Porównanie dwóch systemów politycznych

Totalitaryzm i demokracja są ustrojami politycznymi, formami stosowania władzy jednostkach organizacyjnych, jakimi są np. państwa. Władza sprawowana za pomocą podanych wyżej ustrojów znacznie różni się od siebie, gdyż oba są do siebie przeciwstawne.
Totalitaryzm (łac. Totus - cały) to forma rządów, w której obywatele są całkowicie podporządkowani absolutnej władzy państwa, we wszystkich aspektach życia. Termin ten wprowadził Benito Mussolini w celu zilustrowania cech wspólnych nazizmu i stalinizmu.
Tak więc państwo totalitarne jest państwem, które stara się kontrolować całkowicie życie swoich obywateli. Władza w nim jest w ręku jednego człowieka, który jest przywódcą, albo jednej partii politycznej. W takim przypadku potrzeby ludzkie są odsuwane na drugi plan. Najważniejsze są interesy i potrzeby państwa. Od społeczeństwa wymaga się podporządkowania państwu sposobu życia oraz interesów. Człowiek jest kontrolowany, ograniczone są jej swobody i prawa obywatelskie. Egzekwuje się to przez surowe przepisy prawne. Narodowi narzucane zostają sposoby myślenia takie jak chce państwo. Propaguje się je przez media, oraz np. szkoły. Często stosuje się terror, przymus i zastraszanie w stosunku do obywateli. Opozycja polityczna nie ma prawa istnieć. W niektórych państwach ogranicza się gospodarkę poprzez wyłączanie jakiegoś towaru z obrotu lub limitowanie produkcji. Przykładem państwa totalitarnego może być Kuba lub dawny Związek Radziecki.
Demokracja (z greckiego demos - „lud” + kratos „rządy”) - ustrój polityczny, oparty na trójpodziale władzy, w którym źródło władzy stanowi wola większości obywateli. Gwarantem istnienia demokracji jest konstytucja.
Państwo demokratyczne jest państwem, które realizuje wymienione niżej cztery zasady ustrojowe.
Zasada suwerenności narodu - zgodnie z nią najwyższą władze w państwie ma naród. Jest uprawniony do podejmowania decyzji i ostatecznych rozstrzygnięć w sprawach ważnych dla kraju. Może to robić poprzez wybieranie w wolnych i demokratycznych wyborach organów państwowych takich jak parlament, prezydent, lub samodzielnie z racji przynależności do partii politycznej. Inną możliwością jest bezpośredni udział w referendach, korzystając z prawa weta ludowego.
Zasada podziału władz – władza trzystopniowa: władze ustawodawcza (sejm i senat), władza wykonawcza (parlament, premier, prezydent) i sądownicza (sądy i trybunały). Każda z nich jest osobnym organem, mogącym się nawzajem kontrolować i ograniczać.
Zasada rządów prawa - każde działanie organów państwa, oraz ich forma, muszą być zgodne i opierać się na zasadach obowiązującego prawa, które stoi ponad władzą. Prawo musi być wymierzane w ten sam sposób wszystkim obywatelom. Organy państwowe muszą być bezstronne.
Zasada konieczności respektowania przez państwo praw człowieka i obywatela – w konstytucji muszą być zapisane prawa do wolności osobistej oraz prawa człowieka zgodne z międzynarodową konwencją i muszą być przestrzegane.
Każdy z opisanych wyżej ustrojów ma swoich przeciwników i zwolenników. Przeciwnicy demokracji uważają często, że najgorszą jej wadą jest powolność i brak skuteczności. Podział władz i skomplikowane procedury sprawiają, że od zgłoszenia pomysłu do jego realizacji mija bardzo wiele czasu. Często do realizacji nigdy nie dochodzi, bo sprawa utyka w którejś z parlamentarnych komisji albo w szufladach jakiegoś ministerialnego biurka.
Obrońcy demokracji zwracają z kolei uwagę, że powolność jest zaletą, a nie wadą, bo pozwala uniknąć błędów, które wynikają z nadmiernego pośpiechu. Uważają też, że demokracja całkiem nieźle radzi sobie z realizacją wyznaczonych celów, np. zachowania pokoju i bezpieczeństwa obywateli.
W państwach, w których jako ustrój polityczny występuje totalitaryzm, najczęściej zdobyty przemocą i utrzymywany dzięki wojsku i policji, rządzi jednostka lub grupa. Nie ma rywalizujących między sobą partii politycznych oraz parlamentu, w wyniku czego prawa człowieka często są łamane. O wszystkich sprawach rozstrzyga w praktyce wola dyktatora. Stanowi on prawa i może, kiedy tylko zechce, przyznawać lub odbierać funkcje państwowe członkom grupy oraz dowolnie dysponować pieniędzmi. Można zauważyć, z punktu widzenia sprawności rządzenia dyktatura ma pewne zalety. Decyzje mogą być podejmowane szybko i natychmiast wdrażane w życie.
Porównując obydwa systemy oraz analizując sytuacje polityczne na świecie trzeba zauważyć, że zdecydowanie lepszym ustrojem jest demokracja. Jednakże wszystko zależy od sytuacji w danym kraju. Totalitaryzm należy już do ustrojów historycznych, aczkolwiek pozostałości można jeszcze znaleźć w niektórych państwach świata. Gdyby wybierać pomiędzy życiem w kraju demokratycznym a dyktatorskim, zdecydowanie lepiej wypada kraj z ustrojem demokratycznym, biorąc pod uwagę to, że władzę sprawuje społeczeństwo i zdanie każdego obywatela może mieć istotne znaczenie.