dokumenty są niepoprawnie wypełnione może to być podstawą do tego, żeby koncesji nie udzielić. Organ sprawdza też, czy podmiot jest w stanie prowadzić daną działalność. Sprawdzeniu podlega wiarygodność przedsiębiorcy, bo organ „daje głowę” za tę działalność. Jeśli wszystko jest w porządku, to organ udziela koncesji.
Przyczyny odmowy udzielenia koncesji:
1) nie wypełnienie przez wnioskodawcę wszystkich warunków postawionych przez organ udzielający koncesji, czyli braki w dokumentach i nieścisłości;
2) informacje, które organ uzyskuje z wywiadu środowiskowego, np. wiadomo, że ktoś nie podoła prowadzeniu działalności;
3) względy bezpieczeństwa, porządku publicznego.







Ad.4. Koncesja w zakresie ochrony osób i mienia (ustawa z 1997r. – o ochronie osób i mienia). Koncesja w tej dziedzinie dotyczy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług odnośnie ochrony osób, bądź mienia. Organem koncesyjnym jest minister spraw wewnętrznych i administracji, który udziela koncesji wspólnie z właściwym miejscowo wojewódzkim komendantem policji. Mogą o nią ubiegać się osoby fizyczne, które mają status przedsiębiorcy i legitymują się licencją II stopnia w zakresie ochrony osób, bądź mienia. O koncesję tę mogą ubiegać się również osoby prawne, przy czym co najmniej jeden ze wspólników musi mieć licencję II stopnia. Koncesja ta może być przyznana na okres od 5 do 50 lat.
Odmowa koncesji następuje, gdy:
1) wnioskodawca nie spełnił warunków wykonywania działalności zapisanych w koncesji;
2) względy bezpieczeństwa, obronności, ochrona dóbr obywateli;
3) odmawia się przedsiębiorcy, któremu w okresie ostatnich 3 lat cofnięto koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej;
4) jeżeli w stosunku do przedsiębiorcy otwarto postępowanie likwidacyjne, bądź ogłoszono jego upadłość.
Koncesja zawiera:
1) oznaczenie przedsiębiorcy (nazwa i siedziba);
2) jeżeli jest to spółka, podanie wszystkich wspólników;
3) określenie świadczonych usług w zakresie ochrony lub mienia;
4) określenie daty rozpoczęcia działalności;
5) określenie obszaru terytorialnego działalności, którą osoba lub firma będzie prowadziła.
Przedsiębiorca wraz z uzyskaniem koncesji musi:
1) powiadomić organ koncesyjny o rozpoczęciu prowadzenia działalności;
2) musi prowadzić dokumentację i przechowywać dokumenty......................
3) ma obowiązek przedstawiania zgromadzonej dokumentacji na każdorazowe żądanie kontrolującego;
4) ma obowiązkowo zachowywać formę pisemną odnośnie umów, które przedsiębiorca zawiera..........................
5) oznaczyć swoich pracowników w jednolity sposób i ma zapewnić im ubrania ochronne.
Cofnięcie koncesji:
1) prawomocne orzeczenie sądu;
2) niepodjęcie działalności w terminie wyznaczonym przez koncesję;
3) trwałe zaprzestanie wykonywania działalności;
4) rażące naruszanie warunków wykonywania koncesji
5) .....................
Komendant policji kontroluje działalność w zakresie ochrony osób i mienia.

Ad.5. Prawo geologiczne i górnicze (ustawa z 1994r. – prawo geologiczne i górnicze)
Koncesja w tej dziedzinie dotyczy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie:
1) poszukiwania lub rozpoznawania kopalin,
2) wydobywania tych kopalin ze złóż,
3) bezzbiornikowego magazynowania substancji, bądź składowania odpadów w górotworach.
Organy koncesyjne:
1) minister właściwy ds. środowiska przyznaje koncesje w zakresie:
kopalin podstawowych,
obszary morskie naszego kraju.
2) wojewoda - w zakresie kopalin pospolitych
3) starosta - w zakresie kopalin pospolitych, ale jeśli spełnione są warunki:
obszar, na jakim ma być prowadzona działalność nie przekracza 2 ha,
roczne wydobycie nie przekroczy 20000 m3,
działalność będzie prowadzona bez użycia materiałów wybuchowych.
Czasami wydanie koncesji trzeba uzgodnić z innymi organami. Wraz z udzieleniem koncesji na te kopaliny podmiot, który uzyskuje koncesje jest zobowiązany do złożenia zabezpieczenia majątkowego w związku z zagrożeniami w związku z wykonywaną przez niego działalnością.
Elementy wniosku:
1) ...............
2) czas, na jaki przewiduje się, że koncesja ma być udzielona;
3) dokumenty, które uwiarygodniają, że w ziemi coś jest, jak wygląda, jaka jest objętość tego złoża;
4) sposób, w jaki to dobro będzie wydobywane na powierzchnię;
5) projekt związany z zagospodarowaniem obszaru górniczego.




Odmowa udzielenia koncesji:
1) prowadzona działalność przez podmiot działalność naruszałaby środowisko naturalne;
2) wykonywanie działalności uniemożliwiałoby wykorzystanie nieruchomości zgodnie z ich przeznaczeniem.
Wygasanie koncesji:
1) upłynął czas, na jaki została wydana;
2) podmiot zrzeka się jej;
3) wyczerpało się źródło;
4) rozpoczęto postępowanie likwidacyjne przedsiębiorstwa.