Socjologia - na czym polega, czym jest, czym sie zajmuje?

Jest to nauka badająca funkcjonowanie i zmianę społeczeństwa. Socjologowie badają społeczne reguły, procesy i struktury, które łączą i dzielą ludzi, tworzą lub są przejawem więzi między ludźmi, a także proces ich zmian. Socjologowie badają zarówno jednostki, jak i relacje między ludźmi (np. podziały społeczne), grupy społeczne, instytucje czy całe społeczeństwa.

Narodziny socjologii wiążą się z zachodzącymi w XIX wieku gwałtownymi zmianami społecznymi, stąd wielu teoretyków uważa, że głównym przedmiotem badań socjologii jest nowoczesność i społeczeństwo przemysłowe.

Społeczeństwo
Terminem tym tradycyjnie ujmuję się dużą grupę zamieszkującą dane terytorium.

Definiuje się je także jako ogół obywateli zamieszkujących obszar danego państwa.

Używa się też go na określenie całej żyjącej ludzkości, wówczas używa się określenia społeczeństwo globalne.

Środowisko społeczne
To zestaw osób oraz grup oddziałujących na człowieka. Środowisko społeczne kształtuje każdą osobę podczas jej rozwoju częściowo determinując jej poglądy zachowania i możliwości.

Podstawowe cechy środowiska społecznego wyróżnianie w socjologii to:
- Gęstość rozmieszczenia ludzi (czy to jest mała osada czy wielkie miasto)
- Poziom kultury reprezentowanej przez otoczenie (ilość ludzi wykształconych, bogactwo form rozrywki, dostęp do wiedzy)
- Zasobność materialna (jak wiele pracy trzeba włożyć w utrzymanie się i ile pozostaje potem wolnego czasu)

Antropologia
Jest nauką, która zajmuje się badaniem zmienności człowieka jako jednostki i jako społeczności. W znaczeniu obszerniejszym wykorzystuje wiele nauk zajmujących się w mniejszym lub większym stopniu człowiekiem i jego życiem (medycyna, psychologia, socjologia), jednakże uwzględnia je o tyle, o ile ich zdobycze mają znaczenie dla zrozumienia właściwości i rozwoju człowieka.

Antropologia filozoficzna (filozofia człowieka)
Dział filozofii. Antropologia filozoficzna podejmuje określenie tego, co ogólnoludzkie (natury człowieka) i wyjaśnienia miejsca człowieka w przyrodzie i społeczeństwie.
Antropologia fizyczna

Dział antropologii zajmujący się zmiennością cech anatomicznych i fizjologicznych człowieka w czasie i przestrzeni. Antropologia fizyczna rozpatruje stanowisko człowieka w świecie istot żywych, zwłaszcza wśród ssaków.

Świadomość
To stan, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe, oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie (somatycznie i/lub autonomicznie).

Antropologia kulturowa
Jeden z głównych działów antropologii, zajmuje się badaniem kultury we wszystkich jej przejawach. Antropologia kulturowa akcentuje w badaniach różnorodność kultur i bada odniesienie zachowań ludzkich do ogólnego kształtu kultury danej społeczności.

Dziedzina sięgająca korzeniami epoki wielkich odkryć geograficznych.

Światopogląd
Jest to względnie stały zespół sądów (często wartościujących), przekonań i opinii na temat otaczającego świata czerpanych z rozmaitych dziedzin kultury, głównie z nauki, sztuki, religii i filozofii.

Filozofia
Oznacza dosłownie "umiłowanie mądrości". Określenie to i jego znaczenie pochodzi prawdopodobnie od matematyka i filozofa Pitagorasa żyjącego w VI wieku p.n.e.

Obecnie termin jest używany w różnych znaczeniach. Treść rozważań filozoficznych ulegała historycznym zmianom i jest uzależniona od przyjętej koncepcji filozofii.
W starożytności filozofia utożsamiana była z wiedzą, której źródłem jest ciekawość, zdziwienie światem (Platon, Arystoteles) oraz wątpienie. Inspiracją do filozofii była także świadomość śmiertelności, skłaniającą do pytania o sens życia.

Jako podstawowe problemy filozofii Platon wymieniał Prawdę, Dobro i Piękno.

Pytania Filozofii
- Co mogę wiedzieć?(na które odpowiedź daje metafizyka)
- Co powinienem czynić?(na które odpowiedź daje etyka)
- Na co mogę mieć nadzieję?(na które odpowiedź daje religia)
- Czym jest człowiek?(na które odpowiedź daje antropologia)

Etyka
Jest to dział filozofii zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.

Zasady etyczne w odróżnieniu od moralnych są ogólnymi filozoficznymi twierdzeniami, wynikającymi z danego światopoglądu lub religii.

Na ich bazie można tworzyć konkretne nakazy i zakazy moralne.

Często zdarza się tak, że różne zasady etyczne prowadzą do tych samych zasad moralnych.

Moralność
Zbiór zasad, które określają co jest dobre, a co złe, którymi zgodnie z danym światopoglądem religijnym bądź filozoficznym powinni kierować się ludzie.

Zasady moralne przyjmują często formę zdań rozkazujących lub zakazujących.

Przykładem zasady moralnej jest np. zakaz "nie zabijaj". Większość ludzi ma zasady moralne głęboko zinternalizowane (wpojone w podświadomość) w trakcie procesu wychowawczego i często w ogóle nie zastanawia się nad ich genezą. Naruszenie tych zasad powoduje zwykle wewnętrzny konflikt psychiczny, zwany poczuciem winy.

Wartości
W rozumieniu kulturowym wartości to powszechnie pożądane w społeczeństwie przedmioty o symbolicznym charakterze oraz powszechnie akceptowane sądy egzystencjonalno-noramtywne (orientacje wartościujące).

Wartością może być dowolny przedmiot, idea lub instytucja, któremu jednostka przypisuje ważną rolę w życiu, a dążenie do jego osiągnięcia traktowane jest jako konieczność ze względu na zaspokajanie potrzeb jednostki. Zewnętrznym przejawem wartości jest obserwowalne zachowanie.

Wartości pełnią rolę kryteriów wyboru dążeń ogólnospołecznych, są standardem integracji jednostki ze społeczeństwem, różnicują społeczną sferę osobowości ludzkiej.

Typy wartości
- wartości autoteliczne – autonomiczne, naczelne, centralne, zajmujące najważniejsze miejsce w hierarchii wartości, realizacja tych wartości jest dobrem samym w sobie
- wartości instrumentalne – podrzędne, o niższym znaczeniu, są elementem pomocniczym w osiąganiu wartości najwyższych (autotelicznych) mają one charakter wykonawczy, służą w wykonywaniu celów wyższych.
- wartości uznawane - mają genezę społeczną, są związane z przekonaniami określającymi ich obiektywne znaczenie w otoczeniu społecznym
- wartości odczuwane - wywodzą się z indywidualnych skłonności człowieka i są związane z emocjami, odczuwaniem ich atrakcyjności)
- wartości zinternalizowane – rzeczywiście uznawane, są to wartości, poprzez które jednostka określa siebie samą, są to jej wartości
- wartości deklarowane

Przykłady Wartości:
- Dom,
- Przyjaciele,
- Rodzina,
- Pieniądze,
- Praca,